چشم انداز جدید پیش روی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست‌جمهوری

گروه سیاست و حکمرانی خبرگزاری آنا- رهبر معظم انقلاب در سال‌های اخیر بر ضرورت کسب علم و دانش و حرکت به سمت اقتصاد دانش‌بنیان بسیار تاکید کرده‌اند. افزایش شرکت‌های دانش‌بنیان یکی از مطالبات ایشان در ابتدای سال جدید بوده است. ایشان همچنین در سال‌های اخیر در دیدار با فعالان صنعت و دانشگاه بر لزوم توجه به اقتصاد دانش پایه به عنوان اصلی‌ترین عامل پیشرفت کشور تاکید داشته‌اند.

به عقیده رهبر انقلاب برای رشد اقتصاد کشور و اصلاح امور اقتصادی، باید به سمت اقتصاد دانش‌بنیان حرکت کرد و اشتغال آفرینی با همین شرکت‌های دانش‌بنیان به دست خواهد آمد.شرکت‌های دانش‌بنیان و نقش این شرکت‌ها در بحث تولید، اقتصاد و اشتغال آفرینی تا جایی در نگاه رهبر انقلاب اهمیت دارد که ایشان سال ۱۴۰۱ را با عنوان سال «تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال آفرین» نام‌گذاری کردند.

پیشینه تأکیدات رهبری بر اهمیت اقتصاد دانش‌بنیان را باید در تأکیدات قدیمی ایشان بر رشد علمی و تحقق گفتمان جنبش نرم‌افزاری جستجو کرد. رهبر انقلاب از سال‌های ابتدایی دهه ۸۰ بر این گفتمان تاکید داشتند و تأسیس معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به دستور شخص ایشان در سال ۱۳۸۵ به عنوان بزرگ‌ترین و مهم‌ترین متولی اجرایی در حوزه علم و پیشرفت محصول همین تأکیدات است.

سال ۱۳۸۷ بود که رهبر انقلاب تحقق مرجعیت علمی در کشور را به عنوان یک از مهم‌ترین شاخص‌های نقشه علمی کشور مطرح کردند و از همین سال به بعد تا به امروز  رهبر انقلاب تصریحاتی ویژه در زمینه گفتمان سازی و مفهوم‌سازی در باب مفهوم پیشرفت علمی، دانش‌بنیان و به طور ویژه نقش دانش‌بنیان‌ها در تحقق پیشرفت و اهداف اقتصادی کشور داشتند. محصول تأکیدات رهبر انقلاب در این حوزه و فعالیت ۱۶ ساله معاونت علمی، فناوری ریاست جمهوری ایجاد اکوسیستمی بزرگ و توانمند است که چندین هزار شرکت دانش‌بنیان در آن ایفای نقش می‌کنند.

بر اساس همین تأکیدات ارزشمند رهبر انقلاب، رئیس‌جمهور نیز در راستای تحقق شعار سال، نام معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری را به معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان تغییر داده و در حکم انتصاب معاون جدید این نهاد نیز بر لزوم توجه به مقوله‌ دانش‌بنیان سفارش کرده و دستور ویژه داده‌اند‌، به طوری‌که یکی از انتظارات رئیس دولت از این معاونت، در این حکم اهتمام ویژه نسبت به افزایش تولید و اشتغال دانش‌بنیان، بسترسازی تحقق حکمرانی علوم پایه، توسعه نظام نوآوری بومی ایران و نیز سرمایه‌گذاری مسئله محور در علوم پایه و علوم انسانی در دور جدید مسئولیت آن معاونت است.

به نظر می‌رسد نگاهی به سیر تحول مفهوم دانش‌بنیان و اقتصاد دانش‌بنیان در کشور، تحولات اکوسیستم اقتصاد دانش‌بنیان در کشور و تأکیدات اخیر رهبر انقلاب در دیدار با نخبگان بر جایگاه نظارتی و هماهنگ‌کننده این معاونت در میان سایر سازمان‌ها، آغازگر تحولی نو در این معاونت و جایگاه نوین برای آن است. جایگاهی که می‌تواند بیش‌ازپیش به تحقق اهداف اقتصاد مقاومتی و دانش‌بنیان کمک کند.