«مستطیل قرمز» و خونی که از چمن سبز فوتبال سند مظلومیت ساخت

به گزارش خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ خبرگزاری آنا، روز گذشته بیانات رهبر انقلاب اسلامی در دیدار دست‌اندرکاران کنگره شهدای ورزشکار و جمعی از مادران شهدای ورزشکار که در تاریخ ۲۰ شهریور ۱۴۰۱ برگزار شده بود، در جریان برگزاری این کنگره منتشر شد.

حضرت آیت الله خامنه‌ای در بخشی از بیانات خود از تولیدکنندگان فیلم «مستطیل قرمز» با موضوع شهادت جمعی از ورزشکاران و تماشاگران در جریان بمباران یک زمین فوتبال در استان ایلام در دوران دفاع مقدس، تشکر و تأکید کردند: بیان حقایق با آثار هنری کار لازمی است که باید با قوت انجام شود.

فیلم «مستطیل قرمز» به کارگردانی حسن و حسین صیدخانی و تهیه‌کنندگی سیدعلیرضا سجادپور تولید شده و روایتی واقعی از بمباران زمین فوتبال چوار در ایلام از اتفاقات رخ داده در هشت سال دفاع مقدس است.این فیلم در آبان ماه سال ۱۳۹۸ و درجریان سی و هفتمین جشنواره جهانی فیلم‌های ورزشی ۲۰۱۹ میلان ایتالیا برنده لوح زرین شد.

 فوتبالیست‌هایی که در خاک و خون غلتیدند

در بیست و سوم بهمن‌ماه ۱۳۶۵ عده‌ای از جوانان ایلامی در زمین فوتبال چوار برای تقویت روحیه جنگ‌زدگان در حال بازی فوتبال بودند که هواپیما‌های عراقی منطقه را بمباران می‌کنند. درحالی‌که هنوز ۳۵ دقیقه از زمان بازی باقی‌مانده بود و همه نگاه‌ها روی یکی از دروازه‌ها و منتظر زدن ضربه کرنر بودند، زمین فوتبال چوار زیر آتش جنگنده‌های بعثی بمباران شد. شهادت ۱۰ فوتبالیست، سه کودک، یک داور و یک تماشاگر حاصل هجوم ناجوانمردانه ارتش بعثی صدام بود و اتفاقی تلخ در تاریخ ورزش کشورمان رقم خورد.

تلخی این تراژدی بزرگ اگرچه همواره برای مردم ایلام تازگی دارد و فراموش نمی‌شود، اما چندان برای مردم سایر مناطق کشور شناخته‌شده نیست. اینک، اما به مدد هنر سینما و با تلاش برادران صیدخانی این واقعه تلخ از سایه نسیان خارج شده است.به خاک و خون کشیدن جوانان بیگناه در زمین فوتبال واقعه‌ای دهشتناک است و چه بسا اگر در یک کشور غربی رخ داده بود، کمپانی‌های فیلمسازی چندین پروژه سینمایی بزرگ و دیدنی را بر مبنای این رخداد روانه سینما‌ها می‌کردند.

حسن و حسین صیدخانی دو برادر دهه شصتی اهل ایلام، سازندگان این فیلم هستند که به همت زنده‌یاد علیرضا سجادپور در مقام تهیه کننده، این فیلم را در سال ۱۳۹۵ تولید کرده‌اند.

اندیشه فولادوند، مهدی اسدی، علی اوسیوند، محمود مقامی، جمشید جهانزاده، شهربانو موسوی، حسن مظلومی و عاطفه مرشدی به همراه هستی صادقیان، داریا اصلانی و امیررضا مهدی‌بیگی به عنوان سه بازیگر نوجوان در «مستطیل قرمز» ایفای نقش می‌کنند. ضمن این که بازیگری فرانسوی به نام «شارل کوان» نیز در کنار تعدادی از بازیگران بومی شهر ایلام نیز در این اثر به ایفای نقش پرداخته‌اند.

مهدی نادری و مریم اشرفی نویسندگان این فیلم هستند و تورج اصلانی مدیر فیلمبرداری بخش اول آن است. سعید براتی نیز مدیریت فیلمبرداری بخش دوم فیلم را به عهده دارد؛ تدوین این اثر نیز به عهده حسین زندباف است.

خاطره‌ای تلخ که با تلاش دو جوان ایلامی روی پرده رفت

حسن صیدخانی یکی از دو کارگردان «مستطیل قرمز» در گفتگویی که پیش از این با خبرنگار خبرگزاری آنا داشت با اشاره به این که او و برادرش حسین صیدخانی مانند هزاران نفر از اهالی ایلام و منطقه غرب کشور از کودکی با این واقعه تلخ آشنایی داشته و در ذهنشان ماندگار است گفت: خیلی از افرادی که در این اتفاق به شهادت رسیده یا مجروح شدند و همچنین بازماندگان این رویداد، از نزدیکان خود ما هستند. اتفاق خیلی بزرگی بود و ما سال‌ها با آن درگیر بودیم. وقتی وارد عالم سینما شدیم، تصمیم گرفتیم در اولین فیلم خودمان به این سوژه فراموش شده بپردازیم.

وی اظهار کرد: متأسفانه نهاد‌های جهانی و حقوق بشری در این سال‌ها اصلاً توجهی به این موضوع نشان ندادند. ما حداقل دو سال درگیر این پروژه بودیم تا با زبان نافذ سینما گوشه‌ای از ابعاد فاجعه «چوار» را برای مردم روشن کنیم. به‌جرئت می‌توانم بگویم که «مستطیل قرمز» اولین فیلم مستقل سینمای دفاع مقدس در سینمای ایران است؛ چون هیچ نهادی پشت آن نبود. حتی اگر بنیاد فارابی هم کمکی به تولید فیلم کرده است، در قالب مرسوم و به‌صورت وام بود که باید این وام را هم برگردانیم.

کارگردان فیلم مستطیل قرمز در ادامه افزود: امیدوارم فضای سینما و به‌ویژه در حوزه ساخت فیلم‌های دفاع مقدس برای همگان باز شود و در انحصار چند نام محدود باقی نماند.

صیدخانی که در جشنواره فیلم‌های ورزشی میلان، ۷۰۰ اثر از ۱۲۰ کشور حاضر بودند گفت: هفت داور از هفت کشور اروپایی داوری این جشنواره را بر عهده داشتند؛ رقابت بسیار سختی بود. ما هم که کار را فرستادیم، به فکر جایزه نبودیم. فکر می‌کردیم سرنوشت این فیلم هم مثل سایر فیلم‌های حوزه دفاع مقدس خواهد شد که در جشنواره‌های خارجی با بی‌اعتنایی روبه رو می‌شوند. به لطف خدا این اثر در ابتدا در بین ۴۵ فیلم منتخب قرار گرفت که اتفاق بسیار خوشحال‌کننده‌ای بود و در نهایت هم در مراسم اختتامیه توانست مدال بلورین و لوح زرین جشنواره را از آن خود کند.

وی عنوان کرد: من به جرئت می‌گویم که یک استان درگیر این فیلم بودند. إن‌شاءالله فیلم که اکران شود، خواهید دید که پروداکشن خیلی سنگینی دارد. بازیگری از کشور فرانسه به نام آقای «شارل کوان» داشتیم که در قسمت‌هایی از فیلم بازی دارند. در «مستطیل قرمز» تمام اتفاقات بمباران زمین فوتبال «چوار» در سال ۱۳۶۵ در کنار آوارگی مردم غرب کشور و شرایط سختی که سپری کردند، بازسازی شده است.

کارگردان فیلم «مستطیل قرمز» با تأکید بر وفور سوژه‌های خوب و دست‌نخورده در سینمای دفاع مقدس گفت: اگر سینما و به‌ویژه سینمای دفاع مقدس را از انحصار بیرون بیاورند، اتفاقات خوبی خواهد افتاد. ما این مسیر را ادامه خواهیم داد و باز هم فیلم دفاع مقدسی می‌سازیم. هرچقدر هم که بی‌مهری ببینیم، فعالیت در سینمای دفاع مقدس در دستور کار ما خواهد بود.

 آرزویی که برآورده شد

«حسین صیدخانی» دیگر کارگردان این اثر هم با اشاره به تأکید مقام معظم رهبری که فیلمسازان به گونه‌ای فیلم بسازند که همه مردم دنیا مخاطب آن فیلم‌ها باشند گفت: ماهر چه که داشتیم برای این کار گذاشتیم. به خدا توکل کردیم و اولین فیلم منطقه را ساختیم. این افتخار برای همه مردم ایلام و همه ایرانیان است. الان هم نه دنبال پولیم، نه دنبال شهرت و نه کسب مقام؛ تنها خواسته و آرزوی ما این بود که کاش مقام معظم رهبری این فیلم را ببیند یا نظرشان را بدانیم  که خدارا شکر این امر محقق شد و این اثر  مورد توجه ایشان نیز قرار گرفت.

این فیلمساز جوان بیان کرد: بعد از تولید این فیلم کلی بدهی داشتیم، اما عقب‌نشینی نکردیم و همچنان در این مسیر هستیم. نه آقازاده بودیم، نه با مافیا بودیم، نه رانت داشتیم! در این دو سال در کنار حمایت‌ها، بی‌مهری‌هایی هم به این فیلم شد، اما خوشحالیم که حرف مستطیل قرمز در دنیا به کرسی نشست و در سطح بین‌المللی درخشید و مقام معظم رهبری هم که به آن لطف داشتند.

وی گفت: در پاییز سال ۱۳۹۸ (۲۰۱۹)  برای حضور در مراسم اختتامیه در ایتالیا از ما دعوت شد. تمام امکانات از قبیل رزرو هتل و تشریفات دیگر هم صورت گرفت، اما من و برادرم ترجیح دادیم که هزینه این سفر را در اختیار دانش‌آموزان محروم استان ایلام قرار دهیم که برخی از آن‌ها حتی توانایی تأمین مداد و خودکار برای تحصیل را نیز ندارند و فقط به صدور یک بیانیه تشکر بسنده کردیم. البته خوشحال هستیم که نمایندگانی از سفارت جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا حاضر بودند و به نمایندگی از ما جایزه را دریافت کردند.

جنایتی تلخ و بی‌نظیر در تاریخ جنگ‌های دنیا

زنده‌یاد علیرضا سجادپور تهیه‌کننده فیلم «مستطیل قرمز» هم در گفتگویی کوتاهی که در زمان حیات خود با خبرنگار آنا داشت عنوان کرد: حادثه ناگوار و تأسف بار بمباران زمین فوتبال چوار در تاریخ جنگ‌های دنیا بی‌نظیر است. در جنگ‌های اول و دوم جهانی، ورزشگاه‌ها هنگام بازی افراد مورد حمله قرار نمی‌گرفت. حتی طرف‌های درگیر برای جشن سال نو موقتاً دست از تیراندازی برمی‌داشتند و با هم فوتبال بازی می‌کردند. این جنایت تلخ بعثی‌ها در جریان جنگ تحمیلی رخ داد و جالب بود که سال‌های سال جز چند اقدام محدود، کسی به این موضوع نپرداخته بود.

این هنرمند فقید در ادامه گفته بود: برادران صیدخانی با پشتکار و پیگیری خودشان متنی را آماده کرده بودند و همه کار‌های فیلم را هم خودشان انجام دادند. به جز موارد اندک، تقریباً هیچ کمکی هم از نهادی نگرفتند. می‌توان گفت حدود ۸۵ درصد این کار را خود این بچه‌ها با قرض و زحمات شخصی ساختند. من سال ۹۴ از این کار اطلاع پیدا کردم. اراده این دوستان و طرح خوبی که داشتند را پسندیدم و تهیه‌کننده کار شدم. البته شروع کار با آغاز بیماری من همراه شد و بیشتر از دور کار‌ها را پیش می‌بردم و باز هم بخش عمده کار به عهده این دو جوان بود.

فیلم سینمایی «مستطیل قرمز» اسفند ماه سال ۱۴۰۰ در سینما‌های کشور به نمایش درآمد، در همان مقطع حسین صیدخانی در گفتگویی رسانه‌ای از بازرگانی صداوسیما گله داشت که چرا در ابتدا برای فیلم «مستطیل قرمز» تعداد زیادی تیزر مصوب کردند، اما حالا گفته شده تنها ۱۱ تا ۱۲ تیزر می‌تواند به این اثر اختصاص بدهند و آن را در ساعت‌ها و از شبکه‌هایی مانند مستند و نمایش پخش می‌کنند که برای آن‌ها کارایی ندارد.

انتهای پیام/۴۱۰۴/