ترمیم سریع‌تر زخم‌های دیابتی با استفاده از پوشش نانویی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر

به گزارش گروه علم و فناوری آنا به نقل از ستاد ویژه توسعه نانو، دیابت یکی از شایع‌ترین بیماری‌هایی است که بسیاری از افراد جامعه به آن مبتلا هستند. پیش‌بینی می‌شود تعداد مبتلایان به این بیماری از 171 میلیون نفر در سال 2010 به 366 میلیون نفر در سال 2030 خواهد رسید. یکی پیامدهای ابتلا به این بیماری عدم بهبود یا روند بسیار کند بهبود زخم‌هاست. غلظت بالای گلوکز مانع از پیشرفت مراحل مختلف فرایند بهبود و ترمیم زخم می‌شود. از این ‌رو معرفی روش‌هایی که بتوان به‌وسیله آنها روند ترمیم زخم را تسریع کرد، یکی از اقدامات ضروری در جهت پیشگیری از وخامت شرایط جسمی بیمار است.

دکتر عادله قلی پور کنعانی تولید پوشش‌های پلیمری متشکل از نانوالیاف جهت تسریع روند درمانی زخم را به‌عنوان اهداف دنبال شده در این طرح معرفی کرد. استفاده از این پوشش نانویی علاوه بر افزایش سرعت ترمیم زخم‌ها، کاهش هزینه ترمیم زخم‌ها به دلیل چند منظوره بودن این پوشش‌ها را نیز به دنبال خواهد داشت.

این محقق ضمن تشریح خصوصیات یک پوشش ایده‌آل، خواص برجسته این پوشش تولید شده در این طرح و نحوه عملکرد آن را بدین شرح بیان کرد: «پوشش‌های مناسب برای ترمیم زخم باید دارای خصوصیاتی از قبیل ضد میکروب بودن و تخلخل باشد. پوشش‌های نانویی به دلیل تخلخل بالا به‌راحتی می‌توانند چرک، خون و عفونت را از روی زخم خارج کنند. همین امر موجب مرطوب شدن پوشش و عدم چسبندگی پانسمان روی زخم و تنفس پذیر بودن پانسمان را موجب می‌شود. از طرفی پلیمر به کار رفته در تولید این پوشش، پلیمر کیتوسان است که علاوه بر دارا بودن ویژگی ضدمیکروبی، به دلیل شباهت ساختار شیمیایی‌اش به کلاژن موجود در بافت‌های طبیعی وقتی به شکل نانوالیاف روی بافت آسیب‌دیده قرار می‌گیرد، شرایط ماتریس خارج سلولی طبیعی را برای زخم شبیه‌سازی می‌کند. بدین ترتیب فیبروپلاست به‌سرعت از طریق ایجاد سیگنال‌های بیوشیمیایی به ناحیه زخم جذب شده و ترمیم با سرعت بالاتری اتفاق می‌افتد».

قلی پور کنعانی در ادامه به بیان مراحل تولید و ارزیابی این پوشش‌های نانویی پرداخت و گفت: «در مرحله اول پلیمرهای موردنظر (کیتوسان، پلی ونیل الکل و پلی کاپرولاکتون) تهیه شده و محلول همگن از مخلوط دو و سه‌جزئی از پلیمرهای نام‌برده تولید شد. در مرحله بعد، پارامترهای فرایند الکتروریسی تعیین شده و داربست‌های نانولیفی بی‌بافت تولید شد. سپس آزمون‌های SEM، FTIR، DCS، تخلخل سنجی و استحکام سنجی روی پوشش حاصل شده انجام شد و در نهایت از این پوشش جهت ترمیم زخم ایجاد شده روی بدن موش صحرایی مورد استفاده قرار گرفت».

نتایج حاصل نشان‌دهنده اثر فوق‌العاده مناسب پوشش‌های نانویی در ترمیم زخم‌های دیابتی بوده است، به‌طوری‌که پس از گذشت 20 روز زخم‌هایی که با پوشش نانویی پانسمان شده بودند به‌طور کامل ترمیم شدند.

این تحقیقات حاصل تلاش‌های دکتر عادله قلی پور کنعانی، محقق دوره پسادکترای دانشگاه صنعتی امیرکبیر، دکتر سید هژیر بهرامی، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر و دکتر شهرام ربانی، عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران است.