«تمام زمستان‌هایی که ندیده‌ام»، «درخت» و «آقای بنفش»، زیر تیغ منتقدان پویانمایی

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، در ابتدای این نشست محمدرضا کریمی‌صارمی دبیر جشنواره با اشاره به این‌که معتقد است دبیر جشنواره همیشه کمتر از بقیه‌ دست‌اندرکاران کار می‌کند، گفت: «همیشه دوست دارم در اختتامیه جشنواره صحبت کنم، یعنی زمانی که مطمئن شده باشم تمام حق و حقوق بچه‌های حاضر در جشنواره ادا شده است.»

وی با بیان اینکه خبرهای خوشی در راه است، گفت: «خوشحالم که جشنواره پویانمایی به مرز بیست سالگی رسیده است و از حضور همه شما تشکر می‌کنم.»

سپس حسین ضیائی مجری برنامه بررسی فیلم‌نامه‌ها، سبک‌شناسی و ساختارشناسی آثار، فُرم ‌و زیباشناسی، مولفه‌های حضور آثار در جشنواره‌های بین‌المللی و... را به عنوان بخشی از اهداف برگزاری نشست‌های جشنواره برشمرد و گفت: «ما در وهله اول علاقه‌مند هستیم تا هنرمندان جوان و تازه‌کار را در این جلسه‌ها معرفی کنیم، چون هنرمندان قدیمی را که همه می‌شناسند.»

تکنیک و داستان مکمل هم هستند

انیمیشن «تمام زمستان‌هایی که ندیده‌ام» به کارگردانی امید خوش‌نظر اولین انیمیشنی بود که در این جلسه مورد نقد و بررسی قرار گرفت. خوش‌نظر با اشاره به این‌که خوشحال است بعد از چهار سال با این کار در جشنواره پویانمایی دوباره شرکت کرده، سخنانش را آغاز کرد و ادامه داد: «ساخت این کار از زمان شکل‌گیری ایده به سال 90 باز می‌گردد، البته از اول قرار نبود به این فرم و سبک ساخته شود یا زمانش 17 دقیقه باشد. حتی قرار نبود داستان کاملی هم داشته باشد. چون قرار بود به شکل دمو در 5 دقیقه برای یک کار سینمایی ساخته شود؛ اما زمانی که کار را با تهیه‌کننده تصویب کردیم به این نتیجه رسیدیم مراحل کار آن‌قدر هزینه‌بر هست که بهتر است آن را به صورت یک فیلم مستقل بسازیم.»

آرش کریمی فیلم‌نامه‌نویس «تمام زمستان‌هایی که ندیده‌ام» در پاسخ به سوال مجری که چه روندی منجر به شکل‌گیری این فیلم‌نامه شد و آیا فیلم‌نامه از قبل، برای یک کار کوتاه نوشته شده بود، گفت: «فیلم‌نامه کار بر اساس این ایده که جنگ‌ها با شلیک آخرین گلوله‌ها به پایان نمی‌رسند و چندین نسل تا سال‌های سال درگیر جنگ خواهند بود، شکل گرفت؛ چیزی که ما در ایران هم آن را بسیار تجربه‌ کرده‌ایم . البته به خاطر چالش‌های تکنیکی، فیلم‌نامه تغییراتی داشت، ولی از همان ابتدا برای کار کوتاه نوشته شده بود.»

در ادامه خوش‌نظر ضمن مخالفت با نظر ضیایی مبنی بر اینکه تکنیک به کار رفته در این کار بسیار به چشم می‌‌آید و این تکنیک در خدمت داستان نیست، گفت: «ما این انیمیشن را در جشنواره‌های مختلف خارجی به نمایش در آورده‌ایم و خوشبختانه در آنجا چون آن‌ها مرحله توجه به تکنیک را پشت سر گذا‌شته‌اند درگیر این مسایل نیستند و بیشتر به مضمون‌ کار می پردازند. اما تکنیک کار برای ما مهم بود و به نظرم با داستان هم‌خوانی داشت.»

بهرام عظیمی، کارگردان شناخته‌شده انیمیشن نیز ضمن موافقت با خوش نظر و در تایید او گفت: «ما چون عشق تکنیک هستیم، همیشه بیشتر به تکنیک توجه می‌کنیم. تکنیک و محتوا باید با همدیگر هماهنگ باشند و به نظر من در کار آقای خوش‌نظر این اتفاق افتاده است و تکنیک به درستی انتخاب شده است. او با تکنیک دیگری نمی‌توانست آن صحنه‌ها را در بیاورد.»

ایده این فیلم از یک درخت در شهر یزد آمد

انیمیشن «درخت» به کارگردانی ساره شفیعی‌نژاد دومین فیلمی بود که در این نشست مورد نقد و بررسی قرار گرفت.

شفیعی‌نژاد اظهار کرد: «چون ما می‌خواستیم فیلم را به جشنواره برسانیم تکنیکی را انتخاب کردیم که بتوانیم در عرض سه تا چهار ماه آن را جمع کنیم.»

وی افزود: «چند ماه قبل من و همسرم به شهر یزد مسافرت کرده بودیم و در آنجا ما درخت سروی را دیدیم که نزدیک به 4هزار سال قدمت داشت. این برای ما بسیار الهام‌بخش بود. مردم منطقه به این درخت آن‌چنان اعتقادی داشتند که با هر وسیله‌ای به آن دخیل بسته بودند تا به حاجت‌هایشان برسند.»

وی ادامه داد: «زمانی که آقای گلپایگانی با من تماس گرفت و کاری را با موضوع مقاومت سفارش داد، من به یاد این موضوع افتادم و کار به این سمت رفت.»

بهرام عظیمی درباره این فیلم گفت: «من انیمیشن «درخت» را در چندین جشنواره دیده‌ام و همه جا این انیمیشن مورد توجه قرار گرفته است و جزو کارهای الف و درخشان است.»

آقای بنفش، تلفیقی از واقعیت و رویا

انیمیشن «آقای بنفش» به کارگردانی عباس جلالی‌یکتا و حجت عظیم‌پور به دلیل این که هنوز به نمایش در نیامده بود و زمان آن کوتاه بود در جلسه به نمایش گذاشته شد تا حاضران بتوانند درباره آن گفت‌وگو کنند.

عظیم‌پور توضیح داد: «گروه موسیقی پالت آلبومی به نام‌ «آقای بنفش» بیرون داده بود و قرار بود کافه‌ای با همین نام در تهران افتتاح شود. صاحب این کافه نیز علاقه‌مند بود که کلیپی با همین مضمون که در کافه اتفاق می‌افتد درباره آن ساخته شود. این بود که ما به سراغ یک کار تلفیقی رفتیم و بخشی از آن را به صورت زنده فیلم‌برداری کردیم و بخش دیگر را انیمیشن کار کردیم.»

جلالی‌یکتا هم در ادامه افزود: «چون من پیش از این در چند کار زنده دستیار کارگردانی کرده و چند مستند ساخته بودم، بخش رئال این کار را کارگردانی کردم.»

وحید نصیریان، کارگردان انیمیشن با اشاره به این‌که «آقای بنفش» را دوست داشته، گفت: «سفارشی بودن فیلم خیلی کمرنگ است و این جزو نقاط مثبت کار شماست. ساخت خوبی داشت، اما کاش به بخش عشق بیشتر می‌پرداختید چون به نظر ‌می‌آمد عشق‌های دنیای واقعی دروغین هستند. من با این بخش کار مشکل داشتم.»

بهرام عظیمی هم در ادامه صحبت‌های نصیریان افزود: «من هم با صحبت‌های آقای نصیریان موافق هستم. کاش 30 ثانیه بخش عشق بین دو کاراکتر را بیشتر نشان می‌دادید. چون همه اتفاقات خیلی به سرعت پیش می‌روند و تاثیرگذاری کار را کم می‌کند.»

امید خوش‌نظر نیز معتقد بود که یکی از ویژگی‌های مثبت کار، سوار نبودن موسیقی بر داستان است، چرا که بیننده در حین تماشای فیلم، موسیقی را فراموش می‌کند و بر روایت متمرکز می‌شود.