فراز و فرود قانون سقط‌جنین در سرزمین رؤیاها/ مخالفت با لغو حکم «رو علیه وید» هویت یانکی‌ها را نشان داد

گروه جهان خبرگزاری آنا – سید محمدرضا موسوی؛ نیمه اردیبهشت‌ماه امسال رسانه‌های آمریکایی با افشای پیش‌نویس محرمانه‌ای از لغو حکم «رو علیه وید»، توسط دیوان عالی فدرال آمریکا خبر دادند. به‌موجب انتشار این خبر اعتراضات پراکنده‌ای علیه دیوان عالی فدرال آمریکا شکل گرفت که دامنه آن تا اختلافات سیاسی دو حزب اصلی و گمانه‌زنی‌ها از لغو یا عدم لغو حکم بالا گرفت.

زنی ۲۱ ساله با نام مستعار «جین رو» به هنگام بارداری بچه سوم خود در سال ۱۹۶۹ میلادی به دنبال سقط‌جنین از مجاری قانونی بود که برای دستیابی به این امر به کمک دو وکیل شکایتی علیه دادستان ناحیه محل زندگی، «هنری وید» در دادگاه فدرال تنظیم کردند که قوانین سقط‌جنین در ایالت تگزاس مغایر قانون اساسی آمریکا است. دادگاه نیز حکم را به نفع «جین» رو صادر کرد و با استناد به متمم نهم قانون اساسی قانون تگزاس را نقض‌کننده قانون اساسی آمریکا اعلام داشت.

ایالت تگزاس درخواست تجدیدنظر خود را به دیوان عالی فدرال آمریکا فرستاد؛ در سال ۱۹۷۳ میلادی دیوان عالی با استناد به متمم ۱۴ قانون اساسی که شاکله آن قانون شهروندی و تأکید بر حقوق فردی است، سقط‌جنین را برای زنان تحت عنوان یک حق در حکم نهایی صادره خود به رسمیت شناخت و جزو حقوق بنیادین افراد طبقه‌بندی کرد.

در ابتدا دیوان عالی فدرال آمریکا این حق را مطلق ندانست و برای حفظ تعادل این حق میان زنان، منافع دولت و زندگی جنین، وضع قوانین سقط‌جنین در ایالات را به سه دوره زمانی در هنگام بارداری منوط کرد؛ به‌طوری‌که در سه‌ماهه اول ایالات حق ممنوع کردن سقط‌جنین را ندارند، در سه‌ماهه دوم ایالات با وضع قوانین سلامت قادر به کنترل سقط‌جنین بوده، در سه‌ماهه سوم سقط‌جنین به‌طورکلی جز زمان درخطر بودن جان فرد باردار ممنوع بوده؛ بعد از مدت‌ها نیز چارچوب سه دوره زمانی با جایگزینی شاخص توانایی بقای جنین کنار گذاشته شد.

با گذشت نیم‌قرن از حکم پرونده «رو علیه وید»، دیوان عالی فدرال آمریکا در سوم تیرماه امسال با رهبری قاضی «ساموئل آلیتون» به همراه چهار قاضی دیگر که معتقد بودند حکم «رو علیه وید» از ابتدا اشتباه بوده، حکم را ناظر به پرونده دیگری ملغی اعلام کردند.

بدین ترتیب سقط‌جنین دیگر به‌عنوان حق زنان و حقوق بنیادین آن‌ها رسمیت ندارد، این امر منتج به محدودیت بیشتر و ممنوعیت سقط‌جنین و تنزل تصمیم‌گیری از سطح فدرال به ایالات خواهد شد؛ بلاشک حکم «رو علیه وید» و لغو آن جنجالی‌ترین رویداد با بیشترین پیامد در تاریخ آمریکا تا به امروز است.

چالش هویت آمریکایی

موضوع سقط‌جنین در دهه ۱۹۶۰ میلادی به مسئله‌ای مهم در چالش‌های ایدئولوژیکی جامعه آمریکا بدل شده است. سنجش دیدگاه‌های سیاسی-اجتماعی حکمرانان آمریکایی از آن زمان در ارتباط با این مسئله صورت می‌گیرد؛ به‌طور عام اگر کسی آزادی سقط‌جنین را مورد تأکید قرار دهد در زمره لیبرال‌ها و مخالفان آن در زمره محافظه‌کاران قرار می‌گیرند.

لغو این حکم که از مدت‌ها قبل هدف محافظه‌کاران مسیحی و برخی از جمهوری خواهان بوده است، پیروزی بزرگی محسوب می‌شود؛ تا جایی که ترامپ در شعارهای انتخاباتی سال ۲۰۱۶ میلادی وعده داده بود قضاتی را در دیوان عالی فدرال منصوب کند تا این حکم را ملغی اعلام کنند.

گرچه دموکرات‌ها به‌ظاهر مخالفت خود را اعلام کرده‌اند اما از طرفی با توجه به صدرنشینی قربانیان کرونا آمریکا در جهان، بحران اقتصادی دولت بایدن با مشکلاتی چون افزایش روزافزون نرخ سوخت، کمبود مواد غذایی و تورم بی‌سابقه آمریکا در چهار دهه گذشته که در آستانه دو رقمی شدن است توأم با تداوم جنگ روسیه و اوکراین؛ دموکرات‌ها حکم جدید دیوان عالی فدرال آمریکا را موهبتی می‌دانند چراکه امیدوارند با شعار حفاظت از حق قانونی زنان موجب افزایش سبد رأی در انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره شود.

از منظر «ساموئل هانتینگتون» هویت آمریکایی در تطور تاریخی خود متشکل از چهارعنصر نژاد، قومیت، فرهنگ و آرمان (ایدئولوژی) بوده است که تنها آرمان باقی‌مانده و سه عنصر دیگر در چالش‌های گوناگون مضمحل شده‌اند.

آرمان آمریکایی با محوریت برابری، آزادی و حقوق فردی عاملی است که آمریکایی‌ها با تأکید بر اکتسابی بودن آن هویت خود را برخلاف بسیاری از دولت-ملت‌های دیگر مدنی توصیف کرده‌اند. آن‌ها از پی همین برتری‌طلبی نهادینه‌شده در هویت خود، لشگر کشی آمریکا برای استقرار لیبرال دموکراسی و تجاوز به کشورهای دیگر که ثمره‌ای جز کشتار و ویرانی نداشته است را توجیه می‌کنند.

اهتمام دموکرات‌ها بر آزادی سقط‌جنین و ممنوعیت آزادی حمل مخفی سلاح در اماکن عمومی در برابر اهتمام جمهوری خواهان بر آزادی حمل مخفی سلاح در اماکن عمومی و ممنوعیت آزادی سقط‌جنین؛ تناقض آشکار و اختلاف برجسته آمریکایی‌ها درباره آزادی و حقوق فردی را بیش‌ازپیش به نمایش می‌گذارد. تراژدی امروز آمریکایی‌ها چالش و شکاف عمیق آرمان و هویت آمریکایی در داخل و خارج به‌عنوان رهبر جهان آزاد است.

سایه سنگین طغیان داخلی

مدتی پیش از اعلام رسمی لغو حکم «رو علیه وید»، وزارت امنیت داخلی آمریکا با انتشار بولتنی که قبل از افشای پیش‌نویس دیوان عالی فدرال نوشته‌شده بود، فضای داخلی آمریکا را با تشدید تهدیدها از سوی تروریسم داخلی و خارجی طی چند ماه آینده، خشونت‌آمیز و پیچیده توصیف کرد. این بولتن گفته بود تصمیم دیوان عالی فدرال منجر به خشونت از جانب موافقان افراطی و مخالفان آزادی سقط‌جنین می‌شود.

با اعلام رسمی، اعتراضات پراکنده به دیوان عالی فدرال به اعتراضات گسترده با چاشنی خشونت تبدیل شد. مشاهده تصاویر رسانه‌های داخلی آمریکا حاکی از آن است که کشور مدعی دموکراسی و حقوق بشر پاسخ اعتراض شهروندان خود را تنها با ماشین سرکوب می‌دهد. اقداماتی چون تهدید مقامات دولتی مخصوصاً قضات دیوان عالی و آتش زدن پرچم آمریکا در میان اعتراضات آمریکایی برگی دیگر از شکاف عمیق جامعه و دولت در آمریکاست.

روی دیگر سکه اعتراضات، اخبار آتش کشیدن یکی از ساختمان‌های مخالفان آزادی سقط‌جنین و حمله به دو مرکز وضع حمل زنان باردار در ایالت‌های کلرادو و ویرجینیا بود. معترضان در ورودی یکی از این مراکز نوشته بودند: «اگر قرار باشد که سقط‌جنین با امنیت صورت نگیرد، شماها هم در امنیت نخواهید بود!» این جمله حاکی از رویارویی حامیان و مخالفان آزادی سقط‌جنین در میان شهروندان آمریکایی است.

لغو حکم «رو علیه وید» با دامنه گسترده و تسلسل پیامدها محرکی برای بحران مشروعیت و تسریع خشونت سیاسی است که ایالت‌ها با محوریت اختلافات فرهنگی یا جنگ فرهنگی به رویارویی پرداخته و به سمت آمریکای بالکانیزه شده حرکت خواهند کرد، برخی از تحلیلگران این روند را در کنار دیگر بحران‌ها مقدمه جنگ داخلی گرمی می‌دانند که در مرحله سرد به سر می‌برد و به دنبال پاسخی برای مدت‌زمان دوام آوردن وضعیت نیم‌بند مسالمت‌آمیز می‌گردند.

انتهای پیام/۴۱۰۶/