چه کسانی منتظر افزایش قیمت گاز باشند؟/ گاز رایگان برای مستمندان

محمد صادق پور/ خبرنگار حوزه نفت و انرژی گروه اقتصاد خبرگزاری آنا؛ مصرف گاز مشترکان خانگی تا انتهای پله سوم جدول در دوره سرد و گرم سال به عنوان الگوی مصرف شناخته و مصارف بالاتر به عنوان پرمصرف و بیشتر از الگوی تعیین شده محسوب می‌شوند.

بیشتر بخوانید:

تعرفه‌گذاری پلکانی پرمصرف‌ها مهم‌ترین اقدام دولت در زمینه بهینه‌سازی مصرف

شرکت ملی گاز پیشنهادات خود درباره تعرفه جدید گاز را از طریق وزارت نفت به دولت ارسال کرده و نیاز به بررسی آن در مجلس وجود ندارد. چراکه طبق بند «ب» ماده یک قانون هدفمندی یارانه‌ها، تعیین تعرفه‌ها از اختیارات دولت است.

بر اساس مصوبه سال ۱۴۰۰، هزینه قبض گاز مشترکان بدمصرف که تعرفه مصرف گاز آنها در پله یازدهم و دوازدهم قرار می‌گیرد، نسبت به قبل ۳ تا ۴ برابر خواهد شد. بررسی رفاهی مشترکین پرمصرف (پله‌های ۸ تا ۱۲) در فصل سرد استان تهران نشان می‌دهد، بیش از ۹۰ درصد آن‌ها در مناطق مرفه شهر ساکن هستند.

به‌طور مشخص سهم مناطق ۱ تا ۳ شهری تهران (به عنوان مناطقی که گران‌ترین هزینه هر مترمربع مسکن را دارند) به تنهایی بالغ بر ۶۶ درصد است. این یعنی عمده پرمصرفین در مناطق مرفه ساکن هستند. از طرف دیگر، بررسی‌ها نشان می‌دهد، الگوی مصرف در مرفهین، بسیار پرمصرف تر از سایر دسته‌های جامعه است.

چندی پیش سید جلال نورموسوی مدیر امور گازرسانی شرکت ملی گاز، در همین زمینه اظهار کرد: به دنبال آن هستیم، تغییرات گازبها را امسال زودتر به مشترکان ابلاغ کنیم تا فرصت انجام اقدامات مدیریتی و اصلاحات مصرف را داشته باشند اما هنوز این تصمیم از سوی دولت ابلاغ نشده و هرگاه ابلاغ شود، به اطلاع مردم می‌رسانیم.

وی با تأکید بر اینکه در تعرفه جدید گازبها نیز مشترکان کم‌مصرف، خانوارهای محروم زیر پوشش کمیته امداد امام خمینی(ره) و سازمان بهزیستی مستثنی خواهند بود، ادامه داد: نیاز نیست، مشترکانی که مصرف آنها تا الگوی مصرف است، نگران تغییرات تعرفه‌ای باشند و تنها باید خود را در محدوده الگو مصرف حفظ کنند. مشترکان پرمصرف نیز در صورت اصلاح مصرف مشمول جریمه‌های جدید نخواهند شد.

نورموسوی توضیح داد: به بیان دقیق‌تر، الزامات قانونی مثل بند «م» تبصره یک قانون بودجه درباره تعیین الگوی مصرف برای بخش‌های مختلف و بند «ک» تبصره ۱۵ درباره بخشودگی گاز خانوارهای مستمند زیر پوشش کمیته امداد و بهزیستی وجود دارد که تعیین می‌کند کدام مشترکان مشمول تغییرات جدید تعرفه‌ای می‌شوند. ضمن آنکه تعرفه‌های جدید باید حداقل به اندازه‌ای تعیین شود که بار مالی رایگان‌ کردن تعرفه مشترکان کم‌مصرف را جبران کرده و نیاز به تأمین منابع جدید نداشته باشد.

مدیر امور گازرسانی شرکت ملی گاز عنوان کرد: همچنین قرار است، الگوی مصرف گاز طبیعی برای اقلیم‌های مختلف کشور حداکثر تا ۲ ماه پس از ابلاغ این قانون توسط وزارت نفت و با همکاری سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارت راه و شهرسازی و سازمان ملی استاندارد تهیه و به تصویب هیأت وزیران برسد.

تعیین تعرفه‌های بازدارنده پرمصرفان در دولت

وی ادامه داد: تعیین تعرفه‌ها در دولت کفایت می‌کند و نیاز به تأیید مجلس نیست. شرکت ملی گاز از طریق وزارت نفت پیشنهادات خود را درباره تعرفه‌ها به دولت ارسال کرده و نیاز به بررسی آن در مجلس وجود ندارد؛ چراکه طبق بند «ب» ماده یک قانون هدفمندی یارانه‌ها، تعیین تعرفه‌ها از اختیارات دولت است.

متوسط سالانه مصارف گاز طبیعی تا افق ۱۴۲۰ (واحد میلیون متر مکعب در روز):

در جدول بالا متوسط سالانه مصارف گاز طبیعی مورد بررسی قرار گرفت و بر مبنای میانگین‌گیری تولید و مصرف در طول یک سال، تراز گاز محاسبه شد. در این بین اما ممکن است، در سالی تراز گاز به طور متوسط مثبت باشد اما در فصول سرد به دلیل افزایش ناگهانی مصرف گاز، مصرف از تولید پیشی بگیرد و تراز گاز در فصول سرد منفی شود.

در این حالت هر چند تراز گاز متوسط برای کل سال مثبت است اما در چهار ماه سرد سال این تراز گاز منفی است و باید برای تأمین گاز مورد نیاز کشور در آن برهه زمانی چاره‌اندیشی کرد.

مصارف گاز طبیعی تا افق ۱۴۲۰ در ۴ ماه سرد سال (واحد: میلیون متر مکعب در روز):

طبق این بالا، تراز گاز کشور در ۴ ماه سرد سال ۱۴۰۰ منفی بود و به ۲۹.۹- میلیون متر مکعب در روز رسید. در واقع به احتمال زیاد، سال جاری نیز همانند سال گذشته پدیده‌هایی همچون قطعی گاز، قطعی برق یا حتی آلودگی هوا ناشی از سوزاندن مازوت در نیروگاه‌ها را شاهد خواهیم بود.

نکته جالب توجه اینکه به غیر بازه زمانی ۵ ساله بین سال‌های ۱۴۱۰ تا ۱۴۱۵ که تراز گاز در ۴ ماه سرد سال مثبت خواهد بود، در ۱۵ سال دیگر تا افق ۱۴۲۰ همواره مصرف گاز از تولید بیشتر بوده و شاهد پدیده‌هایی چون قطعی برق و گاز در زمستان‌های سال‌های آتی خواهیم بود. طبق جدول ۲ تراز گاز در سال‌های ۱۴۰۴، ۱۴۱۰، ۱۴۱۵ و ۱۴۲۰ به ترتیب ۵۴- ، ۱۳۱.۸+ ، ۳۰.۶- و ۱۹۳.۱- خواهد بود.

مقایسه تعرفه‌گذاری جدید با تعرفه‌ای که پیش از این برای ماه‌های سرد سال ۱۴۰۰ تصویب شده بود، نشان می‌دهد، تعرفه گاز مصرفی برای سه پله نخست در پنج اقلیم، تغییری نکرده؛ اما از پله چهارم تا پله دوازدهم، تعرفه گاز با رشد ۸ تا ۳۰۰ درصدی مواجه شده است.

توصیه‌های مهم برای پرمصرف‌های جامعه

براساس قانون بودجه سال جاری، تعرفه گاز برای مشترکان پرمصرف باید به گونه‌ای باشد که گاز را تقریباً غیریارانه‌ای کند. یعنی سقف گازبها به ارقامی بالاتر از ۲ هزار تومان در مترمکعب کنونی خواهد رسید.

در این‌باره آمارهای شرکت ملی گاز ایران نشان می‌دهد، هم‌اکنون ۲۵ میلیون مشترک گاز در کشور وجود دارد که از این تعداد، ۷۶ درصد از مشترکان در سه پله اول مصرف قرار دارند و ۵۰ درصد گاز کشور را مصرف می‌کنند.

متوسط قیمت گاز سه پله اول مشترکان هر مترمکعب حدوداً ۶۳ تومان است هر مشترک در ماه حدود ۵۰۰ متر مکعب مصرف دارد که با نرخ ۶۳ تومان، ۳۵ هزار تومان در ماه پول گاز می‌پردازد. این در حالی است که اگر همین میزان گاز را صادر کنیم، معادل ارزی آن به نرخ صادراتی، برابر با ۳ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان خواهد بود.

همچنین تاکنون ۶۵۰ هزار خانوار زیر پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی شناسایی و معرفی شده‌اند که قرار است، هزینه گاز و برق را نپردازند. بر این اساس وزارت نفت پیشنهاد اصلاح تعرفه را برای آن ۲۴ درصد مشترک پرمصرف را داده است. مصرف گاز این مشترکان به صورت پلکانی افزوده می‌شود و با توجه به افزایش مصرف آن‌ها به ارقامی فراتر از الگوی مصرف لازم است، بهای گاز را به ازای مازاد مصرف نسبت به الگو، بدون یارانه بپردازند.

مجلس در قانون بودجه ۱۴۰۱ مصوب کرده، قیمت گاز برای مشترکان پرمصرف باید بدون یارانه باشد. پیش از این جواد اوجی وزیر نفت، گفته بود کارشناسان وزارت نفت در حال بررسی نهایی پیشنهاد اصلاح تعرفه‌ها هستند که پس از نهایی شدن به دولت ارائه خواهد شد و افزایش قیمت ابزاری برای کنترل شدت مصرف انرژی و بهینه مصرف کردن گاز برای مشترکان باشد.

به گفته وزیر نفت، امسال مشترکان کم‌مصرف، افزایشی در مبلغ گازبهای خود نخواهند داشت. مانند اصلاح تعرفه‌هایی که در آذرماه سال ۱۴۰۰ رقم خورد. همچنین تغییر تعرفه‌ها برای امسال زودتر ابلاغ می‌شود تا هم مردم مطلع شوند و هم اثربخشی آن را در بهینه‌سازی مصرف گاز در بخش خانگی و صنعتی، به ویژه برای فصول سرد، رقم بخورد.

برنامه دولت برای خانواده‌های بی‌بضاعت

شرکت ملی گاز موظف است، با دریافت اطلاعات خانوارهای محروم زیر پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی کشور، تعرفه مشترکان در دامنه مصرف پله‌های اول تا سوم در دوره سرد و گرم را از ابتدای امسال به نرخ صفر محاسبه کند.

همچنین سازمان بهزیستی و کمیته امداد هم وظیفه دارند، جابه‌جایی یا خروج مددجویان زیر پوشش خود را به شرکت ملی گاز اعلام کنند و معافیت این گروه‌ها تنها برای یک اشتراک خانگی از مجموع اشتراک‌های طبیعی هر مددجو اعمال می‌شود. سایر اشتراک‌های خانگی مددجویان با تعرفه مشابه سایر مشترکان حساب خواهد شد. با تصویب دولت، از ابتدای امسال تعرفه گاز طبیعی صنوف تولیدی وزارت صمت و صنایع تبدیلی وزارت جهاد کشاورزی، به غیر از پرورش گل و گیاه، دام و طیور، آبزیان و حشرات معادل ۱۰ درصد نرخ خوراک پتروشیمی‌ها حداکثر ۵ هزار ریال خواهد بود.

در صورتی که مشترکان بخش صنعت بیش از سقف الگوی مصرف تعیین شده مصرف کنند، در ۴ پله تعریف شده باید از ۱۰ درصد الی ۱۰۰ درصد جریمه بپردازند. وزارت نفت امیدوار است که با این تعرفه‌های جدید مصرف را تا پیش از فصل سرد در تمام بخش‌ها بجز بخش خدمات که محاسبات آن هنوز تکمیل نشده است، تا جای ممکن بهینه کند.

اعمال تعرفه‌های بازدارنده سال ۱۴۰۰ مصرف را به اندازه حداقل یک فاز میدان پارس جنوبی، یعنی رقمی در حدود ۲۵ میلیون مترمکعب در روز، مدیریت کرد. اخیراً جواد اوجی در اینباره گفته بود: اول آذر ۱۴۰۰، تعرفه گاز را برای آن ۲۵ درصد مشترکین که ۵۰ درصد مصرف را دارند و احتمالاً صاحب جکوزی و استخر هستند، افزایش دادیم اما برای آن سه پله اول که ۷۵ درصد مشترکین ما هستند و ۵۰ درصد مصرف را دارند، تغییری ندادیم. به طوری که همان هزینه گازی را که شش، هفت سال قبل پرداخت می‌کردند، از آنها گرفتیم ولی برای مشترکان پرمصرف، تعرفه‌ها ۴۰ درصد هر پله نسبت به پله قبل اضافه شد. مثلاً تعرفه ۴۰۰ تومان برای هر مترمکعب را به نزدیک مترمکعبی دو هزار تومان رساندیم، البته این گام اول بود. در سال‌جاری هم افزایش تعرفه این مشترکان پرمصرف را خواهیم داشت.

انتهای پیام/۴۱۰۳/