ضیاء هاشمی: باید فرهنگ لازم برای دانشگاه بین‌المللی را به وجود آوریم/ فرهنگ تخاصم، تعامل بین‌المللی دانشگاه‌ها را مشکل می‌کند

به گزارش خبرنگار گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، سمینار تخصصی دانشگاه بین‌المللی در ایران و سیاست‌های پیش رو، صبح امروز با حضور دکتر حسین سالار آملی، قائم‌مقام وزیر علوم و رئیس مرکز همکاری‌های علمی بین‌المللی وزارت علوم، دکتر سیدضیاء هاشمی، معاون فرهنگی اجتماعی وزارت علوم و دکتر مجتبی صدیقی رئیس سازمان امور دانشجویان و صاحب‌نظرانی چون دکتر محمود سریع‌القلم عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی، دکتر محمد یمنی و دکتر مهران کامروا استاد دانشگاه جرج تاون قطر در تالار گفت‌وگوی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار شد.

در ابتدای جلسه دکتر حسین میرزایی رئیس پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی گزارشی درباره اهداف و برنامه‌های پژوهشکده ارائه کرد و این پژوهشکده را اتاق فکر فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، خواند و گفت: «دانشگاه بین‌المللی و ابعاد آن و ارتباطات دانشگاه بین‌المللی بهتر از هر نهاد دیگری در زمینه ارتباطات بین‌الملل بین ملت‌ها ایفای نقش می‌کند.»

در ادامه این جلسه سیدضیاء هاشمی معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، تاکید کرد دانشگاه یک نهاد علمی صرف نیست بلکه یک نهاد علمی و فرهنگی است و گفت: «قبل از اینکه ما بخواهیم دانشگاه بین‌المللی داشته باشیم باید با ابعاد فرهنگی و اجتماعی حول محور دانشگاه آشنا شویم و هویت‌ فرهنگی و اجتماعی ما در فعالیت‌های گوناگون شکل بگیرد و دانشگاه در شکل گرفتن این هویت نقش محوری دارد.»

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم گفت: «متأسفانه در بعضی از دانشگاه‌ها که دانشجوی خارجی دارند با چالش‌هایی مواجه هستیم و مشاهده شده است که تخاصم‌ها و برخوردهایی شکل گرفته و این برخوردها تهدید‌زا

است و در تعاملات بین‌الملل ما خلل ایجاد می‌کند.»

هاشمی تاکید کرد اگر کشور به دنبال آن است که دانشگاه بین‌المللی داشته باشد باید این ظرفیت را پیدا کند که در سطح بین‌المللی توانایی مدارا کردن داشته باشد.

او در ادامه افزود: «هدف ما باید در این حوزه مشخص باشد. شاخص دانشگاه بین‌المللی فقط داشتن دانشجو و استاد خارجی نیست بلکه باید فرهنگ لازم برای چنین دانشگاهی را به وجود بیاوریم. ارتقای جایگاه ملی و فرهنگی و تقویت تعاملات فرهنگی و اعتلای در این ملت از ضرورت‌های داشتن دانشگاه بین‌المللی است.»

هاشمی تاکید کرد لازم است این موضوع به شکل آگاهانه در دستور کار قرار گیرد و گفت: «مزیت نسبی کشور و دانشگاه‌های ما برای همکاران بین‌المللی ما در حوزه‌ها و رشته‌هایی است که ما مزیت نسبی داریم و باید همین مزیت‌ها در اولویت کار قرار گیرد. ما نباید فقط شاخص‌ها و ابعاد کمی این قضیه را مد نظر قرار دهیم بلکه باید کیفیت دانشگاه بین‌المللی مد نظر قرار گیرد که در غیر این صورت با ضعف و در نهایت با شکست روبرو خواهیم شد.»

او افزود: «در این زمینه باید ابتدا به کشورهایی توجه شود که به لحاظ فرهنگی به ایران نزدیک هستند چرا که این کشورها مسیر را برای ما آسانتر خواهند کرد.»

او تأکید کرد توجه به تجربیاتی که در تعاملات بین‌المللی ما به ویژه بعد از فروپاشی شوروی می‌تواند برای ما راهگشا باشد.

باید پدیده‌ بیگانه‌هراسی را در داخل از بین ببریم

او گفت: «در تعاملات داخل ما بخشی نگاه‌های تنگ‌نظرانه و برخوردهای نژادی و قومی وجود دارد که اگر قرار است دانشجوی خارجی داشته باشیم باید از طریق تقویت تعاملات ظرفیت‌های خود را افزایش دهیم.»

هاشمی تأکید کرد که در قوانین و آیین‌نامه‌ها رویکرد فرهنگی مناسب در مقابل دانشجوهای خارجی وجود ندارد و ادامه داد: «نیاز داریم که در حوزه‌های سیاست‌گذاری و شوراها، آیین‌نامه‌ها و زمینه‌های مناسب را برای این قضیه و نیز برنامه‌های فرهنگی و اجتماعی را که با سلایق و علایق دانشجویان و اساتید خارجی سازگار است ایجاد کنیم.»

او گفت: «محیط دانشگاه‌های ما در نگاه بین‌الملل یک محیط باز نیست و نگاه‌های بسته امنیتی و مدیریتی و تنگ نظری‌های قومی و جنسیتی را داشته‌ایم. ما باید پدیده‌ بیگانه‌هراسی را در داخل از بین ببریم و این امر نیاز به مطالعات گسترده در این زمینه دارد.»

معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم پیشنهادهایی برای عملکرد بهتر در پذیرش دانشجوی خارجی داد و گفت: «ابتدا باید رویکردهای فرهنگی و اجتماعی مناسب در زمینه سیاست‌های جذب اساتید و دانشجویان خارجی را ایجاد کنیم. نسبت به سلایق و علایق دانشجویان خارجی باید توجه خاصی داشته باشیم و شرایط را برای جذب محققان و دانشجویان خارجی به ویژه در مراکز پژوهشی و تحقیقاتی آسان کنیم.»

هاشمی همچنین به اقدامات وزارت علوم در زمینه بین‌المللی شدن مراکز آموزش عالی اشاره کرد و گفت: «دانشجویان و استادان ایرانی که در خارج از کشور هستند می‌توانند معرفان مناسبی برای فرهنگ و ظرفیت‌های ما در خارج از کشور باشند و ما در صددیم ارتباطات خود را با این افراد گسترش دهیم. جمع‌آوری تجربه دانشجویان خارجی و پرداختن به نیازهای آنها در ایران در دستور کار ما قرار دارد. در حوزه‌های اسناد و آیین‌نامه‌ها با بررسی‌هایی که در بخش‌های بین‌المللی انجام داده‌ایم در حال تهیه آیین‌نامه‌ها و اسناد جدیدی برای مراودات بین‌الملل و افزایش تعاملات‌مان هستیم.»

او در پایان گفت: «یکی از نکات بسیار مهمی که باید به آن توجه کرد تقویت کانون‌های فارغ‌التحصیلی دانشجویان خارجی است زیرا این امر عامل جذب و حفظ تعاملات خارجی ما خواهد بود.»