همه‌چیز درباره مأموریت فضایی چین به مریخ/ غوغای «الهه آتش» در سیاره سرخ

به گزارش خبرنگار گروه علم و فناوری خبرگزاری آنا،تیانوان-۱ (Tianwen-۱) که به اختصار در منابع غربی TW-۱ نامیده می‌شود، نام مأموریت بین‌سیاره‌ای اداره ملی فضایی چین (CNSA) است که طی آن یک فضاپیمای روباتیک به مریخ ارسال شده است. این فضاپیما شامل یک مدارگرد، دوربین قابل استقرار، فرودگر و مریخ‌نورد ژورونگ(Zhurong) است. تیانوان-۱ با وزنی نزدیک به ۵ تن یکی از سنگین‌ترین کاوشگرهایی است که به مریخ ارسال شده و ۱۳ ابزار علمی را در خود جای داده است. تیانوان در زبان چینی به معنی «پرسش‌های آسمانی» است.

 نقطه آغازین این مأموریت با پرتاب موفقیت‌آمیز سفینه از  از سایت پرتاب فضایی ونچنگ در ۲۳ ژوئیه ۲۰۲۰ کلید خورد. کاوشگر چینی پس از ۷ ماه، در تاریخ ۱۰ فوریه ۲۰۲۱ وارد مدار سیاره سرخ شد و به مدت ۳ ماه مکان‌های فرود را مورد شناسایی و مطالعه قرار داد. سپس در ۱۴ مه ۲۰۲۱ مرحله فرود مریخ‌نورد با آزاد شدن کپسول حاوی فرودگر/مریخ‌نورد آغاز شد. این کپسول پس از ورود به اتمسفر از طریق یک چتر و موتور رانشگر در سطح سیاره به‌آرامی فرود آمد.

اندکی بعد CNSA  فرود موفقیت‌آمیز را تأیید کرد و طی چند روز آینده، اگر همه سیستم‌ها عملکردی صحیح داشته باشند، این فرودگر مریخ‌نورد را که برای کاوش طی ۹۰ روزِ مریخی در سطح سیاره سرخ طراحی شده است، مستقر می‌کند.

تجهیزات و مشخصات

ابزارهای موجود در تیانوان-۱ عبارتند از: مدارگرد، مریخ‌نورد، رادار نفوذپذیر سطح مریخ برای تصویربرداری تا حدود ۱۰۰ متر، آشکارساز میدان مغناطیسی سطح مریخ، ابزار اندازه‌گیری هواشناسی مریخ، آشکارساز ترکیب سطح مریخ، دوربین چند طیفی، دوربین ناوبری و توپوگرافی.

 مریخ‌نورد دارای ارتفاع ۱.۸۵ متر و جرم حدود ۲۴۰ کیلوگرم است و در تاریخ ۲۴ آوریل ۲۰۲۱، CNSA  نام آن را ژورونگ اعلام کرد. ژورونگ نام یک شخصیت اسطوره‌ای تاریخی در فرهنگ عامه چین است که به‌عنوان نماد فرمانروای آتش شناخته می‌شود. پس از استقرار مریخ‌نورد بر طبق برنامه، مدارگرد در حالی که به انجام مشاهدات مداری خود از مریخ ادامه می‌دهد، همچنین به‌عنوان یک رله ارتباط ازراه‌دور برای مریخ‌نورد خدمت می‌کند.  

چین اکنون پس از فرود موفقیت‌آمیز سومین کشور پس از اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده است که موفق به یک فرود سبک در سطح مریخ شده است.  

تیانوان و ژورونگ

در ۲۴ آوریل ۲۰۲۰، مأموریت اکتشافات سیاره‌ای چین رسماً «سری تیانوان» نامگذاری شد و به تبع آن، اولین مأموریت اکتشافی در مریخ «تیانوان -۱» نام گرفت و مأموریت‌های بعدی نیز به همین ترتیب نامگذاری خواهند شد. چنانچه در بالا گفته شد نام تیانوان به معنای «پرسش‌های آسمانی» است که از شعری طولانی به همین نام اثر کو یوان(Qu Yuan)، شاعر چین باستان سرچشمه گرفته است.

رأی‌گیری آنلاین درباره انتخاب نام مریخ‌نورد چین در بازه زمانی ۲۰ ژانویه و ۲۸ فوریه برگزار شد و نام ژورونگ با ۵۰۴ هزار و ۴۶۶ رأی در رتبه اول قرار گرفت. برخی از مفسران چینی می‌گویند که نام‌گذاری مریخ‌نورد  با عنوان ژورونگ به معنی شعله‌ور ساختن آتش اکتشاف بین‌سیاره‌ای کشور چین خواهد بود و نماد عزم مردم چین برای کشف ناشناخته‌های جهان است.   

این اولین مأموریت بین‌سیاره‌ای چین و همچنین اولین کاوشگر مستقل آن در سطح مریخ است. بنابراین هدف اول از همه اعتبارسنجی فناوری‌های ارتباطی و کنترلی این کشور در اعماق فضا، قرار گرفتن سفینه چینی در مدار سیاره و فرود روی سطح آن است.  

اهداف مأموریت چین

از نظر علمی، این مأموریت باید ۵ هدف را برآورده کند:

۱. تاریخ تحولات و ساختار زمین‌شناسی مریخ و همچنین تکامل و ریشه‌های آن مطالعه شود. برای انجام این کار، کاوشگر، توپوگرافی سیاره را با داده‌های دقیق از مناطق مشخص مانند بستر خشک رودخانه‌ها، نقش برجسته‌های آتشفشان‌ها، سایش باد، یخچال‌های طبیعی قطب‌ها و... تجزیه‌وتحلیل می‌کند. دو دوربین موجود در مدارگرد به انجام این کار اختصاص داده شده‌اند.   

۲. ویژگی‌های لایه‌های سطحی و زیرزمینی خاک مریخ و همچنین توزیع یخ مورد بررسی قرار گیرد. این کار برعهده رادارهای موجود در مدارگرد و مریخ‌نورد است.

۳. ترکیب و نوع سنگ‌ها و همچنین مواد معدنی و عناصر موجود در سطح مریخ مورد مطالعه قرار گیرد. تجزیه‌وتحلیل و ارزیابی مواد معدنی کربنات یا هوازدگی موجود در دریاچه‌های باستان، رودخانه‌ها و سایر مناظر ناشی از وجود آب در ایام گذشته بررسی شود. طیف‌سنج‌های موجود در مدارگرد و مریخ‌نورد و همچنین دوربین چند طیفی به این هدف اختصاص یافته‌اند.

۴. یونوسفر، آب و هوا، فصول، اقلیم‌ها و به طور کلی جو مریخ هم در لایه‌های مختلف مطالعه شود. این کار برعهده دو ردیاب ذرات موجود در مدارگرد و همچنین ایستگاه هواشناسی مریخ‌نورد است.

۵. ساختار داخلی سیاره مریخ، میدان مغناطیسی، تاریخچه جغرافیایی، توزیع داخلی جرم و میدان گرانشی آن مورد بررسی قرار گیرد. مغناطیس‌سنج‌ها و همچنین رادارهای موجود در مدارگرد و مریخ‌نورد به این هدف اختصاص یافته‌اند.

انتهای پیام/۴۱۶۰/پ