آموزش عملیاتی‌ و کاربردی‌ در حوزه مدیریت/ از ایجاد کانون ارزیابی تا تولید نرم‌افزار برای کمک به تصمیم‌گیری مدیران

گروه استان‌های خبرگزاری آنا، حسین عقابی؛ دانشگاه آزاد اسلامی در دهه ۸۰ بعد از حدود دو دهه فعالیت به این نتیجه رسید که اگر امور تحقیقاتی را به فعالیت‌های علمی خود اضافه نکند به برخی موفقیت‌ها نمی‌رسد و رسالت دانشگاه تحقق نمی‌یابد؛ بنابراین سال ۸۵ مجوز نخستین مرکز تحقیقاتی در زمینه آب به یکی از واحدهای دانشگاهی داده شد.

اکنون در مجموع بیش از ۲۰۰ مرکز تحقیقاتی در دانشگاه آزاد اسلامی فعالیت می‌کنند. ۱۶۴ مرکز تحقیقاتی از این مراکز در زمینه‌های تحقیقاتی غیرپزشکی از جمله فنی، مهندسی، کشاورزی و ... و ۳۹ مرکز تحقیقاتی در زمینه پزشکی فعال هستند.

مرکز تحقیقات مدیریت و بهره‌وری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین یکی از این مراکز تحقیقاتی است که در راستای جهت‌دهی به پژوهش‌ها، فرهنگ پژوهش‌محوری و بررسی مطالعات راهبردی به مسئله‌یابی، حل مشکل و رفع نیازهای مطالعاتی در کشور و منطقه سال 90 آغاز به‌کار کرد.

مرکز تحقیقات مدیریت و بهره‌وری دانشگاه آزاد اسلامی قزوین با گسترش فعالیت‌های تحقیقاتی و پژوهشی نوآورانه به ارائه خدمات آموزشی، تربیت مدیران حرفه‌ای، تولید دانش جهانی مدیریت، اجرای طرح‌های کلان ملی در حوزه مدیریت منابع انسانی و انجام پروژه‌های بزرگ در حوزه‌های دانشگاه و صنعت پرداخته است.

خبرنگار خبرگزاری آنا به‌منظور بررسی  تشریح مأموریت‌ها، فعالیت‌ها، دستاوردها و برنامه‌های مرکز تحقیقات مدیریت و بهره‌وری دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین با حامد رحمانی رئیس این مرکز گفتگو کرده است که در ادامه می‌خوانیم.

آنا: چگونگی و چرایی ایجاد مرکز تحقیقات مدیریت و بهره‌وری در دانشگاه آزاد اسلامی قزوین را بیان کنید.

رحمانی: یکی از پایه‌های اصلی مراکز تحقیقاتی، اعضای هیئت علمی و پژوهشگران مشغول به کار در هر واحد دانشگاهی هستند که دانشگاه آزاد اسلامی قزوین از این ظرفیت برخوردار بوده و با داشتن استادان بزرگی مانند سیدمهدی الوانی پدر علم مدیریت در ایران و مرتضی موسی‌خانی فعال در کارآفرینی و موضوعات مدیریتی، واحد قزوین را به این سمت سوق داد که علاوه بر فعالیت در موضوع آموزش، بتوانیم با ایجاد مرکز تحقیقات مدیریت و بهره‌وری در این واحد دانشگاهی مقداری عملیاتی‌تر و کاربردی‌تر در حوزه مدیریت حضور داشته باشیم.

یکی دیگر از دلایل ایجاد مرکز تحقیقات مدیریت و بهره‌وری در واحد قزوین این بود که مطالب درسی ارائه‌شده در حوزه مدیریت عملیاتی شود و با تعریف پروژه، کارآفرینی کرده و بتوانیم دانشجویان را در این حوزه فعال کنیم.

آنا: مأموریت‌های مرکز تحقیقات مدیریت و بهره‌وری دانشگاه آزاد اسلامی قزوین چیست و آیا اکنون در انجام و اجرای مأموریت‌ها فعال است؟

رحمانی: این مرکز در راستای جهت‌دهی به پژوهش‌ها، فرهنگ پژوهش‌محوری و بررسی مطالعات راهبردی به مسئله‌یابی، حل مشکل و رفع نیازهای مطالعاتی در کشور و منطقه می‌پردازد. در این مسیر با استفاده از مزیت رقابتی خود (استادان مجرب و کارکنان) در محیطی پویا و هم‌افزا به انجام فعالیت‌هایی مانند پژوهش، توسعه دانش فنی، آموزش و ارائه خدمات در حوزه مدیریتی می‌پردازد. این خدمات علاوه بر رفع  نیازهای دانشگاه، نیازهای دانشجویان، استادان، صنایع، شرکت‌ها و سازمان‌های خدماتی در سراسر کشور را برآورده می‌کند.

این مرکز در دو سال اخیر جزء مراکز تحقیقاتی برتر بوده و سال گذشته در جشنواره فرهیختگان به‌عنوان مرکز تحقیقات برتر شناخته شد. کسب درآمد پایدار نیز از سال 96 و با توجه به کاهش دانشجو و کم‌کردن بودجه‌های پژوهشی آغاز شد و از آنجایی که به سمت درآمد پایدار حرکت می‌کنیم، پروژه‌های بزرگ ملی و استانی انجام داده‌ و درآمد غیرشهریه کسب کرده‌ایم.

به‌منظور کسب درآمد پایدار در مرکز مدیریت و بهره‌وری دانشگاه آزاد اسلامی قزوین دو هدف را در دستور کار قرار دادیم؛ نخست اخذ لایسنس بود تا به‌دنبال مشتری نرویم و مشتری به‌دنبال مرکز بیاید. در این راستا مرکز تحقیقات مدیریت و بهره‌وری توانست نخستین کانون ارزیابی دانشگاه آزاد اسلامی را ایجاد کند که زیر نظر سازمان اداری و استخدامی کشور و با مجوز آغاز به‌کار کرد. هدف دوم، کسب درآمدهای بلندمدت بود که با مشارکت چند استارت‌آپ، نرم‌افزارهایی برای کمک به تصمیم‌گیری مدیران به‌ویژه در حوزه منابع انسانی طراحی کردیم.

آنا:دستاوردهای مرکز تحقیقات مدیریت و بهره‌وری دانشگاه آزاد اسلامی قزوین چه بوده است؟

رحمانی: در این باره دستاوردهای مرکز تحقیقات در وب‌سایت https://dashbordpmrc.com/ به ریز ذکر شده؛ اما عمده‌ترین فعالیت‌ها قراردادهای منعقدشده با وزارتخانه میراث فرهنگی، شهرداری تهران و ... است. از زمان راه‌اندازی کانون ارزیابی بیش از 30 مدیر در استان برای کسب گواهینامه صلاحیت شغلی در مرکز مورد ارزیابی قرار گرفتند.

کسب رتبه برتر بین مراکز تحقیقاتی در هفتمین دوره جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی سال 98، رتبه برتر طرح برون‌دانشگاهی در پنجمین جشنواره فرهیختگان دانشگاه آزاد اسلامی و کسب رتبه نخست در اخذ طرح‌های برون‌دانشگاهی در دانشگاه آزاد اسلامی قزوین، ترجمه کتاب‌های «اسرار نوآوری استیو جابز» و «شبکه‌های نوآوری آلفرد نوبل» و اخذ مجوز کانون ارزیابی و توسعه از سازمان اداری و استخدام کشور ازجمله دستاوردهای مرکز تحقیقات مدیریت و بهره‌وری دانشگاه آزاد اسلامی قزوین است.

آنا: تعامل نهادها و مراکز مربوط با مرکز تحقیقات مدیریت و بهره‌وری دانشگاه آزاد اسلامی قزوین چگونه بوده و آیا قرارداد و تفاهم‌نامه‌ای در زمینه همکاری بسته شده است؟

رحمانی: در مراکز تحقیقاتی درصد بسیار اندکی از تفاهم‌نامه‌های دانشگاه با نهادهای دیگر منجر به کار عملیاتی می‌شود و بیشتر نمایشی هستند. برای تعامل با نهادها تأکید در انجام قرارداد بوده و آمار بسیار خوبی در این زمینه داریم.

در این ارتباط یکی از مهم‌ترین عوامل ارتباط داشتن است به این معنی که مدیر مرکز، باید شبکه‌سازی و تیم‌سازی انجام دهد تا بتواند با نهادها و مراکز گوناگون تعامل داشته باشد.

آنا: جایگاه پایان‌نامه‌های دانشجویی و طرح‌های پژوهشی استادان در این مرکز چگونه است؟

رحمانی: پایان‌نامه زیادی نداشته‌ایم، یعنی پایان‌نامه‌ای که منتج به کار عملیاتی شود، نداریم؛ زیرا بیشتر با صنعت کار کرده و با طرح مشکلات صنعت در گروه‌های دانشجویی آنها را تبدیل به پایان‌نامه می‌کنیم. همه مشکلات صنعت را برای دانشجویان فایل و برای استفاده ارائه کرده‌ایم؛ اما تا به حال پایان‌نامه‌ای را عملیاتی نکرده‌ایم و این یکی از ضعف‌های سیستم آموزشی و پژوهشی است که خروجی بسیاری از پایان‌نامه‌ها کاربردی نیست.

آنا: ارزیابی شما از ادامه فعالیت مرکز تحقیقات مدیریت و بهره‌وری دانشگاه آزاد اسلامی قزوین چگونه است؟ به نظر شما مجوز آن لغو و یا تمدید می‌شود؟

رحمانی: یکی از مهم‌ترین ایرادات وارده نه تنها بر مسئولان دانشگاه؛ بلکه بر جامعه فعلی دید کوتاه‌مدت به‌دلیل تصدی کوتاه‌مدت پست‌ها توسط مسئولان است که باعث امنیت نداشتن و در نهایت استقلال کم و تمایل به مشارکت کمتر می‌شود. به‌‌عنوان نمونه بی‌توجهی به استقلال مرکز و وابستگی شدید به تغییرات باعث شده که صندوق و یا حتی حساب مستقلی برای این مرکز که مرکزی درآمدزا بوده ایجاد نشود و خسارات بسیاری را وارد کرد.

یکی از خسارات وارده ‌به‌عنوان نمونه اینکه کانون ارزیابی برگزار شده و ارزیاب‌های حرفه‌ای و باسابقه کار ارزیابی را انجام دادند؛ اما با بدقولی‌های مسئولان با گذشت سه ماه هنوز حقوق آنان واریز نشده که این اتفاق باعث همکاری نکردن آنان و تمایل نداشتن همکاری مدیر اجرایی مرکز می‌شود.

این اتفاق را می‌توان به جاهای دیگر ازجمله طرح‌های پژوهشی تعمیم داد به‌عنوان نمونه بعد از گذشت دو ماه پول استادی که طرح انجام داده پرداخت نشده است. با این روند و نداشتن استقلال و ثبات بین مسئولان و حتی اداره مرکز تا یک سال دیگر باعث می‌شود استادان و دانشجویان دیگری تمایلی برای همکاری با دانشگاه نداشته و در نتیجه به تعطیلی مرکز بینجامد.

آنا: و کلام آخر...

رحمانی: اینجا دو نکته قابل ذکر است یکی اینکه به مسئولان اطمینان دهند که ثبات و استقلال کاری برای مدیران خوب و حرفه‌ای وجود دارد که اگر این ثبات و استقلال انجام نشود حتی نزدیک‌ترین افراد از فرد مسئول حرف‌شنوی ندارند و دوم اینکه باید به رؤسای مراکز تحقیقاتی اختیار و استقلال داده شود تا حساب مستقل یا صندوقی داشته باشند.

انتهای پیام/4121/4062/