تلفات 40 هزارنفری مردم ونزوئلا براثرتحریم‌های آمریکا/ زمان تأسیس اتحادیه کشورهای تحت تحریم فرارسیده است

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، پیروزی حزب متحد دولت در انتخابات پارلمانی ونزوئلا، چگونگی برخورد با تبعات اقتصادی تحریم‌های آمریکا علیه کاراکاس و هشدارهایی در خصوص شکننده بودن اوضاع در این کشور آمریکای لاتین، تحولات مهم و کلیدی ونزوئلا شمار می‌آیند.

عبدالحمید شهرابی مدیر تحقیقات و برنامه‌ریزی خانه آمریکای لاتین در گفتگویی تفصیلی، به واکاوی این موضوعات پرداخت که از نظر می‌گذرد.

آنا: دیدگاه خود را نسبت به پیروزی حزب حامی دولت در انتخابات پارلمانی اخیر بیان کنید.                

شهرابی: در ابتدا لازم می‌دانم اتفاقاتی که در انتخابات پارلمانی ونزوئلا صورت گرفت را مرور کنم. در این انتخابات 6 میلیون نفر از شهروندان ونزوئلایی شرکت کردند که قریب به 30 درصد از جمعیت واجد شرایط برای رأی دادن بودند. 277 نفر نماینده را به پارلمان فرستادند که از این تعداد 253 نماینده از حزب متحد سوسیالیستی بودند که در انتخابات پیروز شد، یعنی قریب به 70 درصد آرا را حزب مدافع فرآیند انقلاب و دولت بولیواری، حزب متحد دولت کسب کرد. حدود 70 درصد از رأی‌دهندگان 253 نماینده به مجلس فرستادند. چیزی کمتر از 30 درصد کرسی‌ها را نمایندگان اپوزیسیون توانستند کسب کنند. قوی‌ترین حزب‌ اپوزیسیون توانست 18 نماینده به پارلمان بفرستد. این در شرایطی است که میزان مشارکت در انتخابات کمتر از یک‌سوم واجدین شرایط آرا بود. در انتخابات پارلمانی سال 2015 میزان مشارکت 74 درصد بود یعنی چیزی حدود دو برابر جمعیتی که در انتخابات اخیر شرکت کردند که مهم‌ترین عاملش این بود که در انتخابات قبلی، احزاب اپوزیسیون نه‌تنها انتخابات را بایکوت نکردند بلکه کمپین خیلی وسیعی را با کمک ایالات‌متحده و ابزار و امکاناتی که داشتند، راه انداختند و توانستند برنده انتخابات شوند. بنابراین اینجا یک افت به این صورت را در میزان مشارکت رای‌دهندگان داریم.

ناظران بین‌المللی صحت انتخابات ونزوئلا را تایید کردند

ولی هم حزب متحد سوسیالیستی که برنده انتخابات شد و هم اپوزیسیون در قیاس با انتخابات قبلی 2015 میزان کمتری از رأی را آوردند. یعنی آرای حزب متحد سوسیالیستی 20 درصد و آرای اپوزیسیون 77 درصد افت داشت.

نکته دیگر در کنار این آمار این است که انتخابات پارلمانی مثل خیلی از کشورهای دیگر متناسب با موقعیت‌ها و شرایط مختلف به هر جهت از درجه اهمیت کمتری در قیاس با انتخابات ریاست جمهوری برخوردار است و کلاً نوسانات خاص خودش را دارد.

مثلاً در سال 2010 انتخابات پارلمانی که در ونزوئلا برگزار شد 66 درصد جمعیت واجد شرایط شرکت کردند درصورتی‌که انتخابات قبلی که 2005 بود (پنج سال قبل از آن) 25 درصد بود و این نوسانات را داشتیم. حالا این آمار را شاید یک مقدار پشت سر هم که بیاوریم گیج‌کننده باشد.

برسیم به ملاحظات اساسی. یک نکته این است که نتایج این انتخابات علیرغم این که از جانب آمریکا و اتحادیه اروپا به رسمیت شناخته نشد، توسط صدها ناظر مستقل بین‌المللی مورد تأیید قرار گرفت و طبق اظهارات این ناظرین در نهایت سلامت برگزار شد ‌و این در شرایطی است که در مورد انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که تقریباً هم‌زمان برگزار شد، ابهامات زیادی وجود دارد و رئیس جمهور فعلی این کشور مدعی است که تقلب گسترده در انتخابات صورت گرفته است.

نتایج انتخابات ونزوئلا علیرغم این که از جانب آمریکا و اتحادیه اروپا به رسمیت شناخته نشد، توسط صدها ناظر مستقل بین‌المللی مورد تأیید قرار گرفت

ولی مهم‌ترین ملاحظه‌ای که اینجا مطرح است این است که در نظر داشته باشیم این انتخابات در کشوری برگزار شد که با ایالات‌متحده آمریکا در حال جنگ است. یک تلقی غلطی که ناشی از درک ما از دوران گذشته است این است که ما جنگ را فقط به‌صورت بمب و موشک‌باران و سنگربندی نظامی می‌دانیم؛ درصورتی‌که جنگی که الان از طرف نظام سلطه و مشخصاً ایالات‌متحده علیه کشورهای مختلف در حال انجام است، با واژه جنگ ترکیبی شناخته‌شده است.

اجازه دهید با آمار صحبت کنیم. بین سال‌های 2017 و 2018 چیزی حدود 40 هزار نفر در اثر تحریم‌هایی که آمریکا علیه ونزوئلا اعمال می‌کند جان خودشان را از دست دادند. پس این کشورها را که از شرایط خاص و ویژه‌ای برخوردارند، نمی‌شود با کشوری که در جنگ و تحت تحریم نیست قیاس کرد.

بیشتر بخوانید:

مقاومت در ونزوئلا دوباره پیروز شد/ باخت سنگین غرب در برابر کاراکاس

اینجا وقتی از جنگ صحبت می‌کنیم، جنگ اقتصادی است. تحریم، مخصوصاً به شکلی که الآن دارد از سوی ایالات‌متحده اعمال می‌شود به معنای واقعی یک جنگ است. باعث فقر، گرسنگی و از دست دادن جان انسان‌ها می‌شود. راه دور نرویم، الآن در کشور خودمان برای مقابله با کرونا ما به بعضی از داروها و ابزارهای پزشکی نیاز داریم که به خاطر تحریم از آن‌ها محروم هستیم. این مشکل در رابطه با ونزوئلا هم صادق است که اولاً در شرایط تحریم است و مضاف بر آن با همه‌گیری کرونا درگیر است. به‌این‌ترتیب ونزوئلا با یک جنگ ترکیبی تمام‌عیار مواجه است که علاوه بر جنگ اقتصادی، جنگ دیپلماتیک، جنگ وسیع تبلیغاتی و رسانه‌ای و جنگ امنیتی، اقدامات تروریستی و تلاش برای کودتای نظامی را در برمی‌گیرد و این کشور باید در این شرایط سخت و باوجوداین هجمه همه‌جانبه امور خود را ساماندهی کند.

آنا: وضعیت اپوزیسیون ونزوئلا بعدازاین انتخابات چگونه است؟

شهرابی: اپوزیسیون فعلاً با شکست مواجه شده و ناگزیر است که نیروهای خود را بازسازی کند. بااین‌حال، تفرقه و شکاف کماکان بر نیروهای اپوزیسیون حاکم است. ازیک‌طرف، خوان گوایدو، رئیس جمهور خود خوانده علناً صحبت از تشدید خشونت علیه دولت بولیواری می‌کند و از طرف دیگر انریکه کاپریس که از رهبران مرکزی اپوزیسیون است و تابه‌حال دو بار نامزد ریاست‌جمهوری بوده بعدازاین شکست از آمریکا خواسته تا از به رسمیت شناختن گوایدو به‌عنوان رئیس جمهور ونزوئلا صرف‌نظر کند و این خود یک دستاورد برای نیروهای حامی انقلاب است.

آنا: امتیازات یکدست شدن دولتمردان و قانون‌گذاران براثر انتخابات پارلمانی اخیر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

شهرابی: اگر ملاحظات اساسی دیگری را در رابطه با انتخابات ونزوئلا بخواهیم بررسی کنیم یکی‌اش این است که حزب متحد دولت پیروز انتخابات می‌شود. می‌رسیم به اینکه این پیروزی شکننده است. ولی مهم است که این پیروزی را تشخیص دهیم، چرا؟ چون یک سال از ژانویه سال 2019 که شاهد کودتای نافرجام نظامی علیه دولت بولیواری بودیم گذشت. کودتا شکست خورد و متعاقب آن شکست در کودتا بود که پیروزی در این انتخابات شکل می‌گیرد. برخی از احزاب اپوزیسیون انتخابات را تحریم می‌کنند، بعضی‌هایشان شرکت که می‌کنند، افت آرای خیلی شدید چیزی حدود 80 درصد در قیاس با انتخابات قبلی دارند که پیروز انتخابات مجلس شدند و این شکستی که صحبت می‌شود فقط یک‌لفظ نیست.

جنگی که در حال حاضر از طرف نظام سلطه و مشخصاً ایالات‌متحده علیه کشورهای مختلف در حال انجام است، با واژه جنگ ترکیبی شناخته‌شده است.

دلایلش را اگر بخواهیم ببینیم همین است که اقدامات ایالات‌متحده برای سرنگون کردن دولت بولیواری در دوره قبل به شکست منجر می‌شود، درنتیجه ابتکار عمل از دست نیروهای برخوردار از حمایت‌های ایالات‌متحده خارج بوده، دولت یک کمپین موفقی را در انتخابات شکل می‌دهد، با شعار تغییر و بهبود وضعیت معیشت مردم می‌تواند انتخابات را ببرد؛ اگرچه میزان مشارکت پایین است و میزان آرایی که حزب برنده هم اخذ می‌کند در قیاس با آرای گذشته‌اش پایین است که این وضعیت دوقطبی شدن شدید را در ونزوئلا و شرایط شکننده پیروزی حزب مدافع دولت را نشان می‌دهد.

البته تکرار می‌کنم که این وضعیت شکننده است. طبعاً وقتی مجلس در اختیار اپوزیسیون است، این نهاد قانون‌گذاری غیرهمسو ‌دست‌وبال دولت را برای پیشبرد اهدافش می‌بندد. با همسو شدن دولت و مجلس، همان‌طور که رئیس‌جمهور ونزوئلا هم متذکر شد کشور می‌تواند وارد یک دوران جدید شود و این اتفاق‌نظر می‌تواند گشایش‌هایی را با خودش بیاورد یا قوانینی در جهت تأمین منافع مردم وضع شوند.

بااین‌حال اوضاع شکننده است به خاطر اینکه بعدازاین انتخابات قطعاً اپوزیسیون به این سمت می‌رود که نیروهایش را متحد کند و در صورت اتحاد مخالفان، سرنوشت انتخابات بعدی ونزوئلا با آن‌طوری که اینجا شاهد پیروزی حزب متحد سوسیالیستی بودیم، فرق خواهد داشت و مجدداً دولت بولیواری، نهادهای قدرت را از دست خواهد داد. چاره اجتناب از این روند این است که همان‌طور که بعضی‌ها در خود حزب متحد سوسیالیستی پیشنهاد کردند و گلایه دارند، مخاطبان دولت از حامیان محدود خودش باید فراتر برود، فرآیند مشارکت مردم باید تعمیق شود،  الیگارشی و این طبقه اشراف که شریان‌های اقتصادی ونزوئلا را تحت کنترل دارند و کشور را در مضیقه قرار داده‌اند، دستشان باید از این شریان کوتاه شود و این کنترل کاهش پیدا کند تا بتوان چشم‌انداز روشن‌تری را برای کشور ونزوئلا متصور شد.

آنا: تحریم‌های آمریکا چه تبعاتی بر زندگی مردم ونزوئلا داشته است؟

شهرابی: مهم‌تر از آنچه باعث نارضایتی شدید قاطبه مردم از وضعیت اقتصادی و معیشتی که الآن در آن کشور وجود دارد شده است البته در ابتدا باید مسبب و بانی این مشکلات را شناخت. وقتی داریم صحبت از چنین بحرانی می‌کنیم، می‌توانیم ریشه‌یابی هم کنیم. بیشتر از هر چیز این وضعیت نابسامان اقتصادی در تورم فوق‌العاده شدید و کمبود کالا خودش را متبلور می‌کند. الآن در ونزوئلا بیشتر مردم تنها از برنج و نان و پاستا تغذیه می‌کنند و از بسیاری از کالاهایی که برای تغذیه روزمره لازم هست، محروم هستند. و این یعنی تحمیل فقر، سوءتغذیه و گرسنگی به یک ملت. کمبود و نابسامانی اقتصادی بیش از هر چیز به این واقعیت برمی‌گردد که ونزوئلا از امکان دادوستد کالا درصحنه تجارت بین‌المللی محروم است.

پیشنهادی که سالیان سال است ما در خانه آمریکای لاتین ارائه کرده‌ایم و اخیراً دولت ونزوئلا آن را پذیرفت، "اتحاد کشورهای تحت تحریم" است که باید سرلوحه امور این کشورها قرار گیرد

شما یک خانواده‌ را در نظر بگیرید. مسئول خانواده پول هم دارد ولی نمی‌تواند خرید کند. تمام سوپرمارکت‌ها و بقالی‌هایی که دور و برش هستند، تحریمش کنند که به تو چیزی نمی‌فروشیم، پولت را هم از تو نمی‌گیریم، اصلاً قبول نمی‌کنیم، کارتت برای ما اعتباری ندارد؛ این وضعیت، وضعیت حاکمیت ونزوئلا است که امکان فروش مهم‌ترین کالایی که منبع اصلی درآمد مملکت است یعنی نفت را ندارد. ونزوئلا نمی‌تواند مواد معدنی دیگر را هم به فروش برساند.

داریم ریشه‌یابی می‌کنیم این نارضایتی که صحبتش را می‌کنیم علتش چیست؟ علت تحریم اقتصادی ایالات‌متحده است. همدستی طبقه اشراف خود ونزوئلا با ایالات‌متحده در ایجاد این نابسامانی است. علت احتکار کالا توسط این طبقه مرتجع اجتماعی است. در همدستی آشکار و علنی سرمایه‌داری وابسته با وال‌استریت برای ایجاد بحران ارزی و پولی در کشور است. و در کنار این‌ها ضعف‌های بنیادین، اقتصاد ونزوئلا در این حوزه که اساساً متکی به یک کالا (نفت) بوده است و از فرصت‌هایی که داشته آن‌طور که باید استفاده‌نشده که اقتصاد متنوع باشد و تولیدات بومی، حداقل آن حوزه‌هایی که می‌تواند در خود ونزوئلا تولید شوند، آن‌طور که باید به آن توجه نشده، تشویق و ترغیب نشده و این وضعیت را به وجود آورده است.

مبارزه با فساد مالی سرلوحه امور قرار گیرد

آنا: آیا راهکاری برای غلبه کشورهای تحت تحریم‌های آمریکا بر مشکلاتشان پیشنهاد می‌کنید؟

شهرابی: مبارزه‌ای که دولت بولیواری با آمریکا دارد، مانند مبارزه‌ای که جمهوری اسلامی با نظام سلطه دارد، مبارزه مرگ و زندگی است، مبارزه‌ای حیاتی و سرنوشت‌ساز است، تشخیص اینکه دشمن داریم و دشمن چه اقداماتی می‌کند یک جنبه از قضیه است، در کنار آن و شاید مهم‌تر از آن این است که ما در این مقابله چه‌کار باید کنیم که زمینه توسعه کشور را فراهم کنیم؟ طبیعی است الآن ونزوئلا به سرمایه‌گذاری خارجی احتیاج دارد همان‌طور که ایران احتیاج دارد، این سرمایه‌ها از ایران و ونزوئلا دریغ می‌شوند. درنتیجه، گسترش تعاملات کشورهای تحت تحریم بسیار کارساز است و یا به عبارتی پیشنهادی که سالیان سال است ما در خانه آمریکای لاتین ارائه کرده‌ایم و اخیراً دولت ونزوئلا آن را پذیرفت، "اتحاد کشورهای تحت تحریم" باید سرلوحه امور این کشورها قرار گیرد تا به نتیجه مطلوب برسند.

در ضمن باید سیاست‌های داخلی در جهت تأمین اجتماعی و رفاه برای قاطبه مردم که تحت‌فشار شدید در این تحریم‌ها هستند، اتخاذ شود.

ببینید اختلاف طبقاتی در کشوری که تحت تحریم است تا چه حدی است. من دو روز پیش در روزنامه‌ها خواندم که آپارتمان در همین کشور خودمان در شرایط فوق‌العاده شدید تحریم‌ها، در بعضی از مناطق مرفه نشین دوروبر یک هزار میلیارد تومان، 600 میلیارد تومان، 2 هزار میلیارد تومان است. این حجم از سرمایه می‌تواند مشکل ده‌ها هزار نفر را برطرف کند، البته در صورت اخذ مالیات، در صورت اتخاذ اقداماتی در جهت برقراری عدالت اجتماعی و مبارزه با فساد. این هم یکی دیگر از محل‌های ضعف کشورهایی است که با نظام سلطه مقابله می‌کنند. اگر راه نفوذ فساد را نبندند، با آن مقابله جدی نکنند، انقلاب دائماً در معرض خطر و ساقط شدن است.

پایان پیام/4155/