مقایسه آموزش مجازی در ایران و خارج از کشور/ چرا تحصیل‌کرده‌ها بی‌کارند؟

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا-محدثه حسینی؛ ایده «آموزش مجازی» همانند راه‌اندازی دانشگاه در کشور یک ایده وارداتی است که با وجود ویروس کرونا و تعطیلی دانشگاه‌ها این ایده با نداشتن زیرساخت‌های لازم آن مورد استفاده قرار گرفت. 

در خصوص آموزش مجازی و هدف استفاده از آن در ایران و خارج از کشور با «علی شهابی» به گفتگو پرداخته‌ایم. شهابی یک استاد دانشگاه است که خود در دوره‌ها مختلف آموزش مجازی خارج از کشور شرکت کرده و اکنون نیز مشغول به تدریس در چند دانشگاه کشور است. مشروح این گفتگو در ادامه آمده است. 

آنا: آیا آموزش مجازی که در ایران ارائه می‌شود، همانند دیگر کشورها است؟

شهابی: آموزش مجازی در مجامع علمی دنیا، کنفرانس‌ها و دوره‌های آموزشی دیگر کشورها همانند استرالیا و گرجستان و...  با آموزش مجازی در ایران متفاوت است. یکی از ضعف‌های آموزش مجازی در ایران این است که نمی‌خواهیم پله‌ها را یک به یک طی کنیم؛ بلکه می‌خواهیم از آن‌ها جهش کنیم. در ایران گام‌هایی که برداشته می‌شود در حد زیرساخت‌ها و ظرفیت‌های موجود نیست.

آموزش مجازی در خارج از کشور «رایگان» و با استفاده «ابزارهای آموزشی» صورت می‌گیرد.

این اقدام منجر به این می‌شود که کارهایی که انجام می‌دهیم ضعیف‌تر از آنچکه هستند جلوه کند.  همچنین منجر می‌شود به اهدافی که از فضای خارج  از کشورکپی کردیم (آموزش مجازی)  نیز دست پیدا نکنیم.

به طور مثال، آموزش مجازی در خارج از کشور به صورت «رایگان» است و از «ابزارهای آموزشی» استفاده می‌شود و صرفا نگاه آموزش مجازی ندارد که متاسفانه از این ابزار در آموزش مجازی ایران استفاده نمی‌شود.

توجه به نیاز دانشجویان در آموزش مجازی

در  آموزش مجازی خارج از کشور به نیازهای دانشجو  توجه بیشتری می‌شود. به طور مثال در سامانه آموزش مجازی خارج از کشور برای آزمون‌های کلاسی یک بخشی طراحی شده است و دانشجو باید در یک زمان مشخص شده در جلسه امتحان کلاسی حاضر شود.

حتی امتحانات کلاسی آموزش مجازی خارج از کشور به صورت هوشمند تصحیح می شود.  تمرین‌ها، فایل‌ها و ویدیوهای آموزشی از قبل در سامانه آموزشی بارگذاری شده و دانشجو می‌تواند از آن‌ها به صورت آفلاین نیز استفاده کند.

هم‌چنین در سامانه‌های آموزشی گروه‌هایی وجود دارد که دانشجویان می‌تواند در این گروه‌ها با همکلاسی‌های خود تبادل نظر کنند و با استفاده از تجربیات یکدیگر به حل مسائل کشور بپردازند.

مقایسه جذب دانشجو مقاطع تحصیلات تکمیلی در ایران و خارج از کشور

کشورهای پیشرفته و خارجی کمتر دانشجو در مقاطع تحصیلی جذب می‌کنند، مگر اینکه یک مسئله و مشکل وجود داشته باشد که دانشجو آن مسئله را حل کند. در صورت جذب دانشجو در این مقاطع نیز شغل آینده و هزینه‌های زندگی آن دانشجو را مهیا می‌کنند؛ زیرا  دانشجو کاری را انجام می‌دهد و یکی از مسائل کشور را حل می‌کند. متاسفانه در ایران چه در آموزش مجازی و چه در آموزش حضوری نگاه حل مسئله کمتری وجود دارد.

حتی نگاه درآمدزایی در کشور ما نیز کاملاً غلط و متفاوت است، در خارج از کشور، مسائل و مشکلاتی که برای کشور هزینه زیادی را به همراه دارد را شناسایی می‌کنند و با جذب دانشجویان از سراسر دنیا مسائل و مشکلات خود را حل می‌کنند، اینگونه کشورشان توسعه پیدا می‌کند؛  اما در ایران برعکس است.

در ایران دانشجو جذب می‌شود تا در آمدی از کشور، خارج نشود و این دانشجو بتواند در ایران هزینه تحصیل خود را خرج کند و به نوعی این امر را درآمدزایی برای دانشگاه تلقی می‌کنند.

آنا: آیا در آموزش مجازی نگاه حل مسائل و چالش‌ها نیز وجود دارد؟

شهابی: در خارج از کشور برای حل مسائل و مشکلات دانشجو جذب می‌کنند، اما در ایران ابتدا دانشجو جذب می‌شود و بعد به چگونه استفاده از این دانشجو فکر می‌شود، همین امر بیکاری قشر تحصیل کرده را در پی داشته است.

آموزش در خارج از کشور مدیریت شده است، بدین معنا که در آموزش چه حضوری و غیر حضوری نگاه به سمت حل مسائل و چالش های آن دانشگاه، شهر و یا کشور است. به طور مثال اگر دانشگاه چالشی مرتبط با سالن تئاتر شهر خود داشته باشد، این چالش را به موضوعات کوچکترین تقسیم بندی می‌کند و حل آن را به دانشجویان رشته‌های مختلف همانند هنر و مدیریت واگذار می‌کند. این امر هم منجر به حل مسئله آن شهر می‌شود و هم دشواری و سختی برای دانشجو ایجاد نمی‌کند‌.

در نهایت پاسخ دانشجویان به موضوعات کوچکتر در اختیار یک استاد قرار می‌گیرد و آن استاد موظف به پاسخگویی به آن چالش با استفاده از پاسخ‌های دانشجویان است که این امر منجر به درآمدزایی برای استاد و دانشگاه و حل مسئله می‌شود. در خارج از کشور در آموزش مجازی نیز این رویه وجود دارد.

آنا: ارتباط دانشگاه با صنعت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ 

شهابی: متاسفانه در ایران چالش‌ها به خوبی شناسایی نمی‌شود و یکی از ضعف‌های اصلی آموزش عالی این است که ارتباط بین دانشگاه و صنعت در ایران همیشه در حد شعار باقی مانده است و هنوز نتوانستیم ارتباط میان این دو را بهبود ببخشیم و در نگاه کلان نتوانستیم چالش‌های صنعت را شناسایی کنیم و به آن پاسخ دهیم. گاهی به صورت جزئی چه در دانشگاه آزاد اسلامی و چه در دانشگاه‌های دولتی این موضوع دنبال می‌شود؛ اما به صورت کلان نگاه مسئله محوری در کشور ما رواج پیدا نکرده است.

دانشگاه آزاد اسلامی طی چند سال اخیر اقدامات خوبی برای بهبود ارتباط خود با صنعت بر داشته است. باید دانشگاه‌ها به سمت شناسایی چالش‌ها و ارائه راه حل برای آن‌ها بروند؛ متاسفانه در دانشگاه‌های سراسری و زیر مجموعه وزارت علوم در این خصوص نگاه یکپارچه‌ای وجود ندارد و در دانشگاه آزاد اسلامی نیز گام نخست آن برداشته شده است که صرفاً در این گام جهت دهی به سمت این مسیر است.

در دانشگاه آزاد اسلامی اینکه پاسخ های چالش های شناسایی شده مورد استفاده قرار گیرد و اجرایی شود نیازمند تعامل بیشتر دانشگاه و صنعت است که از این ظرفیت به خوبی استفاده شود.

آنا: راهکار شما برای بهبود ارتباط دانشگاه و صنعت چیست؟

شهابی: باید ارتباط و تعامل بین دانشگاه و صنعت در کشور به یک دغدغه تبدیل شود. همچنین باید به دانشگاه اعتماد شود، برای اینکه اعتماد صنعت به دانشگاه افزایش یابد؛ فرزند صنعتگری که در دانشگاه تحصیل کرده است تجربه خوبی از دانشگاه به خانواده خود منتقل کند تا آن صنعتگر بتواند به دیگر دانشجویان و یا فارغ‌التحصیلان از دانشگاه اعتماد کند و حل چالش‌های خود را به آن‌ها بسپارد. متاسفانه در جامعه ما اعتماد زیادی به دانشگاه وجود ندارد و مهمترین دلیل این بی‌اعتمادی نیز خود دانشگاه است.

آنا: چرا علمی که در دانشگاه‌های ایران تدریس می‌شود، کاربردی نیست؟

شهابی: با وجود اینکه دروسی که در دانشگاه‌های ما تدریس می‌شود؛ همان دروسی است که در دیگر کشورها تدریس می‌شود، اما علم ما، علم کاربردی نیست؛ زیرا نحوه تدریس در ایران متفاوت است.

در ایران نگاه مربی‌گری به تدریس وجود ندارد، بلکه نگاه استادی است در نگاه استادی فرد دوست دارد متکلم وحده باشد و اگر کسی با آن استاد مخالفتی کند ممکن است حتی از کلاس اخراج شود.  اما در نگاه مربی‌گری اساتید به دنبال حل مسائل و مشکلات دانشجویان هستند و این نگاه، نگاهی دلسوزانه است.

متاسفانه این مسائل در آموزش مجازی تشدید شده است؛ زیرا دانشجو و استاد تعامل کمتری دارند و دغدغه اساتید نسبت به دانشجویان کاهش پیدا کرده است. در آموزش مجازی استاد باید جامع‌تر سخن بگوید و از دیگر تکنیک‌های آموزشی همانند زبان بدن دور می‌ماند و نمی‌تواند عکس العمل دانشجویان را  نسبت به درس خود مشاهده کند.

بخش دوم این گفتگو به زودی در صفحه‌ی دانشگاه خبرگزاری آنا منتشر می‌شود.

انتهای پیام/4084/