درآمدزایی و ارائه خدمات در سامانه پژوهش‌یار/ مشکلات اقتصادی کشور نیازمند کار چریکی است

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا- محدثه حسینی؛ طرح پژوهش اثرگذار یکپارچه شبکه‌ای (پایش) در دانشگاه آزاد اسلامی در راستای اجرای سند دانشگاه اسلامی است و بر اساس راهبردهای «ساماندهی نظام موضوعات پژوهش‌ها، پایان‌نامه‌ها، رساله‌ها و فرآیند راهنمایی کارآمد جهت رفع نیازهای مادی و معنوی جامعه اسلامی با تأکید بر پیوستگی آموزش و پژوهش» و با رویکرد احصای چالش‌ها و اولویت‌های پژوهشی تراز اول کشور اجرایی شده و که این طرح به‌صورت مدام در حال به‌روزرسانی است.

طرح «پایش آزاد» در واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی مخفف «پژوهش اثرگذار یکپارچه شبکه‌ای دانشگاه آزاد اسلامی» است که هدف آن تبدیل چالش‌های کلان کشور به زمینه‌های پژوهشی است که استاد و دانشجو بتوانند بر اساس آن موضوع پایان‌نامه و یا رساله تعریف کنند.

بر اساس نظام پایش آزاد، واحدهای ویژه نیز مانند دانشگاه‌های آزاد اسلامی هر واحد استانی در یک موضوع خاص پیشران شده تا به حل چالش‌های کشور کمک کنند. در نظام پایش دانشجویان در کنار اینکه بر اساس علاقه خود موضوعی را موردمطالعه قرار دهند، در رفع مسائل کشور نیز سهیم می‌شوند، در این شرایط است که دانشجو احساس مفید واقع‌شدن پژوهش و مطالعه خود را دارد.

این می‌تواند مبنایی باشد تا در مقطع دکتری موضوع رساله خود را با دقت بیشتری انتخاب کند و پژوهشی اثرگذار انجام دهد. هم‌چنین نظام پایش به‌صورت شبکه‌ای در حال اجرا است که موقعیت جغرافیایی استاد و دانشجو حائز اهمیت نیست. دانشجویان و اساتید در سامانه‌ای با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند و در صورت رسیدن به توافق می‌توانند به ادامه فعالیت خود بپردازند. از همین رو به گفتگو با «محمد علی‌اکبری»، رئیس دبیرخانه پایش آزاد دانشگاه آزاد اسلامی پرداختیم تا با آینده پیش‌روی این طرح بیشتر آشنا شویم.

بیشتر بخوانید: 

تأثیر کرونا بر نظام پایش آزاد و پایان‌نامه‌های دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی/ تدوین ۱۹ هزار زمینه پژوهشی در نظام پایش آزاد

پاسخگویی به نیازهای صنعت از سوی دانشگاه نیازمند فرهنگسازی است

هدف‌گذاری و هدایت زمینه‌های پژوهشی در نظام پایش آزاد/ لزوم توجه به گرایش‌‌های میان رشته‌ای در صنعت

آنا: چرا برخی از برنامه‌های علمی در حد عنوان باقی‌مانده است؟

علی‌اکبری: تدوین و اجرایی شدن برنامه‌های علمی پایش آزاد بستگی به مجری و واحد دانشگاهی آن دارد ابتدا برنامه‌های علمی که پیشروی خوبی داشتند را در سامانه پژوهش‌یار بارگذاری کرده‌ایم.

به برنامه‌های علمی که کندتر پیش رفته‌اند نیز تلنگرهایی زده می‌شود و آن‌ها نیز به‌مرورزمان راه‌اندازی خواهند شد، به‌طور مثال برنامه علمی دریاچه ارومیه تصویب‌شده بود؛ اما مراحل تدوین آن به‌کندی پیش می‌رفت و دو استان به‌طور موازی این برنامه علمی را پیش می‌بردند که اکنون در دستور کار قرارگرفته است.

آنا: مرحله بعدی پس از تدوین و تهیه برنامه‌های علمی چیست؟

علی‌اکبری: ابتدا باید راه‌اندازی ساختار پایش آزاد را به اتمام برسانیم و مجریان برنامه علمی حکم‌های اجرایی خود را به صورت مصوب دریافت کنند.

در مرحله بعدی نیز به سمت درآمدزایی پیش خواهیم رفت که اکنون این مرحله در اولویت قرار دارد و چندین تیم به‌صورت موازی در حال پیگیری این موضوع هستند. امیدواریم به‌زودی بخش درآمدزای سامانه پژوهشیار با رویکرد ارائه خدمات متنوع به مخاطبین فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.

میزان ‌ درآمدزایی در سامانه‌ پژوهشیار عدد بسیار بزرگی نیست؛ بلکه عدد معقولی به‌اندازه این سامانه و تأمین مخارج مربوط به آن است.

راه‌اندازی کتابخانه تخصصی ویژه دانشجویان و اساتید پایش آزاد

گام سوم ارائه خدمات در سامانه پژوهشیار به دانشجویان و اساتید راه‌اندازی کتابخانه تخصصی است تا دانشجویان و اساتیدی که در راستای پایش آزاد کار می‌کنند، به‌راحتی به اطلاعات موردنیاز خود دسترسی داشته باشند. به‌طور مثال دانشجویی که پایان‌نامه خود را در حوزه آب تدوین می‌کند ابتدا به ۱۰ مقاله علمی در این حوزه مراجعه می‌کند ما از او می‌خواهیم که این 10 منبع را در آن کتابخانه تخصصی بارگذاری کند.

همکاری ایرانداک و دانشگاه آزاد اسلامی

با توجه به اینکه تعداد پایان‌نامه‌های دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی از تعداد پایان‌نامه‌های سامانه ایرانداک طی یک سال بیشتر است و این سامانه برای صدور گواهی عدم تقلب دانشجویان مبلغ ۱۸ هزار تومان دریافت می‌کند.‌ همچنین از طرفی دانشگاه آزاد اسلامی خود دارای سامانه‌ای است که می‌تواند به تقلبی و یا غیر تقلبی بودن پایان‌نامه دانشجویان خود پی ببرد.

از همین رو لازم است با سامانه ایرانداک وارد گفتگو شویم و این گفتگو منجر به انعقاد یک تفاهم‌نامه بین دانشگاه آزاد اسلامی و سامانه ایرانداک شود. بدین معنا که بخشی از مبلغ ۱۸ هزار تومان را سامانه ایرانداک به دانشگاه آزاد اسلامی بپردازد. این امر منجر به افزایش کیفیت کار دانشجویان و ترغیب آن‌ها برای تدوین پایان‌نامه‌های باکیفیت‌تر می‌شود.

سامانه پژوهش‌یار دانشگاه آزاد اسلامی تنها سامانه در حوزه آموزش عالی و وزارت علوم است که به‌صورت یکپارچه در تمامی واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی که دارای دانشجویان تحصیلات تکمیلی است کار می‌کند.

این سامانه می‌تواند خدمات زیادی را در اختیار دانشجویان قرار دهد. به‌طور مثال اگر یک دانشجو نیازمند گواهی مبنی بر اینکه پروپوزال آن در راستای محیط‌زیست است، می‌تواند درخواست خود را با پرداخت هزینه اندک از سامانه پژوهش‌یار برآورده کند و به گواهی موردنظر خود دست پیدا کند.

آنا: در نظام پایش آزاد تا چه میزان به بحث اقتصاد و معیشت مردم پرداخته‌شده است؛ بدین معنا که چقدر این برنامه توانسته به حل مشکلات اقتصادی بپردازد؟

علی‌اکبری: برنامه‌های علمی مصوبی در دبیرخانه پایش آزاد وجود دارد که به صورت مستقیم و غیر مستقیم به مقوله اقتصاد مقاومتی، جهش تولید و... پرداخته است.

مانند برنامه علمی پدافند غیرعامل واحد تهران شمال در بخش اقتصادی به پنج چالش اساسی در حوزه تهدیدات اقتصادی کشور پرداخته و مورد استقبال دانشجویان قرار گرفته است و از دیگر برنامه‌های علمی این حوزه می‌توان به برنامه‌های علمی صنعت و تجارت و... اشاره کرد. 

برای چرخش چرخ اقتصاد و یا صنعت این پایش نیست که کمک می‌کند؛ بلکه فناوری است.‌ به‌طور مثال صنعت ذوب‌آهن اصفهان نیازمند یک پیچ است؛ این فناوری است که باید این پیچ را تولید کند.

در پایش آزاد ما میزان آلیاژ پیچ را تشخیص می‌دهیم و در دسترس فناوران قرار می‌دهیم. پایش آزاد منجر به تولید دانش می‌شود برای کمک به چرخه اقتصاد و یا صنعت، معاونت فناوری دانشگاه باید ورود کند. در پایش آزاد میزان بزرگی و کوچکی مشکل مطرح نیست.

برای حل مشکلات اقتصادی، دولت باید با چند تیم به‌صورت مشترک کار کند و یک کار چریکی و ضربتی صورت گیرد زیرا نمی‌توان اقتصاد کشور را نگه داشت.

اگر یک مرکز وابسته به دولت برنامه‌ای همانند پایش آزاد را اجرایی کند می‌تواند چالش‌های وزارتخانه‌های خود را دریابد اما نهادهایی همانند دانشگاه نمی‌تواند به این وزارتخانه‌ها ورود کنند و مشکلات آنها را دریابند زیرا برای این امر نیازمند دسترسی به اطلاعات محرمانه آن وزارتخانه است.

صنایعی همانند چرم، کاشی، سرامیک و یا ذوب‌آهن اصفهان، وابسته به دولت نیستند؛ بلکه تحت تأثیر تصمیمات دولتی قرار می‌گیرند اما مجزا از دولت رفتار می‌کنند آن‌ها صنایع بزرگی هستند که کار خود را انجام می‌دهند.

در مرحله اول در پایش آزاد هدف ما این است که دانشجو، هیئت‌علمی و کشور به این باور برسد که دانشگاه باید حل مسئله کند، هنوز برخی از اساتید بر این باور نیستند که دانشگاه باید حل مسئله باشد این فرهنگ‌سازی اگر شکل بگیرد روند بسیاری از کارها آسان می‌شود.

آنا: با توجه به اینکه در پایش آزاد هدف احصای چالش‌های کشور است چرا نباید در حوزه اقتصاد برنامه علمی داشته باشیم؟

علی‌اکبری: اقتصاد ذوب‌آهن قابل‌بررسی است و می‌توان برای حل مشکلات اقتصادی آن راهکارهایی را ارائه کرد اما اقتصاد دولت را نمی‌توان بدین شکل پیگیری کرد؛ زیرا باید در دولت کار ضربتی انجام شود.

بدین معنا که برای حل مشکلات اقتصادی کشور یک تصمیم گرفته شود و طی یک ماه آینده اجرایی شود. به‌طور مثال یک شهر که آب ندارد را نمی‌توانیم دو سال نگه‌داریم تا برای آن از رودخانه تا شهر لوله‌کشی صورت گیرد، در ابتدا باید در یک کار ضربتی چاه آب کنده شود و پس‌ازآن به دنبال آوردن آب از رودخانه به شهر بود.

انتهای پیام/4084/پ