مروری بر تاکیدات رهبر انقلاب بر مبارزه با فساد و لزوم پالایش درونی قوه قضائیه

به گزارش خبرنگار حوزه امام و رهبری گروه سیاسی خبرگزاری آنا،-علی ترابی؛ شاید کمتر ایرانی باشد که ترکیب سه کلمه ای «مبارزه با فساد» به گوشش نخورده باشد، اما در مقابل شاید کمتر ایرانی هم باشد که خاطره مشخصی از اجرایی شدن این ترکیب داشته باشد. سالیان سال مبارزه با فساد فقط در حد لقلقه زبان بود و صرفا بهانه‌ای برای برگزاری همایش‌های مختلف.

شاید بد نباشد برای بازخوانی نظرات و فرمایشات رهبر معظم انقلاب در خصوص مبارزه با فساد، مرقومه ایشان در پاسخ به نامه اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس جمهور، در ارتباط با برگزاری «همایش ملّی ارتقای سلامت نظام اداری و مقابله با فساد» و درخواست صدور پیام برای این همایش، مرور شود.

چرا اقدام قاطع و اساسی انجام نمی‌گیرد؟ مگر وضعیت برای شما مسئولان سه قوه روشن نیست؟

معظم له در این مرقومه به تاریخ 17 آذر 1393 منتشر شده، آشکارا اقدام قاطع و اساسی را از سران سه قوه خواستار شده و نوشته‌اند: «نفس اهتمام آقایان به امر مبارزه با فساد را تحسین می‌کنم، لکن این سمینار و امثال آن بناست چه معجزه‌ای بکند؟ مگر وضعیت برای شما مسئولان سه قوه روشن نیست؟ با توجه به شرایط مناسب و امیدبخشی که از لحاظ همدلی و هماهنگی و همفکری بین مسئولان امر وجود دارد، چرا اقدام قاطع و اساسی انجام نمی‌گیرد که نتیجه را همه بطور ملموس مشاهده کنند».

اگر برای روشن شدن علت این پاسخ قاطع و شاید تند رهبر معظم انقلاب به معاون اول رئیس بنا بر واکاوی باشد، شاید مناسب باشد که به صحبت‌های پیشین ایشان در این زمینه رجوع شود.

وقتی رهبر انقلاب تلویحا نفر دوم دولت را از رفتارهای نمایشی در مبارزه با فساد برحذر داشته و توصیه به اقدام قاطع و عملی می‌کند سوابق دستورات ایشان به مسئولین پیشین در چنین جایگاهی جالب توجه است.

فرمان هشت ماده‌ای به سران قوا برای مبارزه با فساد

حضرت آیت الله خامنه‌ای 13 سال پیش از این پاسخ به جهانگیری و در فرمان مشهور هشت ماده‌ای خود، رسما سران قوا را به مبارزه با فساد اقتصادی سفارش کرده بودند.  

ایشان در سال 1380 که مزین به نام «رفتار علوی» بود، در متن نامه خود و پیش از بیان هشت ماده نوشته بودند: «خشکانیدن ریشه‌ی فساد مالی و اقتصادی و عمل قاطع و گره‌گشا در این باره، مستلزم اقدام همه جانبه بوسیله‌ی قوای سه گانه مخصوصاً دو قوه‌ی مجریه و قضائیه است. قوه‌ی مجریه با نظارتی سازمان یافته و دقیق و بی اغماض، از بروز و رشد فسادمالی در دستگاهها پیشگیری کند، و قوه‌ی قضائیه با استفاده از کارشناسان و قضات قاطع و پاکدامن، مجرم و خائن و عناصر آلوده را از سر راه تعالی کشور بردارد. بدیهی است که نقش قوه‌ی مقننه در وضع قوانین که موجب تسهیل راه‌کارهای قانونی است و نیز در ایفاء وظیفه‌ی نظارت، بسیار مهم و کارساز است».

هرچند که این فرمان بعدها هم چندین بار مورد اشاره ایشان قرار گرفت از جمله در سال 1394 و در دیدار با کارگران که فرموند: «حرف زدن درباره‌ی فساد فایده‌ای ندارد. با دزد دزد گفتن، دزد از دزدی دست برنمی‌دارد.» 

علت اصرار رهبر انقلاب بر موضوع مبارزه با فساد اقتصادی چیست؟

اهمیت مبارزه با فساد اقتصادی در نگاه رهبر معظم انقلاب آنقدر زیاد است که ایشان از هر فرصتی برای بیان آن استفاده می‌کنند. معظم له در دیدار با کارگزاران حج ابراهیمی در سومین روز از بهمن سال 1381 هم به این موضوع اشاره داشتتند و فرمودند: «اصرار بر مبارزه‌ با فساد اقتصادي‌ به‌ اين‌ علت‌ است‌ كه‌ اين‌ مبارزه‌ زمينه‌ساز بهره‌مندي‌ واقعي‌ مردم‌ از اهداف‌ انقلاب‌ مي‌باشد و اگر فساد اقتصادي‌ ميان‌ مسؤولان‌ كشور رايج‌ شود، ضربه‌اي‌ كه‌ كشور از اين‌ مسئله‌ متحمل‌ خواهد شد، قابل‌ جبران‌ نخواهد بود».

ايشان‌ در بخش دیگری از همان دیدار با کارگزاران حج ابراهیمی، شرط اصلي‌ موفقيت‌ جهاد بزرگ‌ مبارزه‌ با فساد مالي‌ و اقتصادي‌ را همدلي‌ مسؤولان‌ كشور برشمردند و خاطرنشان‌ كردند: «بايد مسؤولان‌ در قواي‌ سه‌ گانه‌ در اين‌ مبارزه‌ كه‌ براي‌ سرنوشت‌ كشور و نظام‌ تعيين‌ كننده‌ است‌، ضمن‌ عزم‌ جدي‌، با يكديگر همكاري‌ نمايند و هر يك‌ از قوا سهم‌ و وظيفه‌ خود را در اين‌ مبارزه‌ انجام‌ دهد».

توصیه به پالایش قوه قضائیه در بیانات رهبر معظم انقلاب

حضرت آیت الله خامنه‌ای به عنوان رهبر معظم انقلاب اسلامی در سالیان مختلفی و در دوره‌های مختلف با رئیس و مدیران قوه قضائیه دیدارهای فراوانی داشتند. ایشان در کنار توصیه‌های مختلف به این افراد همواره توجه مستمری به داخل قوه قضائیه داشته و مدیران را از ضعیف شدن این قوه بر حذر می‌داشتند.

ایشان در دیداری که به تاریخ یکم بهمن 1382 با آیت الله هاشمی شاهرودی رئیس وقت قوه و سایر مدیران تحت نظر وی داشتند در این زمینه فرمودند: «اگر به هر علتى قوه قضائيه ضعيف و ناسالم شد و چشمان بينا و پنجه مستحکم عدالت در جامعه وجود نداشت جامعه سالم نيز به سقوط و نزول کشيده خواهد شد».

سلامت قوه قضائیه را در درجه اول اهیمت قرار دهید

گذر زمان و افزایش عمر مدیریتی و فعالیت برخی افراد در قوه قضائیه ظاهرا زمینه‌های فساد در این قوه را نیز فراهم کرده است. این را می‌شود از فرمایشات رهبر انقلاب در دیدارهای سال 94 و 95 با رئیس و مسئولان قوه قضائیه متوجه شد. ایشان در دیدار سال 94 خود به اهمیت کادرسازی و میدان دادن به نیروهای جوان در قوه قضائیه اشاره می‌کنند و می‌فرمایند: «نیروهای مستعد و سالمی در قوه قضاییه وجود دارند که باید آنها را برای کارهای بزرگ پرورش دهید».

اما معظم له در سال 95 و در دیداری که به تاریخ نهم تیر این سال با آیت الله آملی لاریجانی به عنوان رئیس قوه قضائیه در آن سال و سایر مسئولان وقت قوه قضائیه دارند، توصیه‌های صریح‌تری در خصوص سلامت قوه قضائیه دارند.

حضرت آیت الله خامنه‌ای در این دیدار با تأکید بر جلب رضایت مردم به عنوان وظیفه ای اسلامی و هدفی مبنایی، «حفظ سلامت قوه قضاییه» را اصلی ترین عامل جلب رضایت مردم دانستند و تأکید کردند: «باید در داخل قوه قضاییه با افراد متخلف و فاسد در همه استانها و شهرها، با جدیت و قاطعانه برخورد شود و این شیوه باید استمرار یابد».

ایشان خطاب به مسئولان دستگاه قضایی در سال 1395 گفتند: «سلامت قوه قضاییه را در درجه اول اهمیت قرار دهید و آن را یک کار اساسی بدانید».

تحول در قوه قضائیه بایستی سریع و با شتاب مناسب باشد

دو سال پس از این تاکیدات جدی بازهم دیدار رهبر انقلاب با رئیس و مسئولان قوه قضائیه صحنه توصیه‌ معظم له درباره تحول در دستگاه قضاست. تاکید ایشان بر عدم اتلاف وقت و پرهیز از کار تدریجی شاید به تعبیری بیانگر نا رضایتی ایشان از وضعیت تحول در دستگاه قضاست.

حضرت آیت الله خامنه ای در این دیدار که در ششم تیر 1397 انجام شد، لازمه تحول در دستگاه قضایی را تعیین شاخص‌های دقیق و زمان‌بندی دانستند و تأکید کردند: تحول، به‌صورت تدریجی امکان‌پذیر نیست و باید، سریع و با شتاب مناسب باشد تا خود را نشان دهد.

تحول در قوه نیازمند «طراحی کلان» و «برنامه مدون و  زمان‌بندی‌شده»

دیدار سالیانه رهبر معظم انقلاب با رئیس و مسئولان دستگاه قضا در سال 1398 با یک تفاوت مهم نسبت به دیدار سال‌های قبل برگزار شد. این دیدار برخلاف سال‌های قبل در فضایی بزرگتر، میزبان جمعی از قضات و کارکنان قوه قضاییه بود. در این دیدار هم همچون دیدارهای آن چند سال باز هم صحبت از تحول دستگاه قضا یکی از محورهای فرمایشات رهبر انقلاب بود، تا شاید رئیس جدید قوه قضائیه بتواند منشا تحولات تازه هم باشد.

ایشان با تأکید بر اینکه مهمترین مأموریت قوه قضاییه در دوره جدید، «ایجاد تحول در چارچوب اصول اسلام و قرآن و قانون اساسی» است، خاطرنشان کردند: «تحول به معنای استفاده از شیوه‌های کارآمدتر و مؤثرتر و بهینه شدن شیوه های قبلی و همچنین رفع نقص‌ها، خلأها و اشکالات گذشته است».

رهبر انقلاب اسلامی ایجاد تحول در قوه قضاییه را نیازمند «طراحی کلان» و «برنامه مدون و  زمان‌بندی‌شده» دانستند و گفتند: «برای ایجاد تحول، برنامه ریزی و زمان‌بندی، پنجاه درصدِ کار است و پنجاه درصدِ بقیه مربوط به تحرک و اقدام و عمل است».

حضرت آیت الله خامنه ای با ابراز امیدواری به تحقق تحول در قوه قضاییه در دوره جدید، تأکید کردند: «باید اجرای سند آماده شده‌ی تحول، بدون تأخیر شروع شود».

فساد در قوه قضائیه گناهی نابخشودنی است/ در این موضوع سخت گیری شود

مبارزه با فساد در داخل قوه قضائیه در این دیدار با صراحت بیشتری از جانب رهبری توصیه می‌شود. ایشان چنین فسادی را  گناهی نابخشودنی دانسته و خواستار سخت گیری در این زمینه شدند.

رهبر انقلاب اسلامی یکی دیگر از وظایف مهم قوه قضاییه را «مبارزه سختگیرانه با فساد» در درون قوه و در خارج از قوه برشمردند و تأکید کردند: «مبارزه با فساد در دورن قوه قضاییه در اولویت است زیرا حتی یک عنصر ناباب در دستگاه قضایی می تواند زحمات قضات شریف و پاکدامن و کارکنان امین این قوه در سراسر کشور را مخدوش کند و تأثیرات مخربی بر جای بگذارد».
حضرت آیت الله خامنه ای گفتند: «گناه فردی که مسئول مبارزه با فساد است و دچار فساد می‌شود، چند برابر و نابخشودنی است، بنابراین در این موضوع سخت گیری شود».

جمع بندی

از رهاورد نگاهی اجمالی به بیانات رهبر معظم انقلاب در سالیان مختلف در خصوص مبارزه با فساد و لزوم پالایش و تحول در دستگاه قضا، توصیه‌های مکرر ایشان به تمام مسئولان به ویژه مسئولان قضایی در زمینه مبارزه با فساد مشهود است. توصیه‌هایی که متاسفانه ادامه یافتن آن در سالیان متمادی معنایی جز بقای فساد در اقتصاد ندارد که اگر این مبارزه انجام می‌شد، دیگر توصیه برای مبارزه با آن ادامه نمی‌یافت.

اما از این امر گران‌تر و سخت‌تر ماجرای توصیه‌های مکرر معظم له نسبت به مبارزه با فساد در داخل قوه قضائیه در سال‌های اخیر است. گویی مسئولان کشوری در این سال‌ها به جای عملکردن به فرمایشات ایشان، بعضا راهی عکس در پیش گرفته و خود نیز درگیر فساد شده‌اند. 

محاکمه اکبر طبری معاون اجرایی سابق حوزه ریاست قوه قضاییه هر نتیجه‌ای داشته باشد، نوید بخش آغاز تحول در قوه قضائیه بوده و رایحه خوش مبارزه جدی و محکم با فساد اقتصادی را به مشام مردم می‌رساند.

انتهای پیام/4139/