آموزش مجازی در دوران کرونا و پاسخ به دغدغه‌های دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی/ آیا امتحانات به‌صورت مجازی برگزار می‌شود؟

به گزارش خبرنگار حوزه آموزشی و پژوهشی گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، پس از شیوع ویروس کرونا در کشور، ستاد ملی مبارزه با کرونا سیاست تعطیلی تمام مقاطع تحصیلی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشی را در اولویت برنامه‌های مبارزه با شیوع بیماری قرار داد. پیرو آن، معاونت آموزشی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری از تاریخ چهارم اسفند ۱۳۹۸ طرح جایگزینی آموزش الکترونیکی به جای آموزش حضوری را به دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی وابسته به آن وزارتخانه ابلاغ کرد.
با توجه به ناگهانی بودن این تغییر رویه و این حد از توجه به آموزش‌های غیرحضوری برپایه فضای وب یعنی ارائه مجازی کل مقاطع آموزشی، دانشگاه‌ها با چالش‌هایی مواجه شدند که ابهامات و انتقاداتی را از سوی برخی دانشجویان به دنبال داشته است. در این زمینه با شجاع احمدوند معاون آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
آنا: نظر به برگزاری کلاس‌های آموزشی در سامانه مجازی، دانشگاه برای کسانی که متقاضی حذف ترم هستند، چه راهکارهایی اندیشیده است؟
احمدوند: این نوع آموزش در شرایط فعلی تنها گزینه موجود بوده و یک ضرورت است تا یک انتخاب، ما در یک وضعیت بحران جهانی هستیم که اصولا سبک زندگی متعارف انسان‌ها را دچار تغییرات اساسی کرده است. ما چاره ای نداریم که با وضعیت جدید که مشخص نیست چقدر طول خواهد کشید، خودمان را وفق دهیم.

برای ما هم تغییر جهت به سمت آموزش مجازی راحت نبود. نه فقط برای استادان ما که در تمام دنیا اینچنین است. اخیرا بلومبرگ گزارش داد که تنها ۳۰ درصد جمعیت ۱.۵ میلیونی اعضای هیئت علمی در آمریکا تاکنون تجربه تدریس مجازی داشته‌اند به عبارت دیگر یک میلیون نفر از این جمعیت هیچگونه تجربه برگزاری کلاس‌های آنلاین را تا قبل از بحران پاندمیک کرونا نداشته‌اند.
لذا می‌پذیرم که دانشجویان هم نگرانی‌هایی داشته باشند و طبیعی است که این نگرانی‌ها واکنش‌های متفاوت دانشجویان را به همراه داشته باشد. بنابراین ما در دانشگاه سعی کرده‌ایم که این نقصان‌ها دیده و پوشش داده شود. ضمن آنکه مطابق بررسی‌هایی که تا اینجا انجام داده‌ایم کیفیت کلاس‌ها نه تنها به نحوی نیست که بخواهیم ترم را حذف کنیم بلکه در مواردی استادان به خلاقیت‌هایی رو آورده‌اند که کلاس‌ها را جذاب‌تر نیز کرده است، مانند استفاده از مواد کمک آموزشی چون اسلاید، فیلم، موشن‌گرافی، نمودار و...
من اطمینان دارم هرقدر زمان بگذرد استادان گرانقدر ما نوآوری‌های تازه‌ای را در این عرصه رو خواهند کرد و دانشجویان بیشتر علاقه‌مند به این روش خواهند شد. در واقع شرایط جدید هرچند متفاوت با وضعیتی است که ما به آن عادت کرده‌ایم، اما در عین حال کمیت پوشش آموزش مجازی و کیفیت آن به نحوی نیست که به حذف ترم بیاندیشیم. از سوی دیگر حذف ترم روند جذب دانشجو، فارغ التحصیلی و اصولا زندگی هزاران دانش آموز آماده ورود به دانشگاه و هزاران دانشجوی در شرف فارغ التحصیلی را تحت الشعاع قرار می‌دهد.

امکان حذف ترم برای ۳ گروه از دانشجویان
اما امکان حذف ترم یا درس را برای سه گروه از دانشجوها فراهم کرده‌ایم، نخست، آن دانشجویانی که به لحاظ جغرافیایی در مکان‌هایی هستند که عملا زیرساخت‌های اینترنتی ضعیف است و نمی‌توانند در کلاس مجازی شرکت کنند. دیگر اینکه دانشجویانی که خود یا اعضای درجه یک خانواده‌ درگیر بیماری کرونا یا هر بیماری صعب‌العلاج دیگری باشند، سوم اینکه، درسی که عملی باشد و استاد اعلام کند به شکل مجازی امکان تدریس وجود ندارد. البته در مورد اخیر دانشجو واقعا نیازی به حدف ندارد چون ما درس عملی را در ترم آینده نیز ادامه داده و نمره آن را در همین ترم لحاظ خواهیم کرد. در عین حال امکان حذف هم وجود دارد.
آنا: دانشجویان مقاطع تحصیلات تکمیلی با مشکل محدودیت در دسترسی به منابع علمی مواجه هستند و چه برای تعمیق در مباحث درسی و چه برای پیشبرد پایان‌نامه‌ها و رساله‌ها نیاز به تعامل بیشتری با استادان خود دارند، برای حذف ترم این دانشجویان چه تسهیلاتی در نظر گرفته شده است؟
احمدوند: در خصوص منابع، تلاش شده است که کتابخانه مرکزی دانشگاه به‌صورت مجازی امکانات خود را از طریق میز خدمت به متقاضیان ارائه کند و در خصوص ضرورت‌های تعامل با استادان اخیرا معاونت آموزشی وزارت علوم، شرایط حضور دانشجویان دکتری را در دانشگاه‌ها از اول اردیبهشت‌ماه ابلاغ کرد. براساس این بخشنامه، دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی مجاز هستند از آغاز اردیبهشت‌ماه ۹۹ امکان حضور دانشجویان دوره دکتری خود را با لحاظ شرایطی در مراکز خود فراهم آورند.

همچنین در این بخشنامه تاکید شده است، دانشگاه‌ها تلاش کنند تا دوره‌ها و رشته‌های نظری دانشجویان را به صورت الکترونیکی برگزار کنند و الزامی به حضور فیزیکی دانشجویان دکتری در دانشگاه‌ها نیست. از سوی دیگر برگزاری کلاس‌های درسی ترجیحاً به صورت الکترونیکی همچنان مورد تاکید قرار گرفته است مگر به تشخیص استاد و به منظور رفع اشکال با رعایت فاصله افراد و با رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی و در کلاس‌های بزرگ و دارای تهویه مناسب به صورت حضوری برگزار شود.
لذا برای دانشجویانی که به منظور انجام و پیشبرد رساله خود نیاز به تعامل حضوری دارند دانشگاه شرایط را فراهم می‌کند. اگر هم دانشجویان در اجرای پایان‌نامه، با توجه به شرایط پیش آمده نیازمند تمدید مهلت باشند، نهایت مساعدت انجام می‌شود. ضمن آنکه معاونت آموزشی دانشگاه به صورت مداوم در حال ارزیابی فرایند ارائه خدمات آموزشی و تلاش برای ارتقای مستمر سامانه و زیرساخت‌هاست.
بنابراین، همه چیز بستگی به شرایط دارد، ما نمی‌دانیم این شرایط بحرانی چه موقع عادی می‌شود. طبعا تلاش می‌کنیم متناسب با شرایط تصمیم بهینه‌ای اتخاذ کنیم. لذا این دانشجویان نیازی به حذف ترم ندارند بلکه باید در شرایط جدید خود را به استفاده از منابع مجازی، استفاده از کتابخانه‌های الکترونیکی و درکل زندگی دانشجویی در فضای جدید عادت دهند.

پرداخت شهریه دانشجویان شبانه چه می‌شود؟
آنا: دانشجویان دوره‌های شبانه با توجه به پرداخت شهریه و عدم استفاده از کلاس‌ها انتظار دارند تا در پرداخت شهریه به آن ها تخفیف داده شود، دانشگاه علامه طباطبایی چه تمهیداتی در این راستا دارد؟
احمدوند: قطعا هدف و تمام تلاش ما این است که هیچ دانشجویی متضرر نشود. حتی به لحاظ مالی و هزینه‌هایی که دانشجویان پرداخت می‌کنند ما پیشنهاداتی را به هیئت امنای دانشگاه داده‌ایم که درصورت تصویب نتیجه را به اطلاع دانشجویان گرامی خواهیم رساند. تسهیلاتی برای دانشجویانی که هزینه پرداخت کرده‌اند در نظر گرفته شده است، چراکه آن‌ها هزینه یک گونه‌ از آموزش را پرداخت کرده‌اند و حالا شکل دیگری از آموزش دارد برایشان پیگیری می‌شود.
هرچند به لحاظ نظری بودن اغلب دروس ما تفاوت خیلی زیادی در ماهیت تدریس‌ها وجود ندارد ولی امیدواریم هیئت امنا درخواست ما را با نظر مساعد بررسی و نتیجه را برای اجرا به ما ابلاغ کند.

ترافیک رایگان برای دسترسی دانشجویان به اینترنت
آنا: اقدام و کمک دانشگاه علامه طباطبایی برای دسترسی دانشجویان به اینترنت چیست؟
احمدوند: در واقع با مساعدت وزارت ارتباطات، اکنون دسترسی کاربران سامانه‌های آموزش مجازی دانشگاه‌ها اعم از استاد و دانشجو با ترافیک رایگان انجام می‌شود. این خبر بسیار مهمی است و یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های ما در مورد عدالت آموزشی را برطرف می‌کند.

احتمال زیاد امتحانات به‌صورت مجازی برگزار میشود
آنا: نحوه برگزاری امتحانات پایان ترم دانشجویان به چه شکل خواهد بود؟
احمدوند: این موضوع در حال بررسی است، اما با توجه به روند پیش رو، امکان برگزاری آزمون پایان نیمسال به صورت مجازی خیلی بیشتر است.

آنا: به جهت مشکلات احتمالی اتصال به سامانه آموزشی دانشگاه، نحوه حضور و غیاب دانشجویان و سقف غیبت مجاز آنان چگونه خواهد بود؟
احمدوند: باید عرض کنم که در این سیستم مجازی استاد در همه زمینه‌ها نقش بسیار پررنگی ایفا خواهد کرد. یکی از نقش‌های استاد، نظارت بر زمان برگزاری جلسات کلاس و همچنین حضور و غیاب دانشجویان است. لذا این دو موضوع مهم، کاملا وابسته به نظر استاد هستند، چرا که او از نزدیک مشکلات اینترنتی و حضور و یا عدم‌ حضور دانشجو در کلاس را می‌بیند. لذا اعلام او برای اداره آموزش دانشکده‌ها کفایت می‌کند.
آنا: تمهیدات احتمالی برای دانشجویان فارغ التحصیل شامل چه مواردی است؟ به عنوان مثال امکان اخذ درس به صورت معرفی به استاد؟
احمدوند: آئین‌نامه‌های موجود می‌گوید اگر دانشجو فقط دو درس از او باقی مانده باشد، برای اینکه تحصیل او به درازا نکشد، می‌تواند آن دو درس را از طریق معرفی به استاد طی کند. اما ما با توجه به وضعیت اضطراری کنونی این عدد را ۱۰۰ درصد افزایش داده و آن را به چهار درس افزایش داده‌ایم. بدین ترتیب اگر دانشجویی برای فراغت ار تحصیل چهار درس او باقی مانده باشد می‌تواند در تابستان، آن چهار درس را به شرطی که هیچ درس دیگری نداشته باشد از طریق معرفی به استاد بگذراند و فارغ التحصیل شود. لذا دانشجویان گرامی از این بابت نیز با خیال آسوده امور تحصیلی خود را پیگیری کنند.
آنا: آیا دانشجویان شبانه می‌توانند از مرخصی تحصیلی بدون پرداخت شهریه بهره‌مند شوند؟
احمدوند: مرخصی تحصیلی تابع شرایط و ضوابطی است که در آئین‌نامه‌های مربوطه به آن اشاره شده است. لذا اگر فردی دارای آن شرایط است، درخواست خود را مطرح کند و ما آن را در کمیسیون‌های مربوطه بررسی می‌کنیم ولی اگر دلیل قانع کننده‌ای براساس آئین‌نامه‌های موجود نداشته باشد طبعا نباید انتظار موافقت بدون دلیل داشته باشد. خلاصه سخن اینکه درباره این موضوع به صورت موردی بررسی و تصمیم‌گیری می‌شود.
انتهای پیام/۴۱۱۸/