تغییر رویکرد مصر از مخالفت تا تعامل با «معامله قرن»/ قاهره میزبان نشست سران سعودی و آمریکا می‌شود؟

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا، در سال 1949 میلادی مجموعه توافق‌نامه‌های آتش‌بسی میان رژیم صهیونیستی با کشورهای مصر، لبنان، اردن و سوریه امضا شد تا به این وسیله به‌طور رسمی جنگ میان کشورهای عربی و این رژیم پایان یابد و به‌طور مشخص مرز آتش‌بسی میان نیروهای صهیونیست و نیروهای اردنی-عراقی وضع شود که در رسانه‌ها از آن به‌عنوان «خط سبز» یاد می‌شود.

سازمان ملل متحد از این تاریخ به بعد دفاتر نظارت خود را برای اشراف بر روند آتش‌بس و تهیه گزارش‌هایی در زمینه پایبندی طرف‌ها در خطوط آتش‌بس ایجاد کرد. علاوه بر این، رایزنی‌ها بر سر آتش‌بس به امضای توافق سه‌جانبه دیگری در سال 1950 میان آمریکا، انگلیس و فرانسه منجر شد. در این توافق‌نامه طرف‌ها متعهد شدند تدابیری را در داخل سازمان ملل متحد و خارج از آن با هدف جلوگیری از نقض آتش‌بس و عدم تجاوز به خطوط ترسیم شده اتخاذ کنند، به صلح و ثبات منطقه پایبند باشند و با هرگونه استفاده از زور و خشونت یا تهدید به آن مخالفت کنند. با وجود این، خطوط آتش‌بس تنها تا سال 1967 و زمان آغاز جنگ 6 روزه دوام داشت. 

بیشتر خوانید:

مصر، اردن و مراکش حضور خود را در کنفرانس منامه اعلام کرده‌اند

قاهره از خواسته‌های فلسطینیان حمایت می‌کند

جزئیات توافق آتش‌بس

در 6 ژانویه 1949 (16 دی 1327) «رالف بانش» (Ralph Bunche)، دیپلمات آمریکایی و پروفسور دانشگاه هاروارد که نقش میانجی‌گر - بخوانید دلال- توافق آتش‌بس را برعهده داشت، اعلام کرد که مصر با آغاز مذاکرات با رژیم صهیونیستی برای آتش‌بس موافقت کرده است. این مذاکرات 12 ژانویه (22 دی 1327) در یونان آغاز شد و مدتی بعد رژیم صهیونیستی با آزادی ژنرالی مصری که در فلوجه محاصره شده بود، موافقت کرد، ولی به‌سرعت این توافق را لغو کرد. 

رالف بانش، دلال توافق آتش‌بس رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی

اواخر همین ماه بود که مذاکرات متوقف شد و اسرائیل از مصر خواست تا همه نیروهایش را از منطقه‌ای از فلسطین اشغالی که مشخص کرده بودند، خارج کند. قاهره اصرار داشت که نیروهای عربی طبق قطعنامه S/1070 شورای امنیت سازمان ملل متحد از مقرهای خود به مناطق اشغالی 14 اکتبر 1948 و ارتش رژیم صهیونیستی نیز به پایگاه‌های خود در شمال جاده المجدل - الخليل عقب‌نشینی کند.

بحران میان دو طرف یک ماه بعد، هم‌زمان با ترور «حسن البناء»، رهبر اخوان‌المسلمین به اوج خود رسید و رژیم صهیونیستی تهدید کرد که از مذاکرات خارج می‌شود. در این میان آمریکا که موقعیت صهیونیست‌ها را تضعیف‌شده دیده بود، خواستار پایان موفقیت‌‌آمیز مذاکرات شد. 24 فوریه همان سال (پنجم اسفند 1327) توافق آتش‌بس میان رژیم صهیونیستی و مصر در جزیره «رودس» یونان امضا شد. 

نقش‌آفرینی مصر در موضوع معامله قرن

پس از مطرح شدن طرح صلح ادعایی آمریکا موسوم به «معامله قرن» از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا برای نشان دادن حسن‌نیت خود به بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر موقت رژیم صهیونیستی، مستأجر کاخ سفید قدس را به پایتختی این رژیم به رسمیت شناخت و موضوع انتقال سفارتخانه‌ آمریکا و در ادامه، انتقال سفارتخانه برخی کشورهای تابع مطرح شد، مصر فشارهایی را بر کشورهای دنباله‌رو آمریکا ازجمله برزیل اعمال کرد.

دونالد ترامپ و بنیامین نتانیاهو

قاهره 12 نوامبر 2019 (21 آبان سال جاری) برنامه برخی فعالان اقتصادی برزیلی در قاهره را لغو کرد. «محمد العرابی»، وزیر امور خارجه سابق و عضو کمیسیون روابط خارجی مجلس مصر گفت: قاهره احتمالاً سیاست‌های تازه‌ای در برابر تحرکات اسرائیل اتخاذ می‌کند که متحد کردن فلسطینی‌ها از راه مصالحه فراگیر همه گروه‌های فلسطینی ازجمله آنهاست.

وی افزود: مصر نمی‌گذارد «معامله قرن» به زور پیش برود و نمی‌تواند این معامله را قبول کند، زیرا باعث می‌شود که در برابر آنچه بر سر فلسطینیان می‌آید، در برابر ملت عرب مسئول باشد.

با وجود این، اوضاع اقتصادی نابسامان مصر و فشارهای داخلی باعث شد تا موضع‌گیری قاهره در موضوع فلسطین و معامله قرن سست و ناچار شود در تغییر رویکردی آشکار، اجرای معامله قرن را به تبعیت از خواسته‌های آمریکا و رژیم صهیونیستی دنبال کند. کار به جایی رسید که «رخا حسن»، عضو شورای امور خارجی مصر گفت: نقش پیشگام مصر در خاورمیانه تا حد زیادی تضعیف شده و این نتیجه بحران‌های اقتصادی داخلی در مصر است، موضوعی که باعث شده قاهره برای تأمین نیازهای اقتصادی‌اش دست به دامن کشورهای حاشیه خلیج (فارس) شود و دیگر نمی‌تواند نگاه خودش را به کشورهای عربی تحمیل کند.

قاهره میزبان دیدار بن‌سلمان، نتانیاهو و ترامپ می‌شود؟!

رویکرد قاهره باعث شد تا این کشور تحرکات خود را با هدف دیدارها میان سران آمریکا، رژیم صهیونیستی و عربستان در زمینه «معامله قرن» توسعه دهد. پایگاه خبری خلیج‌آنلاین به نقل از منابع دیپلماتیک گزارش کرد قاهره به‌عنوان نخستین پایتخت عربی برای میزبانی دیدارهای مقامات آمریکایی، عربی و صهیونیستی با هدف بررسی اقدامات بعدی پس از رونمایی «معامله قرن» و یافتن راهکاری برای «تنگنای روند صلح در منطقه» انتخاب شده است.

به گفته این منابع، پایتخت مصر چند روز گذشته میزبان هیئت‌هایی از کشورهای عربی و خارجی و حتی رژیم صهیونیستی برای بررسی سازوکار اجرای طرح آمریکایی «معامله قرن» بود. برخلاف آنچه در رسانه‌ها درباره موضع مخالف کشورهای عربی با معامله قرن مشاهده می‌کنیم، دیدارهایی در پشت پرده در حال انجام است و مصر، عربستان، بحرین، امارات و عمان همگی از این طرح حمایت کرده و به ترامپ برای اجرای آن چراغ سبز نشان داده‌اند.

برگزاری دیدار میان محمد بن سلمان ولیعهد عربستان با نتانیاهو در حضور عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهور مصر و دونالد ترامپ به صورت جدی در حال بررسی است.

اقدام مصر در تعامل با «معامله قرن» به اندازه‌ای خطرناک است که تحلیلگران منطقه‌ای درباره آن هشدار داده‌اند. عبدالباری عطوان، تحلیلگر امور منطقه‌ای مرحله بعدی اجرای «معامله قرن» را اشغال عربستان، مصر، عراق و اردن عنوان کرد و خواستار مقاومت مسلحانه برای به شکست کشاندن این توطئه خطرناک شد.

انتهای پیام/4106/4033/پ