پیدا و پنهان هر سازمان‌ روی میز آقای مدیر/ آیات و روایات چگونه به کمک مدیران می‌آیند؟

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا – یکی از ملزومات اصلی و نیازهای هر مدیر در ادارات و مجموعه‌های مختلف آگاهی از فعالیت افراد زیر مجموعه است. موضوعی که برای برخی از مدیران تبدیل به معضل شده تا جاییکه این ناآگاهی بعضا تبدیل به تصمیمات اشتباه و مضراتی برای مجموعه تحت مدیریت آنها می‌شود.

هر مدیر سعی می‌کند مطابق راهکار خود که عمدتا خودجوش بوده و نه موضوعی با پشتوانه علمی راهکاری برای کسب آگاهی از اوضاع زیردستان خود بیابد. بعضی «پلیس مخفی» بین کارکنان تعریف می‌کنند و بعضی هم از راهکارهایی مثل سرکشی‌های یکباره و سرزده بهره می‌گیرند. اما به راستی راه صواب در این زمینه چیست و مدیر چگونه باید از اوضاع نیروهای تحت امرش آگاه شود؟

در همین زمینه اگر کسی به آیات و روایات و همچنین تفاسیر پیرامون آن نگاهی اندازد به نتایج جالب توجهی دست پیدا می‌کند و می‌تواند با بهره‌گیری از آن دریابد که چگونه می‌توان مدیری توانمند بود. نوشته پیش رو سعی دارد در ادامه نیم‌نگاهی به برخی از این موارد داشته باشد.

یکی از اصول حکومت و مدیریت، علم و آگاهى به ظاهر و پنهان  است. این گزاره برگرفته از آیات پنجم و ششم سوره حدید  (يَعْلَمُ ما يَلِجُ فِي الْأَرْضِ‌ ...، وَ هُوَ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ) و شرح پیرامون آن در تفسیر نور دریافت می شود. به این معنا که بسیاری از مدیران به این دلیل که فقط با چند نفر از اطرافیان خود در ارتباط هستند و فقط از دریچه دید این افراد به سازمان خود نگاه می‌کنند؛ بسیاری از اتفاقات درون سازمانی را مطلع نمی‌شوند.

این عبارت و گزاره را می‌توان این طور بسط داد و برای آن شاهد مثالی چنین بیان کرد که مدیران اگرچه گاهی از دفتر خود خارج می‌شوند و در بین کارمندان حضور می‌یابند؛ اما کارمندان به خاطر جایگاه مدیریت آنان و قبحی که معمولا در این موراد به چشم می‌خورد، بسیاری از مشکلات درون سازمانی را بیان نمی‌کنند و در نتیجه این مدیران به بسیاری از مشکلات سازمان دسترسی پیدا نمی‌کنند.

راه حل مناسب برای این مدیران جهت اینکه بتوانند به ظاهر و پنهان مجموعه تحت امر خود دسترسی پیدا کنند این است که آنها دقایقی را بدون تشریفات و بدون حضور افرادی که همیشه در کنارشان بوده‌اند، در بین کارمندان خود حاضر شوند و از مشکلات و ایرادات بپرسند.

جالب اینجاست که این مطلب نیز درتفسیر سوره ی حدید، در آیات 5 و 6 (وَ هُوَ مَعَكُمْ أَيْنَ ما كُنْتُمْ) آمده است: «یکی دیگر از اصول و حکومت مدیریت، نظارت و حضور فراگیر می باشد». حضوری که همه کارمندان را در بر می‌گیرد.

البته بایستی توجه داشت که حضور مدیران در بین در فرمایشات امیرالمومنین نیز وجود دارد. آنجا که امیر کلام علیه السلام می‌فرمایند: فلاتطولن احتجابک عن رعیتک فان احتجاب الولاة عن الرعیة شعبة من الضیق و قلة علم بالامور. بدین معنی که، پس دوری خود از زیر دستانت را طول مده. به درستی که کناره گیری مسؤولان اززیردستان، نوعی محدودیت و کم اطلاعی ازامور است.

در همین زمینه و در جایی دیگر از تفسیر کتاب آسمانی پیامبر مکرم اسلام صل الله علیه و آله در رابطه با آیه ی 20 سوره نمل ( وَ تَفَقَّدَ الطَّيْرَ فَقالَ ما لِيَ لا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كانَ مِنَ الْغائِبِينَ) آمده، تفقّد از زيردست، بازديد از كار آنان و جست‌وجو از احوالشان، از اصول اسلامى، اخلاقى، اجتماعى، تربيتى و مديريّتى است.

البته نکته بسیار مهمی که در این جا باید ذکر کرد این است که، مدیران هم باید بدون تشریفات در بین کارمندان حضور یابند و هم باید با دقت به حرف های آنان گوش کنند.

در پایان این پژوهش قرآنی در تفسیر نور در خصوص بیست و سومین آیه از سوره ی نمل به این گزاره معطوف می‌شود که، گوش دادن به سخنان ديگران، نشانه‌ ادب و يكى از شرايط مديريّت است.

پس برای بهتر مدیریت کردن سازمان و اداره، مدیر باید بدون واسطه با کارمندان روبرو شود و به سخنان آنان با دقت گوش فرا دهد. همچنین در این دیدارها بایستی از حضور برخی افرادی که مدام به مجیزگویی از مدیر و مجموعه مشغولند پرهیز شود تا کارمند و نیروی زیر دست بتواند به راحتی انتقادات خود را بیان کند.

* مرتضی باقری زاده

انتهای پیام/4139/