تأثیر گفتمان بر نهادهای قانون‌گذار و سیاست‌گذار

به گزارش خبرنگار حوزه علم، فناوری و دانش‌بنیان گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، سید سعید موسوی در نشست «دال» با موضوع اکوسیستم استارتاپ که بعدازظهر امروز در حسینیه هنر برگزار شد، گفت: نحوه گفتمان مردم اثر زیادی برنهادهای قانون‌گذار و سیاست‌گذار و عملکرد آن‌ها دارد. سیاست توسعه اکوسیستم استارتاپی باعث شده که این ایده در جامعه شکل بگیرد که تنها راه برای راه‌اندازی کسب‌وکار آکادمی است. آکادمی صرفاً برای کسب‌وکار نیست.

این فعال اکوسیستم نوآوری کشور بیان کرد: فضای فعلی کشور باعث شده که فکر کنیم که یک بیزنس من عملکرد بهتری در جامعه دارد. نباید میدان را تنها در اختیار افرادی قرارداد که در کشورهای خارجی درس‌خوانده یا کارکرده‌اند. تا دو سال آینده اسنپ تاکسی‌رانی پشت سر می‌گذارد و سیاست‌گذاری را به دست می‌گیرد چراکه اطلاعات زیادی در دست دارد.

وی بیان کرد: دولت باید رگلاتوری برای توسعه کسب‌وکارها داشته باشد، سرمایه‌گذاران بین‌المللی را جذب کند و آن‌ها را درگیر توسعه کند. سیاست‌گذاری و رگلاتوری در تمام دنیا در حال تغییر است و ادامه این راه به شکل سنتی امکان‌پذیر نیست. این امر باعث شده که فضای کسب‌وکار نیز تغییر کند. در فضای استارتاپی به‌خصوص در رانت‌های بالا بحث پول‌شویی همواره مطرح است.

موسوی مطرح کرد: حکومت باید بر اساس قدرتی که دارد سیاست‌های را در جامعه اعمال کند.

این فعال اکوسیستم نوآوری گفت: آمریکا، گوگل و سیلیکون‌ولی را دارد اما تمام اقتصاد آن براساس فناوری و نوآوری نیست و اقتصاد سنتی همچنان زنده است و تولید ثروت می‌کند. نمی‌توان اقتصاد را جدا کرد، بخش سنتی و مدرن باید با یکدیگر به جلو بروند. پیشرفت تکنولوژی باعث تغییر زیرساخت‌ها می‌شود و کسب‌وکارها نیز براساس آن متحول می‌شوند.

وی افزود: سیاست توسعه اکوسیستم استارتاپی از جای دیگری الهام گرفته شده و متناسب با فضای کشور ما نیست. معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری نیز در ابتدای کار اشتباهاتی کرد، برای مثال وام‌های زیادی می‌داد اما در حال حاضر یاد گرفته که سرمایه‌گذاری کند، تسهیلات در اختیار شرکت‌ها بگذارد و با آنها شراکت کند.

موسوی بیان کرد: برخی ادعا می‌کنند که معاونت علم و فناوری ریاست جمهوری پول زیادی خرج اکوسیستم اقتصادی کرده است. این در حالی است که در مقایسه با سرمایه‌ اقتصادی کشور، پولی خرج نشده یا حتی به عبارتی پول به درستی خرج نشده است. یکی از مشکلات اکوسیستم استارت‌آپی این است که در آن برای سرمایه‌گذاری پول‌های کلان وجود ندارد.

این فعال اکوسیستم نوآوری گفت: اکوسیستمی خوب و موفق به شمار می‌رود که گردش داشته باشد. یعنی اگر کسی در تلاش اول شکست خورد و 400 میلیون تومان را از دست داد سیستم دوباره به آن اعتماد کند و برای تلاش دومش نیز سرمایه در اختیارش بگذارد چراکه این فرد حالا تجربه دارد و سرمایه را به راحتی بار اول از دست نمی‌دهد.

وی افزود: ناقص بودن این چرخه باعث افزایش مهاجرت با به عبارتی خروج افراد شده است. همه خروج‌ها نیز به معنای مهاجرت نیست. برای مثال معلمی که نمی‌تواند مهاجرت کند وقتی دلسرد می‌شود از کارش کم می‌گذارد و به جای یک ساعت درس، یک ربع ساعت درس می‌دهد. جمهوری اسلامی برای ادامه حاکمیت نیاز به فکر جدیدی دارد و نمی‌تواند بدین شکل ادامه دهد.

موسوی مطرح کرد: یکی از دلایل اصلی فیلتر شدن تلگرام این بود که این پلت‌فرم در حال ارائه رمز ارز به خصوصی بود که کاربران می‌توانستند بدون نیاز به سیستم پولی ایران با یکدیگر معامله کنند. برای مثال گوگل را در نظر بگیرید، این کمپانی چنان قدرتمند است که عملا‌ یک دولت جدید به شمار می‌رود. بنابراین دولت‌ها برای بقا باید نحوه کنترل فیس‌بوک و گوگل را یاد بگیرند.

این فعال اکوسیستم نوآوری گفت: سرمایه‌گذاری روی استارتاپ‌ها براساس پیش‌بینی مقدار موفقیت‌شان صورت نمی‌گیرد. نمی‌توان از هر استارتاپی انتظار داشت که تبدیل به اسنپ شود. یکی از عوامل موفقیت کسب‌وکارهایی مثل اسنپ و دیجیکالا داشتن مدیر اجرایی خارجی است که در سطح بین‌المللی کار کرده و تجربه دارد. مقیاس‌پذیری در اکوسیستم استارتاپی ایران امکان‌پذیر نیست. استارتاپ‌های داخلی با جمعیت 70 میلیون نفری امکان مقیاس‌پذیری ندارند و نمی‌توانند توسعه پیدا کنند، باید فضایی برای کار بین‌المللی ایجاد شود.

وی افزود: در کشورهایی مثل چین که جمعیت بالایی وجود دارد مقیاس‌پذیری استارتاپ‌ها راحت‌تر است. ایران نیز برای این که فرصت مقیاس‌پذیری برای استارتاپ‌ها ایجاد کند باید جنبه‌ای از بین‌المللی‌سازی را بپذیرد. از آنجایی که ایران جمعیت بالایی ندارد باید تنها را پذیرفتن بین‌المللی‌سازی است.

موسوی خاطرنشان کرد: در زمان قحطی اینترنت شاهد افتضاح شبکه ملی اطلاعات بودیم که برگ سیاهی بر تاریخ فناوری اطلاعات کشور است. همه فکر می‌کردند که اینترنت به طور کامل قطع است در حالی که دسترسی به سایت‌های داخلی باز بود اما موتور جستجویی وجود نداشت که کاربر را به سایت‌ها لینک بدهد. برای حل مشکل اینترنت و راه‌‌اندازی شبکه ملی اطلاعات به هزینه‌ کردن و افراد بین‌المللی نیاز است. سؤال اصلی اینجاست که آیا در فضای ایزوله کشور امکان تحقق این امر وجود دارد یا خیر. وقتی دولت نمی‌تواند به 10 درصد از اهداف برنامه‌ریزی شده برسد، پس توان این را ندارد که مشکل اینترنت را به تنهایی حل کند.