رمزگشایی از موفقیت کارآفرین 90 ساله در مستند «خودکار»/ در این مستند پرتره‌ای از پدر نوشت‌افزار ایران ارائه شده است

گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا؛ محمد ثقفی کارگردان مستند «خودکار» در گفتگو با خبرنگار حوزه سینمایی گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، درباره این مستند اظهار کرد: این مستند یک پرتره از «علی اکبر رفوگران» پدر نوشت‌افزار ایران است. او کسی است که برای اولین بار خودکار بیک و مداد سوسمار را در ایران تولید کرد و باعث تحول بزرگی در صنعت نوشت‌افزار ایران شد.

 ثقفی با بیان اینکه فیلم نیم‌نگاهی هم به تاریخچه ورود نوشت افزار به ایران دارد، افزود: آشنایی من با آقای رفوگران به سال 1396 باز می‌گردد.

این مستندساز همچنین درباره انگیزه خود از پرداختن به این موضوع در قالب مستند توضیح داد: خبرهایی که راجع به علی اکبررفوگران بود را می‌خواندم و در واقع سال‌ها کسی نمی‌دانست که چه کسی خودکار بیک را در ایران تولید کرده است، خیلی‌ها نمی‌دانستند این محصول اصلاً در ایران تولید شده است یا اینکه چرا دیگر تولید نمی‌شود.

وی افزود: تولیدکنندگان در ایران با موانعی سروکار دارند که باعث می‌شود اقتصاد به ورشکستگی برسد، اما انگیزه بالای رفوگران باعث شد موفق شود. در حالی که افراد ضعیف با کمترین تهدیدها و مشکلات اداری عقب‌نشینی کرده و یا ورشکسته می‌شوند.

ثقفی یادآور شد: لذا در این زمینه ابهام عمومی وجود داشت که برای من جالب شد و تصمیم گرفتم به این موضوع بپردازم و درباره تولید خودکار بیک با او صحبت کنم. بعد از پیگیری‌هایم متوجه شدم او هنوز زنده است اما سن بالایی در حدود 90 سال دارد. در ادامه پیگیری‌هایی که داشتم ایشان را پیدا کردم و این مستند را ساختم.

 علی اکبر رفوگران برای اولین بار خودکار بیک و مداد سوسمار را در ایران تولید کرد و باعث تحول بزرگی در صنعت نوشت‌افزار ایران شد

کارگردان «خودکار» در ادامه بیان کرد: از زمانی که او را پیدا کردم تا تصویربرداری شروع شد، حدود یک سال زمان برد تا در نهایت راضی شد جلوی دوربین بیاید. چون برای خودم موضوع جذابی بود به دنبال ساخت این مستند رفتم.

وی تأکید کرد: همیشه خودم فکر می‌کردم که بالاخره هر ایرانی خودکار بیک را به دست گرفته است؛ از آن جائی که این سوژه که خودکار بیک که برند محبوب و معروفی است از کجا آمده است و چه اتفاقاتی برایش افتاده برایم جذاب بود حس کردم شاید این موضوع برای بقیه هم همینقدر جذاب باشد، بنابراین تصمیم گرفتم این مستند را بسازم.

ثقفی گفت: این مستند پرتره‌ای از از زندگی حرفه‌ای «محمد علی رفوگران» است. این که از چه سالی شروع به این کار کرده است، چه سالی خودکار را وارد کرده است و این تولید چه مشقاتی داشته است. 

این مستندساز در پاسخ به این پرسش که ساخت چنین مستندهایی چه قدر می‌تواند در راستای اهدافی که او به دنبالش بوده مؤثر باشد عنوان کرد: ساخت این مستند دو هدف مهم برای من دارد. اگر این 2 هدف برای مخاطب هم جذاب شود و اهمیت پیدا کند من کار خودم را کرده‌ام. من در فیلم گفتگوهایی با مردم داشتم و متوجه شدم که یک کنجکاوی عمومی نسبت به اینکه خودکار بیک از کجا آمده است و به این سرنوشت رسیده وجود دارد. من با ساخت این فیلم به یک کنجکاوی عمومی پاسخ دادم؛ از سوی دیگر، فیلم روندی یکنواخت نداشته و از فراز و فرودهای دراماتیک زندگی محمدعلی رفوگران که در فیلم دیده می‌شود.

کارگردان مستند«خودکار» در ادامه گفت: هدف دوم من  این بود که او خیلی مشقت های عجیب و غریبی در راه تولید این محصولات داشته است؛ هم مشکلاتی که قبل از انقلاب با آن روبرو بود و مشکلاتی که بعد از انقلاب با آن روبرو شد و جالب است بدانید همچنان تا همین امروز و همین لحظه او در حال تولید این محصولات است. امروز عطر بیک را تولید می کند و در واقع هیچ وقت از پای ننشسته است.

وی در ادامه توضیح داد: قصدم از ساختن این فیلم مستند این بود که بگویم تحت هر شرایط اقتصادی و سیاسی، اگر یک همت واقعی فردی و گروهی وجود داشته باشد، می‌شود به تولید در هر شرایطی فکر کرد و به کشوری تولیدکننده تبدیل شد.

ثقفی همچنین درباره جایگاه و اعتبار جشنواره «سینما حقیقت»گفت: همه می‌دانند و بر هیچ کسی پوشیده نیست که مهم ترین و بزرگ ترین جشنواره مستند ایران جشنواره «سینما حقیقت» است. من تقریباً در همه سال‌های اخیر فیلم‌هایم در جشنواره بوده است، اما امسال اولین دوره‌ای است که  به عنوان کارگردان در جشنواره حضور دارم.

وی اظهار کرد: در اعتبار جشنواره «سینما حقیقت» به ویژه در حوزه سینمای ایران شکی نیست. در بخش بین الملل معتقدم هنوز خیلی جای کار دارد. درست است که جشنواره بین المللی به حساب می‌آید اما به نظر من هنوز آنطور که باید بخش بین المللی رونق نگرفته است اما سال به سال در حال بهتر شدن است.کارگاه‌های آموزشی که در کنار آن برگزار می‌شود اتفاق مثبتی است. اما درخواست من این است که سروصدای رسانه‌ای این جشنواره و تبلیغاتش را بیشتر کنند.

مستند خودکار در خانه مستند انقلاب اسلامی به عنوان یکی از زیرمجموعه‌های سازمان هنری رسانه‌ای اوج  تهیه شده است

این کارگردان مستند در ادامه گفت: جشنواره فیلم فجر سروصدای رسانه‌ای زیادی دارد، اما احساس می‌کنم جشنواره سینما حقیقت به لحاظ رسانه‌‍ای به صورت کلی مهجور مانده است. در حال حاضر به نظر می‌رسد تنها کسانی که خود طرفدار و علاقمند این جشنواره هستند از برگزاری آن مطلع هستند. هنوز به صورت عمومی درباره آن هنوز اطلاع‌رسانی نشده است. خیلی خوشحالم که نخستین بار است به عنوان فیلمساز در چنین جشنواره معتبری حضور دارم. البته به عنوان تدوینگر در دوره‌های قبلی جشنواره بوده‌ام.

او در پایان درباره تجربه همکاری خود با سازمان اوج گفت: مستند «خودکار» در خانه مستند انقلاب اسلامی تهیه شده است. خانه مستند یکی از زیرمجموعه‌های سازمان هنری رسانه‌ای اوج است و می‌شود گفت به صورت غیرمستقیم فیلم محصول اوج است. اما در دسته‌بندی‌هایی که به لحاظ تهیه‌کننده و تولید مطرح می‌شود و در تیتراژ هم می‌آید، فیلم تولید خانه مستند انقلاب اسلامی است.

تهیه‌کننده مستند «خودکار» عطا پناهی است و گویندگی آن را استاد نصرالله مدقالچی بر عهده دارد. نویسندگی بر عهده فرناز صالحی بوده است و تصویربردار آن مسلم تهرانی است. محمد ثقفی هم کارگردان و تدوینگر این اثر است.

 انتهای پیام/4104/