آشنایی با 14 فصل «دیابت و فعالیت بدنی» برنده جایزه کتاب سال آذربایجان‌شرقی

به گزارش خبرنگار گروه استان‌های خبرگزاری آنا، روزهای پایانی مهر گذشته، آیین معرفی نفرات برتر نخستین جایزه کتاب سال آذربایجان شرقی با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حجت‌الاسلام سید محمدعلی آل‌هاشم نماینده ولی‌فقیه در استان، مسعود پزشکیان نماینده مردم تبریز در مجلس شورای اسلامی و جمعی از فرهیختگان، علما و ادبا و نویسندگان در محل نمایشگاه بین‌المللی تبریز برگزار شد.

جایزه کتاب سال آذربایجان شرقی در بخش هنر و تربیت‌بدنی به کتاب «دیابت و فعالیت بدنی» تألیف جولیا اچ. گویدیک و ادواردا اوجوکا ترجمه عباسعلی گائینی، اکبر معین عضو هیئت‌علمی و مدیر اجرایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خامنه، علی ضرغامی خامنه و راحله دولگری شرف تعلق گرفت.

مدیر اجرایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خامنه درباره چگونگی انتخاب و تعلق گرفتن جایزه کتاب سال به کتاب «دیابت و فعالیت بدنی» و فصل‌ها و بخش‌های آن به خبرنگار آنا می‌گوید: «دیابت، بیماری سوخت‌وسازی مزمنی است که با قند خون زیاد معلوم می‌شود و هنگامی اتفاق می‌افتد که سلول‌ها در برابر عمل انسولین مقاوم شده‌اند و سلول‌های بتای پانکراسی به اندازه کافی نمی‌توانند مقاومت موجود (دیابت نوع 2،T2D) یا ناتوانی سلول‌های بتا به تولید انسولین (دیابت نوع 1) را جبران کنند.»

وی می‌افزاید: «سال 2013، شیوع دیابت در سراسر جهان 3/8 درصد برآورد شده است و پیش‌بینی می‌شود تا حدّ چشمگیری افزایش یابد و به بیش از 380 میلیون نفر در سال 2025 برسد. اکنون هرچند شیوع T2D در بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه کم‌تر است؛ اما باوجوداین، برآورد می‌شود به 69 درصد در سال 2030 - در مقایسه با 20 درصد شیوع آن در کشورهای توسعه‌یافته- بالغ شود.»

معین اظهار می‌کند: «یکی از دلایل اصلی بیماری‌ها، مرگ‌ومیر، معلولیت و زیان‌های اقتصادی در دنیاست. هزینه‌های بهداشتی جهانی درمان و پیشگیری T2D و عوارض وابسته به آن در سال 2007 تقریباً 232 میلیارد دلار آمریکا بوده است که پیش‌بینی می‌شود به بیش از 302 میلیارد دلار در سال 2025 برسد.»

به گفته عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی، تقریباً نیمی از بیماران مبتلا به T2D بر اثر مشکلات قلبی-عروقی دچار مرگ زودرس می‌شوند و تقریباً 10 درصد آنان به دلیل نارسایی کلیوی می‌میرند. برآورد شده است مرگ‌ومیر جهانی ناشی از T2D در بزرگ‌سالان به 8/3 میلیون مورد مرگ افزایش یابد.

وی بیان می‌کند: «بیش از نیم قرن شواهد مربوط به مطالعه‌های همه‌گیر شناسی، تجربی و بالینی نشان می‌دهد نبود فعالیت بدنی و برخی برنامه‌های غذایی (برای مثال، رژیم‌های غذایی پرچرب و/یا قند زیاد) رابطه تنگاتنگی با T2D دارد. در حقیقت، در بسیاری از کشورهای جهان، فعالیت بدنی و یک رژیم غذایی سالم، روش اصلی پیشگیری و یا درمان T2D به شمار می‌روند.»

معین یادآور می‌شود: «این کتاب، 14 فصل دارد که به کمک تعداد زیادی از دانش‌پژوهان برجسته و متخصصان بالینی در زمینه دیابت، تغذیه و فعالیت بدنی نگاشته شده است و جنبه‌های گوناگون تأثیر فعالیت بدنی بر T2D و عوامل زمینه‌ساز آن - یعنی مقاومت به انسولین- در جوامع و گروه‌های سنی گوناگون را بررسی می‌کند.»

مدیر اجرایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خامنه تشریح می‌کند: «در فصل اول، شواهدی علمی ارائه می‌شوند که فعالیت بدنی و جرح‌وتعدیل رژیم غذایی، چگونه می‌تواند برخی ویژگی‌های T2D را بهتر کند و در مواردی آن‌ها را معکوس کند.»

وی ادامه می‌دهد: «در فصل دوم، نقش رفتار کم‌تحرکی بررسی شده که بخش زیادی از زمان بیداری افراد زیادی را شامل می‌شود و عامل خطر T2D، بیماری‌های سوخت‌وسازی و عوامل خطر سوخت‌وساز قلبی به شمار می‌رود.»

معین در تشریح فصل سوم کتاب «دیابت و فعالیت بدنی» اظهار می‌کند: «این فصل رابطه بین فعالیت بدنی و شیوع T2D در کشورهای جنوب صحرای آفریقا را بررسی می‌کند که در آن مقادیر زیاد فعالیت بدنی نوعی گزارش شده است؛ اما شیوع T2D با شهرنشینی افزایش می‌یابد.»

عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه 4 فصل بعدی موضوعات وابسته به سازوکارهای تأثیر فعالیت بدنی بر خطر T2D را بررسی می‌کنند، می‌افزاید:‌ «کتاب در فصل چهارم، سازوکارهای فیزیولوژیایی را بحث می‌کند که توجیه می‌کند چرا مداخله‌های فعالیت بدنی باعث پیشگیری و درمان T2D می‌شوند.»

وی با اعلام اینکه یافته‌های جدید دربارهٔ بیوژنز میتوکندریایی و T2D در فصل پنجم بحث می‌شود، ادامه می‌دهد: «فصل ششم،‌ تعامل بین چربی در دسترس و سوخت‌وساز چربی در عضله‌های اسکلتی -که تنظیم‌کننده‌های اصلی حساسیت به انسولین در چاقی‌اند- و جرح‌وتعدیل این رابطه بر اثر فعالیت ورزشی را بحث می‌کند.»

معین می‌گوید:‌ «فصل هفتم، اطلاعات موجود درباره سازوکارهای افزایش گلوکز برداشتی توسط عضله اسکلتی بر اثر فعالیت ورزشی را بحث می‌کند، مسیرهای پیام‌رسانی گوناگون در انتقال وزیکول‌های حاوی GLUT4 که روانه غشای پلاسمایی می‌شوند نیز در فصل هفتم بررسی می‌شود.»

به گفته مدیر اجرایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خامنه، تعامل بین فعالیت ورزشی، چاقی و توزیع چربی بدن و دگرگون شدن خطر T2D در فصل هشتم کتاب بررسی می‌شود. در فصل نهم هم پیشرفت‌های تازه در اصول ژنتیکی T2D بررسی می‌شود و شواهد موجود درباره تعامل ژن و فعالیت بدنی در تولید خطر T2D بحث می‌شود.

وی با بیان اینکه سه فصل بعدی تعامل بین فعالیت بدنی و T2D در دوره‌های گوناگون زندگی ازجمله دیابت بارداری (فصل 10)، کودکان (فصل 11) و سالمندی (فصل 12) بررسی می‌شود، اظهار می‌کند: «دو فصل پایانی توصیه‌های بهداشتی عمومی را درباره کنترل T2D (فصل 13) و نقش فعالیت بدنی در کنترل دیابت نوع 1 (فصل 14) را مرور می‌کند.»

معین تصریح می‌کند: «این کتاب راه‌های زیادی را پیش روی انواع گروه‌های جمعیتی از جمله دانشمندان پژوهشگر، پزشکان، حرکت‌شناسان زیستی، فیزیولوژیست‌های ورزشی، دانشجویان تحصیلات تکمیلی، بیماران مبتلا به دیابت و سایر افراد می‌گشاید.»

عضو هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی یادآور می‌شود:‌ «ترجمه کتاب حاضر توسط یک گروه متخصص از فیزیولوژیست‌های ورزشی با نظارت دقیق و مستمر دکتر گائینی صاحب 14 عنوان کتاب تألیفی و بیش از 50 کتاب ترجمه شده و صدها مقاله علمی انجام شده است.»

به گزارش آنا، اکبر معین مدیر اجرایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خامنه و مدیر گروه تربیت‌بدنی دانشگاه آزاد اسلامی مرکز سردرود، علی ضرغامی و راحله دولگری دانش‌آموختگان دکتری فیزیولوژی ورزشی از دانشگاه تبریز نیز در ترجمه این کتاب همکاری کرده‌اند که امید است در زمینه پیشگیری و درمان دیابت مؤثر باشد.

گفتگو: احسان عربی مفرد

انتهای پیام/4062/پ