دژی که از حمله متجاوزان در امان مانده است

به گزارش گروه استان‌های خبرگزاری آنا از اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران، با فرا رسیدن ایام نوروز فرصت مناسبی برای مسافرت و گشت‌و‌گذار به اقصی نقاط ایران فراهم می‌شود. فقر اطلاعاتی موجب شده تا مردم نتوانند جاذبه‌های گردشگری ایران اسلامی را ببینند که به‌لطف رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی این کاستی در حال برطرف شدن است. در ادامه با یکی از آثار به‌جا مانده از دوران پیش از اسلام در سوادکوه مازندران آشنا می‌شویم.

قلعه‌کنگلو شاهکاری از دوران ساسانی با قرار‌گیری در استتار طبیعی و موقعیت سوق‌الجیشی در طول تاریخ از دستبرد و تخریب متجاوزان خارجی در امان مانده است.

این بنا از یک هسته مرکزی و دو بازو تشکیل شده و همچون عقابی با بال‌های خودنمایی می‌کند. دژ کنگلو از پلان منحصربه‌فردی در میان قلاع و استحکامات دفاعی ایران برخوردار بوده که با بهره‌گیری از تکنیک‌های بومی البرز ساخته شده و دارای معماری اشکانی ساسانی است.

از این دژ، سازه‌هایی با پلان چهارگوش و بقایای اندودکاری با کاوش باستان‌شناسی بیرون آمد که نشان می‌دهد برای ذخیره آب ایجاد شده‌اند.

معماری قلعه‌کنگلو مربوط به دوره ساسانی و مصالح به‌کار رفته در آن از جنس سنگ و گچ نیم‌کوب است.

اندودگچ با خاکی که دارای اکسید‌ آهن است نمای‌سرخ فام دژ کنگلو را سبب شده که البته در سال‌های اخیر شاید به دلایل تغییرات آب و هوایی و دخل و تصرف انسانی در طبیعت و اقلیم منطقه، این سرخی کمی کاسته و دگرگون شده است.

این قلعه در استتار طبیعی بالای دره باستانی آرام و در شکاف بخشی از رشته‌ کوه‌های البرز در سوادکوه قرار دارد و همین یکی از دلایلی بوده که از دستبرد و تجاوز بیگانگان و غارتگران در امان مانده است.

در محوطه پیرامون قلعه،گورهایی رو به قلعه یا قله «خرونرو» مورد کاوش قرار گرفته که متعلق به  اعصار آهن و دوره ساسانی هستند.

از مهم‌ترین کشفیات این محوطه نگین انگشتری است که واژه فرحی به معنی خوشبختی و شادکامی بر روی آن به وضوح قابل رؤیت است.

قلعه کنگلو در جنوب رشته‌کوه «خِرو نِرو» با ارتفاع 3 هزار و 620 متر قرار دارد. بومیان «خِرو نِرو» را چِکِل به معنی چکاد کوه و صخره دست نیافتنی می‌نامند و به باور ایشان، چِکِل آنقدر بلند است  که خورشید هر روز برای طلوع از زیر آن بالا آمده و در هنگام غروب از یال غربی چِکِل پایین می‌رود. این رشته کوه حد شرقی استان مازندران با استان سمنان و شرقی‌ترین بخش سوادکوه است.

نکته جالب توجه اینکه خط رأس قلعه کنگلو دقیقاً با وسط رشته کوه خِرو نِرو تنظیم شده و پلان و فرم خاص این دژ، گمانه‌هایی مبنی بر کاربرد نجومی دژ کنگلو و چِکِل را تقویت می‌کند که نیازمند بررسی‌های اخترشناسان و محققین این بخش است.

با توجه به‌ شواهد موجود و ساختار معماری، این بنا می‌تواند نیایشگاه، بنای یادمانی، کوشک سلطنتی و تفرجگاه باشد. با توجه به وجود ساختار باقی مانده از سازه‌های ذخیره آب به طور حتم این قلعه در گذشته محل زندگی بوده است.

کنگِلو در زبان محلی مازندرانی به کنگِلی هم معروف است.کَنگِلی در زبان مازندرانی به زنبور گفته می‌شود. شاید به‌ دلیل اینکه کندوی زنبور عسل همیشه یادآور و الهام‌بخش دژ و قلعه است و قلعه کنگلو هم تشبیه به آن شده است.

واژه «لی یا لو» در زبان مازندرانی به معنی غار یا اِشکفت است، مانند اسامی غارهای پلنگِ‌لی، دیوِلی، بِزِلی که در صفحات البرز دیده می‌شوند.

انتهای پیام/4078/4117/