کتاب بطّال‌نامه نخستین و مهم‌ترین حماسه ملی و دینی ترکیه است

به گزارش خبرنگار حوزه فرهنگی و هنری گروه دانشگاه خبرگزاری آنا، دبیرخانه جشنواره ملی کتاب سال دانشجویی در معرفی کتاب‌هایی که دارای چند نویسنده یا مترجم هستند، تنها از کسانی تقدیر به عمل می‌آورد که نام آن‌ها در سامانه جشنواره ثبت‌شده باشد و مسئولیتی در برابر سایر نویسندگان یا مترجمانی که مستقلاً در جشنواره شرکت کرده‌اند ندارد. 

در زیر در بخش اصلی حوزه ادبیات «کتاب بطّالنامه» (حماسه جعفر بن حسین ملقب به سید بطال غازی) به قلم/ترجمه میلاد جعفرپور رشته دکتری ادبیات دانشکاه یزد معرفی می‌شود:

بطّال در لغت عربی به معنای پهلوان و دلاور است و بطّال‌نامه حماسه‌ای در گزارش دلاوری‌های مجاهد پهلوان و صاحب‌نام ترکان و ترکمانان است که بنا بر حدسی از روی دفتر اخبار أبومخنف لوط بن یحیی پرداخته‌ شده و بعدها شاخ و برگ یافته است؛ وی در نزد تاریخ‌نگاران، با نسب أبو محمد عبدالله بن ابوالحسين انطاکی، مشهور به سید بلال غازی نام‌آشنا و محل توجه بوده است.

بطّال‌نامه از دیرباز در سه فرهنگ تازی‌، ترک و فارسی شهرت داشته است؛ ولی تا امروز در ایران معرفی نشده بود. بطّال‌نامه گذشته از وجوه مهم و برجسته ادبی و زبانی، نخستین و مهم‌ترین حماسه ملی و دینی ترکیه است که برای اولین بار در ایران منتشرشده است.

روایت کنونی منتشرشده بر اساس نسخه‌ای از برگردان ترکی به فارسی روان بطّال‌نامه در تاجیکستان ترتیب داده‌شده است. هرچند مضمون غالب این حماسه ترکی شرح نزاع و رویارویی جهادگران مسلمان و مسیحی است؛ اما بی‌تأثیر از فرهنگ، تاریخ و ادب ایران نیز نبوده است؛ زیرا که راویان خیال‌پرداز و شیرین‌سخن برای او جدالی هم با بابک خرم‌دین دست‌وپا کرده‌اند.

داستان‌پردازان ترک برای پرورش و گرمی بازار بطّال‌نامه و رویدادها و کردارهای شخصیت تاریخی سید بلال در جهان اسلام، کارنامه احوال رستم ایرانی را در نظر گرفته‌اند. براین اساس، سید بال گاه در میان آدمیان عیاری و پهلوانی می‌کند و گاهی نیز در جزایر و دریاها سرگردان شده و گذری فرازمینی در عوالم جادوان، دیوان و پریان دارد. تفکر غالب در این حماسه دینی، شیعی است و راوی سید بطّال را به‌عنوان یکی از نوادگان امام علی (ع) معرفی کرده که میراث‌دار شجاعت، سخاوت و جوانمردی ایشان است.

این حماسه خالی از مضمون لطيف عشق هم نیست؛ چراکه سید‌بطّال چندین بار با شاه دختان پیوند گرفته و در این راه جدال‌هایی نیز داشته است.

انتهای‌پیام/1408/ 4122/