آتش‌سوزی زاهدان و جای خالی آموزش مدیریت ریسک در مدارس

گروه اجتماعی خبرگزاری آنا- ملیحه محمودخواه؛ «وجود مدارس غیراستاندارد در سطح کشور یکی از مشکلاتی است که با آن روبه‌رو هستیم و جمع‌آوری این مدارس نیازمند عزم عمومی است؛ آموزش و پرورش تمام تلاش خود را می‌کند که این مدارس هر چه سریع‌تر برچیده شود تا دیگر شاهد بروز چنین حوادث تلخ و ناگواری در هیچ کجای کشور نباشیم.» این‌ سخنان را وزیر آموزش‌وپرورش در دیدار با خانواده‌های داغدار دانش‌آموزان مدرسه اسوه حسنه زاهدان بیان کرده بود.

اما این حرف‌ها آتش افروخته در دل این خانواده‌ها را کم نمی‌کند. آن‌ها گلایه‌شان یک‌چیز است, می‌گویند چرا مجوز فعالیت این مدارس غیراستاندارد داده می‌شود و چرا خبر گازدار شدن زاهدان در دو سال قبل این‌گونه در بوق و کرنا می‌شود اما هنوز مردم این شهر بخاری گازی ندارند و با چراغ‌ نفتی خانه و کلاس‌هایشان را گرم می‌کنند.

در نگاه اول شاید این‌گونه به نظر آید که آموزش‌‌وپرورش متولی گازرسانی مدارس نیست اما باید گفت حفظ جان دانش‌آموزان از وظایف اولیه این ارگان به‌شمار می‌آید و به‌همین دلیل باید این موضوع به‌عنوان دغدغه اول آموزش‌وپرورش که مسئولیت نگهداری از دانش‌آموزان را در کلاس بر عهده دارد مطرح شود.

آتشی که به جانمان افتاده‌است تا آخر دنیا خاموش نمی‌شود

شاید آتش مدرسه اسوه حسنه خاموش شده باشد، اما آتشی که دل خانواده دانش‌آموزان این مدرسه را سوزاند شعله‌هایش هیچ‌وقت خاموش نمی‌شود.

پدر یکی از دانش‌آموزان فوت‌شده در آتش‌سوزی مدرسه اسوه زاهدان به خبرنگار آنا گفت: ساعت ۱۰ صبح  روز حادثه وقتی سرایدار مدرسه برای ریختن نفت به داخل کلاس می‌آید براثر داغ بودن، چراغ بخاری به‌یک‌باره آتش می‌گیرد. درحالی‌که پیت نفتی که از روی دستپاچگی توسط سرایدار روی زمین گذاشته‌ شده بود منفجر می‌شود و این موضوع سبب می‌شود که کلاس غرق در آتش شود.

نوکندی ادامه می‌دهد: پس از وقوع آتش‌سوزی بچه‌ها با توجه به ذهنیتی که از مانور زلزله داشتند فکر می‌کردند اگر زیر میز پنهان شوند از شعله آتش در امان هستند و این مسئله سبب شد که بچه‌ها در آتش بی‌تدبیری و عدم مسئولیت مسئولان مدرسه بسوزند.

این پدر داغدار با اشاره به اینکه از ابتدا هم زنده ماندن هیچ‌کدام از بچه‌ها مشخص نبود، ادامه داد: همه این کارها و امید دادن به خانواده‌ها برای این بود که آن‌ها بتوانند کارهای خود را تنظیم کنند تا به خانواده‌ها نشان دهند که کاری انجام داده‌اند اما حادثه از دست آن‌ها خارج شده بود. شما تصور کنید وقتی آتش به پا شد، بچه‌ها 100 درصد سوختند و این نشان می‌دهد که آتش حدود 20 دقیقه در آنجا شعله‌ور بوده است بدون آنکه کسی بچه‌ها را از این مهلکه نجات دهد.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: موضوع تعویض مدرسه را بارها به مسئولان مدرسه تذکر دادیم حتی همه خانواده‌ها حاضر بودند که شهریه را اضافه کنند اما مدرسه جابه‌جا نشود ولی بی‌توجهی مسئولان مدرسه به درخواست خانواده‌ها سبب این حادثه هولناک شد؛ مدرسه به خانه‌ای منتقل شد که پیش‌ازاین مهاجران افغانستانی در آن زندگی می‌کردند. کوچک بودن این محیط مسئولان مدرسه را بر آن داشت که مابین کلاس‌ها نئوپان بکشند و همین موضوع بچه‌ها را گرفتار کرد و اجازه نداد که بچه‌ها راه فراری داشته باشند.

اینکه آتش‌نشانی در این صحنه حضور داشت اما کاری نکرد را پدر مریم به‌خوبی به یاد دارد؛ او در ادامه می‌گوید: حتی برای خاموش کردن آتش شیلنگ آتش‌نشانی به کلاس نرسید و 4 دانش‌آموزی که در آتش‌گیر افتاده بودند را همسایه‌ها بیرون کشیدند.

این پدر دل‌سوخته با اشاره به اینکه وزیر، معاونان وزیر، استاندار و بسیاری از مسئولان برای دلجویی از آن‌ها به خانه‌هایشان رفته‌اند، ادامه داد: آیا اگر سند 6 دانگ وزارتخانه را به نام این خانواده‌ها بزنند تا ابدالدهر می‌توانند یک لبخند کودک آن‌ها را به آن‌ها نشان دهد؟ این بازدیدها برای ما بچه نمی‌شود و آتش بی‌تدبیری مسئولان تا ابد دل ما را خواهد سوزاند.

 در مدارس آموزش جلوگیری از حوادث وجود ندارد

بچه‌ها فکر می‌کردند اگر زیر میز پنهان شوند آتش با آن‌ها کاری ندارد؛ این مسئله فقدان آموزش مهارت‌های برخورد با حوادث را به معلمان و دانش آموزان نشان می‌دهد. باوجودی که بر اساس گفته مسئولان آموزش‌وپرورش هنوز بیش از 8 هزار و 300 کلاس درس در مدارس با بخاری نفتی روشن می‌شود آیا نحوه استفاده از این وسیله نباید به دانش آموزان و معلمان آموزش داده شود؟‌

مهدی بهلولی، کارشناس آموزش‌وپرورش در گفتگو با خبرنگار اجتماعی خبرگزاری آنا در این خصوص می‌گوید: وجه تئوری آموزش در ایران بر وجه عملی آن می‌چربد. در واقع آموزش‌وپرورش آن‌قدر که بر روی تئوری کار می‌کند به آموزش مسائل و مهارت‌های زندگی توجهی ندارد.

وی در ادامه خاطرنشان می‌کند: من به‌عنوان یک معلم نمی‌دانم که اگر در موقعیت خطر قرار بگیرم باید چه‌کاری انجام دهم و این به دلیل عدم آموزش‌های لازم در مدارس است.

وظیفه اصلی آموزش‌وپرورش حفظ جان دانش‌آموزان است و باید آموزش‌وپرورش به آن توجه داشته باشد. این موضوعی است که بهلولی به آن اشاره‌کرده و ادامه می‌دهد: اگر آموزش‌وپرورش به این وظیفه واقف است باید این موضوع دغدغه‌اش باشد و برای آن برنامه‌ریزی کند.

این کارشناس آموزش‌وپرورش با اشاره به اینکه بیش از ۸ هزار و ۳۰۰ کلاس درس در ایران با بخاری نفتی گرم می‌شود، ادامه می‌دهد: چه تعداد از معلمان و دانش‌آموزان این کلاس‌ها آموزش‌ دیده‌اند که اگر بخاری آتش گرفت آن را مهار کنند؟ معلم از کجا می‌داند که در چنین مواقعی باید چه‌کاری انجام دهد؟ در واقع معلمان آموزش ندیده‌اند و این مهم‌ترین چالش در مواقع خطر در مدارس است.

بهلولی با اشاره به اینکه حفظ جان دانش‌آموزان مهم‌ترین دغدغه آموزش‌وپرورش است، ادامه می‌دهد: حتی اگر امکانات لازم برای مدارس وجود نداشته باشد باید آموزش‌ها به کادر مدرسه داده شود تا در مواقع خطر بتوانند با تصمیم‌گیری درست از یک فاجعه جلوگیری کنند.

این کارشناس با اشاره به اینکه جای خالی آموزش مدیریت ریسک در مدارس دیده می‌شود، می‌گوید: اولویت در مدارس این است که تجهیزات استاندارد در مدارس قرار دهند اما اگر برای تجهیز مدارس به زمان نیاز است حداقل کار، آموزش  استفاده از همان وسایل قدیمی است.

مدیریت بحران داریم مدیریت ریسک نداریم

عباس اردشیری نیز به خبرگزاری آنا می‌گوید: متأسفانه ما در کشور تنها مدیریت بحران داریم و مدیریت ریسک نداریم.

این کارشناس مدیریت بحران در ادامه خاطرنشان می‌کند: مدیریت بحران به این معناست که ما منتظریم یک اتفاقی رخ دهد و بعد از آن چاره‌اندیشی کنیم که برای آن چه‌کارهایی انجام دهیم. اما مدیریت ریسک که جای خالی آن در کشور کاملاً مشهود است به بحث پیشگیری قبل از وقوع حوادث اشاره دارد و درواقع پیش از آنکه اتفاقی بیفتد باید چاره‌اندیشی و راه‌های جلوگیری از آن حادثه را بررسی کنیم.

اردشیری معتقد است که آموزش‌وپرورش نیز مدیریت ریسک ندارد و بحث آموزش در این وزارتخانه اثرگذار بسیار کمرنگ است. درحالی‌که آموزش‌های ساده در مدارس می‌تواند تا حدود زیادی از اتفاقات در مدرسه و خارج از مدرسه بکاهد.

انتهای پیام/4087/ن