روزی که شاه رفراندوم میلیونی عاشورای تهران را از هلیکوپتر دید

به گزارش خبرنگار حوزه احزاب گروه سیاسی خبرگزاری آنا، یکی از نقاط عطف در تاریخ پیروزی انقلاب اسلامی ایران را بعد از نماز عید فطر قیطریه تهران، باید تظاهرات میلیونی مردم در روز تاسوعا و عاشورای حسینی سال 57 دانست که میلیون‌ها نفر از ملت در مقابل رژیم شاهنشاهی ایستاد و نخستین بار به صورت مشترک از شعار «دولت اسلامی تشکیل باید گردد» استفاده کردند.

در روز 21 و 22 آذر سال 1357 مقارن با تاسوعا و عاشورای حسینی مردم تهران و شهرهای دیگر ایران در جواب پیامی که امام‌ خمینی(ره) برای مبارزه با رژیم اعلام کردند به خیابان‌ها آمده و دست به تظاهرات گسترده علیه شاه زدند.

امام‌ خمینی(ره) در اطلاعیه‌ای که بعد از این تظاهرات گسترده صادر کردند، تظاهرات روز عاشورا را «رفراندومی علیه شاه» دانسته و خواستار کناره‌گیری وی از قدرت شدند. این تظاهرات گسترده زمانی رخ داد که بازار، مدارس و کارخانه‌ها بیش از 30 روز در اعتصاب گسترده بودند و فرمانداری‌های نظامی نیز نتوانستد مردم را با اجبار به سر کار خود باز گردانند.

امام در پیامی دیگر به مناسبت روز عاشورای حسینی اعلام کردند: «دولت نظامى، دولت یاغى و بر خلاف قانون و شرع است، و بر عموم است که با آن مخالفت کنند و از اعانت به آن احتراز نمایند و از دادن مالیات و آنچه به این دستگاه ظلم و طغیان کمک مى‌‌‌کند سرپیچى نمایند، و بر کارمندان و کارکنان شرکت نفت است که از خروج این ثروت حیاتبخش جلوگیرى نمایند. آیا کارگران و کارمندان مى‌دانند که اسلحه‌اى که سینه جوانان عزیز ما را مى‌شکافد و زنان و مردان و کودکان ما را به خاک و خون مى‌‌‌کشد، از پول همین نفتى است که با زحمت جانفرساى آنان خارج مى‌شود»؟

مسیر اصلی راهپیمایی در روز تاسوعا حسینی با حضور گروه‌هاى مختلف مردم از نقاط گوناگون شهر، از خیابان انقلاب و شمیران به سمت خانه آیت‌اللّه  طالقانی بود که رژیم هم نتوانست کاری از پیش ببرد و مردم میلیونی شعارهای بسیار جدی و انقلابی علیه حکومت سر دادند.

خبرنگار بی بی سی: راهپیمایی عاشورای تهران، دریایی مواج از مردم، تا آنجا که چشم کار می‌کند

از اصفهان نیز در روز عاشورا خبر رسید که مردم که از فرماندار نظامی این شهر بسیار خشمگین هستند در مقابل شلیک گلوله سربازان شاه مقاومت می‌کنند ولی ساواک 40 مغازه را به آتش کشیده و بیش از 100 نفر از مردم این شهر شهید و بسیار زخمی شدند. در تهران و روز عاشورا تظاهرات به شکل بسیار منظمی برگزار شد و مردم از میدان فردوسی تا آزادی تظاهرات کرده و خواستار سرنگونی شاه و برپایی حکومت با رهبری امام بودند. خبرنگار بی بی سی در این راهپیمایی سیل عظیم مردم را این‌گونه ترسیم می‌کند: «دریایی مواج از مردم، تا آنجا که چشم کار می‌کند».

در روز قبل از راهپیمایی عاشورای حسینی شورای امنیت کشور به ریاست ازهاری نخست وزیر نظامی تشکیل شد و برخی از سران ارتش و فرمانده آن خواستار ممانعت از تظاهرات مردم شده و برخی نیز خواستار برگزاری ولی کنترل تظاهرات بودند.

بازخوانی خاطرات سفیر انگلیس از این تظاهرات که در کتاب محرم و انقلاب اسلامی منتشر شده است، شاید جالب‌ترین مورد در این موضوع باشد. آنتونی پارسونز درباره تظاهرات این روز گفته است: «راهپیمایی تاسوعا و عاشورا از نظر عظمت، انضباط و ‌یكپارچگی نمونه و بی‌سابقه بود. سفارت انگلیس كه در مركز تهران واقع شده مشرف بر خیابان فردوسی است كه‌ یكی از راه‌های اصلی عبور راهپیمایان از جنوب شهر به طرف میدان شهیاد (آزادی فعلی) در پنج مایلی شهر است. هر دو روز از ساعت 9 صبح تا وقت ناهار من در پشت پنجره‌ اتاق خود صفوف راهپیمایانی را كه از خیابان فردوسی می‌گذشتند، نظاره می‌كردم. در مدت سه تا چهار ساعت عرض این خیابان و پیاده‌روها مملو از جمعیتی بود كه برای پیوستن به صفوف سایر راهپیمایان در حركت بودند و سیل جمعیت تا آنجایی كه چشم كار می‌كرد موج می‌زد. این خیابان فقط ‌یكی از مسیرهای راهپیمایی بود و من ارقام‌ یک میلیون تا‌ یک میلیون و 500 هزار نفر جمعیت را كه درباره‌ تعداد شركت‌كنندگان در این راهپیمایی منتشر شد اغراق‌آمیز نمی‌دانم. بیشتر راهپیمایان كسبه و بازاریان و افراد متوسط و بسیاری از آنها از زن و مرد خوش‌لباس و مرتب بودند. منظره‌ آن روز را هرگز فراموش نمی‌كنم و هنگامی كه ‌به سیل جمعیت نظاره می‌كردم پیش خود می‌اندیشیدم دولت با رفع ممنوعیت این راهپیمایی چه كار عاقلانه‌ای كرده است.»

شاه از هلیکوپتر تظاهرات مردم تهران را دید

تظاهرات عاشورای سال 57 نمونه بارزی برای سقوط ساعت‌شمار رژیم شاه است و از این تظاهرات به بعد سران شاه دسته‌جمعی دست به فرار زدند. خاطره بسیار جالبی نیز از ارتشبد فردوست مشاور اطلاعاتی، قائم مقام ساواک و دوست قدیمی محمدرضا پهلوی منتشر شده مبنی بر اینکه شاه از هلیکوپتر شاهد تظاهرات مردمی شهر تهران بود و از نخست‌وزیر ازهاری پرسید اگر اینها مخالفان ما هستند پس دوستان ما کجایند؟ و هنگامی که ازهاری پاسخ داد دوستان اعلیحضرت در خانه‌هایشان هستند! شاه با ناامیدی گفت پس فایده ماندن ما در این مملکت چیست؟!

انتهای پیام/4082/پ