خوب یا بد محصولات تراریخته/ می‌خواهیم قهرمانان حوزه زیست‌فناوری را برای کمک به اقتصاد کشور تربیت کنیم

گروه دانشگاه خبرگزاری آنا-مریم اویسی، در قسمت اول گفتگو با مصطفی قانعی به تشریح دستاوردهای حوزه زیست‌فناوری و برنامه‌های ستاد توسعه زیست‌فناوری  پرداختیم و در ادامه گزارش قبل درباره مزایا و معایب  محصولات تراریخته و اثرات استفاده از زیست‌فناوری در اقتصاد ملی گفتگو کردیم.

مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:

در حال حاضر ایران بیشترین واردات را در حوزه غذا و محصولات ترا ریخته دارد سؤالی که پیش می‌آید این است که کشوری که با کم‌آبی مواجه است اما زیست‌فناوری دارد چرا بازهم مجبور است محصولات ترا ریخته نظیر روغن و سویا را وارد کند.

سؤالی که اکثر مخاطبان دارند این است که آیا محصولات تراریخته مضر هستند؟

پیش از اینکه بخواهیم به این سؤال پاسخ دهیم باید شرایط جغرافیایی کشور را سنجید.  به‌عنوان‌مثال کشوری که ازنظر بحران آب هیچ مشکلی ندارد و زمین‌های سرسبز در آن کشور یافت می‌شود و حتی میزان زیاد مراتع و جنگل‌ها آنها را آزار می‌دهد مسلماً برای تغذیه افراد جامعه هیچ مشکلی ندارد اما ایران کشوری است که هرسال به سمت خشکسالی جلو می‌رود و میزان بارش سالیانه نیز هرسال کمتر از قبل می‌شود و آب برای ما یک معضل شده است.

یکی از نشانه‌های استقلال هر کشور عدم وابستگی است. اما وابستگی انسان به غذا ازجمله نیازهایی است که باید به آن اهمیت داد در حال حاضر ایران بیشترین واردات را در حوزه غذا و محصولات تراریخته دارد سؤالی که پیش می‌آید این است که کشوری که با کم‌آبی مواجه است اما زیست‌فناوری دارد چرا بازهم مجبور است محصولات ترا ریخته نظیر روغن و سویا را وارد کند؟

پاسخ این است که اگر بخواهیم محصولات تراریخته نداشته باشیم باید تحمل‌کنیم که هزینه‌های خانوار تا چهار برابر افزایش یابد که این مسئله در شرایط کنونی غیرقابل‌پذیرش است. به خاطر همین از محصولات تراریخته استفاده می‌کنیم چون ارزان‌تر، بیشتر است و حجم انبوه آن خیلی سریع تولید می‌شود.

حالا کشوری مانند ایران را با یک کشور اروپایی مقایسه کنیم که در حوزه زیست‌فناوری تولیدکننده و صادرکننده است و هیچ‌وقت کمبود آب آن کشور را تهدید نمی‌کند شک نکنید اگر در ایران هر دو مسئول تراریخته و بدون استفاده از فناوری تراریخته وجود داشت و قیمت هر دوی این محصولات یکسان بود دولت نیز به محصول بدون فناوری تراریخته تمایل داشت.

در حال حاضر با خوراک دام و قیمت مرغ مشکل‌ داریم و اگر بخواهیم از محصولات تراریخته استفاده نکنیم قیمت‌ها از همین مبالغ تعیین‌شده نیز بالا می‌رود. و اگر از زیست‌فناوری استفاده کنیم می‌توانیم استفاده از محصولات تراریخته را کمتر کنیم هرچند فناوری‌های پیشرفته‌تر و بهتر و اثربخش‌تر از تراریخته در دنیا وجود دارد که باید روی آنها تحقیق کنیم.

اگر بخواهیم محصولات تراریخته نداشته باشیم باید تحمل‌ کنیم که هزینه‌های خانوار تا چهار برابر افزایش یابد که این مسئله در شرایط کنونی غیرقابل‌پذیرش است. به خاطر همین از محصولات تراریخته استفاده می‌کنیم چون ارزان‌تر، بیشتر است و حجم انبوه آن خیلی سریع تولید می‌شود.

اگر موضوعی مورد هجمه رسانه‌ای قرار بگیرد دانشمندان هم از آن فرار می‌کنند و امروز بااینکه دانشمندان می‌خواهند در حوزه مهندسی ژنتیک فعال باشند اما هجمه‌های رسانه‌ای باعث شده که پذیرش داوطلب در حوزه ژنتیک کاهش پیدا کند. درحالی‌که یکی از شاخه‌های زیست‌فناوری مهندسی ژنتیک است و ایران اگر در این حوزه فعال نباشد مشکلات زیادی را در پی خواهد داشت و ما واردکننده این فناوری می‌شویم.

واردات فناوری باعث می‌شود که کنترل روی چنین محصولاتی وجود نداشته باشد و ضرر و زیان این محصولات کامل سنجیده نشود.

ستاد توسعه زیست‌فناوری چه فعالیت‌هایی دارد؟

این ستاد فعالیت اجرایی ندارد اما به‌عنوان بازوی معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور قوانینی را ایجاد می‌کند تا باعث شود استفاده از ظرفیت‌های زیست‌فناوری بالا برود. البته این ستاد در کنار کمک به ایجاد شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه زیست‌فناوری از کسب‌وکار آنها نیز حمایت می‌کند. بنابراین نقش اصلی ستاد تنظیم‌گری و تسهیل‌گری انجام پروژه‌هاست. هدایت هماهنگی و تشویق کردن برای حضور در حوزه زیست‌فناوری نیز از دیگر فعالیت‌های ستاد است.

۱۰ درصد تولید ناخالص ملی می‌تواند به زیست‌فناوری کمک کند و باید برای رسیدن به این مهم از ظرفیت دانش‌آموزان استفاده کنیم به همین منظور یک نقشه برای این موضوع تهیه کردیم تا زیست‌فناوری مطلوب را پیدا کنیم که این زیست‌فناوری باید مطابق با شرایط آب و هوایی در نقاط مختلف کشور باشد. سپس دانش‌آموزان علاقه‌مند را پیدا کنیم و به آنها آموزش دهیم که چگونه می‌توانند با زیست‌فناوری مشکلات کشور را حل کنند.

مأموریت هشت شرکت دانش‌بنیان برای تولید بازی‌های زیست‌فناوری
ستاد توسعه زیست‌فناوری روی استفاده از ظرفیت دانش‌آموزان تمرکز دارد چراکه آنها ثروت آینده را خلق می‌کنند و باید ذهنشان بارور شود. خوشبختانه در این بخش موفق بودیم و علاوه بر آن توانسته‌ایم برای آموزش زیست‌فناوری از بازی‌های رایانه‌ای نیز استفاده کنیم. هشت شرکت دانش‌بنیان موظف شدند تا بازی‌های زیست‌فناوری را تولید و به دانش‌آموزان آموزش دهند.

شاید این ستاد نتواند در سطوح بالای مدیریتی حضور پیدا کند ولی با آموزش به دانش‌آموزان می‌توانیم زیست‌فناوری را بیشتر از قبل در جامعه رواج دهیم.

همچنین تعامل و گفتگویی با مدارس فعال و مؤلفان کتب درسی و کمک‌آموزشی داشته‌ایم تا بیشتر از قبل این تعاملات را داشته باشیم و زیست‌فناوری در متن این کتب نقش پررنگ‌تری داشته باشد.

شاید این ستاد نتواند در سطوح بالای مدیریتی حضور پیدا کند ولی با آموزش به دانش‌آموزان می‌توانیم زیست‌فناوری را بیشتر از قبل در جامعه رواج دهیم. همچنین در بخش دانشگاهی تعیین تکلیف شده است که هر دانشگاهی چه فعالیتی در حوزه زیست‌فناوری انجام دهد و حمایت از شرکت‌ها برای فعالیت‌های خاص را نیز داریم.

تعداد شرکت‌های دانش‌بنیان فعال در حوزه زیست‌فناوری به ۵۰۰ رسید

۵۰۰ شرکت دانش‌بنیان فعال در حوزه زیست‌فناوری در کشور وجود دارد و افرادی که از ایران بازدید می‌کنند متوجه می‌شوند که ایران در حوزه زیست‌فناوری برنامه دارد و اجزای برنامه نیز کاملاً مشخص است و به همین دلیل دانش‌آموزان را تربیت می‌کند تا معضلات کشور را هدف قرار دهند و آنها را حل کنند.

و سخن پایانی...

زیست‌فناوری توانسته در حوزه انرژی روی سوخت زیستی تحقیقاتی انجام دهد و از جلبک نیز به‌عنوان خوراک انرژی و استفاده در لوازم‌ آرایشی تحقیق کنند. متأسفانه در ایران بیش از یک میلیارد تومان واردات لوازم‌ آرایشی وجود دارد و این ستاد حوزه‌هایی را که واردات در آن وجود دارد، هدف قرار داده تا با زیست‌فناوری آن را تولید کنیم.

معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور حمایت‌های خوبی از این ستاد داشته و از لحاظ بودجه مشکلی نداریم و می‌خواهیم قهرمانانی تربیت کنیم که باوجود حمایت‌های مادی و معنوی بتوانند وضعیت کشور را سامان دهد.

انتهای پیام /4085/پ