ابعاد معنوی، اخلاقی و سیاسی امام حسن مجتبی(ع)/ نرمش قهرمانانه باعث کنار رفتن نقاب از چهره نفاق شد

به گزارش خبرنگار خبرگزاری آنا هر سال چند روز مانده به نیمه ماه میهمانی خدا برای من حال و هوای خاصی دارد؛ از کوچکی به خاطر زندگی در کنار مسجدی که به نام کریم اهل‌بیت امام حسن مجتبی(ع) مزین شده چند روز مانده به پانزده رمضان با آذین‌بندی مسجد و حضور در خانه خدا حال و هوای ویژه‌ای در محلمان شکل می‌گرفت؛ میلاد آقایی که هیچ فقیر و مسکینی از در خانه‌اش ناامید برنگشت و حتی خود ایشان به سراغ فقرا می‌رفتند و آنان را به منزل دعوت می‌کردند و غذا و لباس می‌دادند.

به همین مناسبت و در نیمه ماه میهمانی خدا و ولادت کریم اهل‌بیت(ع) بر آن آن شدیم تا در گفت‌وگویی با مسئول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان بیشتر با سجایای اخلاقی این امام همام آشنا شویم.

حجت‌الاسلام حمید طالقانی ورکشی در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری آنا اظهار کرد: «امام حسن مجتبی(ع) مظلوم و گمنام است و متأسفانه کمتر از این شخصیت بی‌نظیر و مثال‌زدنی در تاریخ اسلام در مجالس اهل‌بیت(ع) نام‌ برده شده و این امام همام دارای یک غربت و مظلومیت ویژه در بین سایر ائمه است.»

طالقانی افزود: «وظیفه ما شیعیان و بویژه دانشگاهیان است که سجایای اخلاقی و سیره این امام را بیشتر مطالعه و در جامعه ساری و جاری کنیم و امام حسن مجتبی(ع) الگوی تمام‌ عیاری برای ترویج سبک زندگی اسلامی در جامعه است.»

مسئول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه آزاد اسلامی استان همدان گفت: «ائمه معصوم در دو بعد عرشی و انسانی الگوی ما هستند، شاید دستیابی به جایگاه عرشی برای ما انسان‌ها محال بوده اما از بعد انسانی زندگی ائمه برای ما باید الگو باشد و این مصداق سبک زندگی اسلامی است.»

حلم و بردباری و بخشندگی و سخاوت از خصایص امام مجتبی (ع) است

این مسئول بیان کرد: «امام حسن مجتبی (ع) دارای چند ویژگی مثال‌زدنی است، یکی از آن خصایص حلم و بردباری امام است که متأسفانه این ویژگی امروز در زندگی ما کمتر دیده می‌شود؛ مشاهده نزاع‌های خیابانی، نحوه رانندگی برخی در خیابان‌ها، درگیری‌های خانوادگی و مسائل زناشویی نشان از این است که حلم و بردباری در جامعه ما کمرنگ شده است؛ ویژگی منحصربه‌فرد امام دوم شیعیان بخشندگی و سخاوت این امام معصوم است که به این ویژگی هم شهره شدند و ما امام حسن مجتبی (ع) را به کریم اهل‌بیت می‌شناسیم.»

طالقانی خاطرنشان کرد: «امام حسن مجتبی(ع) در طول دوران زندگی خود دو مرتبه تمام دارایی خود را بخشید و سه مرتبه نصف دارایی خود را به نیازمندان اعطا کرد؛ کریم یعنی کسی که هر درخواستی پیش او داشته باشی دست‌ خالی رد نخواهی شد و این خصوصیتی است که باید امروز در جامعه ما ساری و جاری شود، بحث کمک به نیازمندان، سرکشی به ایتام و صله‌رحم از این ویژگی‌ها است.»

وی با توجه به روایتی اظهار کرد: «امام حسن مجتبی(ع) در اعتکاف بودند و به ایشان خبر دادند که مسلمانی دچار گرفتاری و مشکلی شده است؛ ایشان اعتکاف را رها و به این موضوع رسیدگی کرد و گفت رسیدگی به امر مسلمانان از ضروریات است، این روایت مشخص می‌کند که نباید نسبت به جامعه اطراف خود بی‌تفاوت شویم.»

مسئول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در واحد همدان با توجه به بعد زهد و بندگی امام حسن مجتبی (ع) بیان کرد: «حداقل مرتبه زهد توجه به حرام خداست و حداکثر مرتبه زهد، توجه به حلال خداست که امام حسن(ع) سرآمد روزگار خود در این عرصه است؛ در جنبه سیاسی امام حسن مجتبی(ع) پس از 21 رمضان سال 40 هجری قمری عهده‌دار زمامت جامعه می‌شود و این زمامت به مدت 6 یا 8 ماه به طول می‌انجامد، اما معاویه با تطمیع اطرافیان حضرت امام را وادار به صلح می‌کند.»

صلح امام حسن (ع) زمینه‌ساز قیام امام حسین(ع) شد

وی با توجه به تعبیر مقام معظم رهبری از صلح امام حسن مجتبی(ع) به نرمش قهرمانانه بیان کرد: «اگر نبود این صلح و نرمش قهرمانانه، امروز چیزی از اسلام باقی نمانده بود؛ این صلح زمینه‌ساز قیام امام حسین(ع) در عاشورا شد.»

طالقانی افزود: «پیشوای دوم شیعیان، هنگامی که جنگ با معاویه را برخلاف مصالح عالی جامعه اسلامی و حفظ موجودیت اسلام تشخیص داد و ناگزیر صلح و آتش‌بس را قبول کرد، فوق‌العاده کوشش کرد تا هدف‌های عالی و مقدس خود را به‌ حد امکان از رهگذر صلح و به نحو مسالمت‌آمیز تأمین کند؛ به‌طور قطع و یقین امام می‌دانست که معاویه شروط صلح را می‌پذیرد ولی به آنها وفادار نخواهد بود؛ امام مفادی در آن گنجاند که عهدشکنی معاویه موجب بیداری جامه شود.»

این مسئول اظهار کرد: «از جمله این شروط که در تاریخ آمده است، واگذاری خلافت به معاویه به‌ شرطی که به کتاب خدا و سنت پیامبر و روش خلفای شایسته عمل کند، معاویه حق ندارد برای خود جانشین برگزیند و پس از وی خلافت به امام حسن(ع) و بعد از ایشان به امام حسین(ع) باید برسد، شیعیان علی(ع) در هر کجا هستند در امان باشند و معاویه متعرض آنها نشود، معاویه حق ندارد خود را امیرالمؤمنین بنامد و چند شرط دیگر؛ اما معاویه بعد از به‌دست آوردن خلافت و قدرت، به هیچ‌یک از شرایط صلح عمل نکرد و حتی با ایجاد جو خفقان در جامعه اجازه نمی‌داد مسلمانان نام فرزندان خود را علی بگذارند.»

وی بیان کرد: «پس از 8 ماه خلافت، امام حسن مجتبی(ع) 10 سال عهده‌دار زعامت شیعیان بودند البته در جوی مسموم و خفقان که معاویه برای آن امام و پیروانشان به وجود آورده بود و به همین دلیل ما کمتر روایت فقهی از امام در دسترس داریم و این خود نشان دیگر از مظلومیت و غریبی این امام همام است؛ با وجود اینکه امام در قله علم و دریای بیکران معرفت بود ولی کسی به ایشان برای بهره‌گیری از معارف رجوع نمی‌کرد و این نهایت غربت است.»

مسئول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در واحد همدان تصریح کرد: «همین جو مسموم باعث شده که ویژگی‌های شخصیتی امام حسن مجتبی (ع) که دومین امام شیعیان و در شجاعت و دلاوری سرآمد عصر خود است به خوبی شناسانده نشود.»

طالقانی تشریح کرد: «در جنگ جمل با توجه به خرافه‌هایی که درباره آن شتر سرخ‌موی به وجود آمده بود امام حسن(ع) توانست با عبور از میان لشکر شتر را کشته و به این خرافه پایان دهد و یا در جنگ صفین، امام از فرماندهان ارشد لشکر امیرالمؤمنین بود و در جنگ نهروان از سرداران ارشد سپاه اسلام بودند.»

این مسئول گفت: «اما در شرایطی که 40 هزار نفر با پیشوای دوم شیعیان جهان بیعت کرده بودند در زمان صلح به‌ اندازه انگشتان دو دست نزد امام یاور و پشتیبان نبود و در این شرایط صلح با معاویه رقم خود و این فرصتی شد برای پرده از نقاب کشیدن معاویه برای جامعه اسلامی که خود زمینه‌ساز قیام عاشورا است.»

وی خاطرنشان کرد: «معاویه خود را در ابتدا چهره دینی از صحابه رسول خدا معرفی کرد اما امام حسن (ع) توانست با بدعهدی که در پیمان صلح از معاویه نشان داد، پرده از نقاب این منافق تاریخ بردارد و مبارزه با معاویه را به مطالبه ای عمومی مبدل کند.»

مسئول دفتر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در واحد همدان با توجه به حدیثی از امام حسن مجتبی (ع) که می‌فرماید: «کن لدنیاک کانک تعیش ابداً و کن لاخرتک کانک تموت غدا؛ برای دنیایت چنان باش که گویی جاویدان خواهی ماند و برای آخرتت چنان باش که گویی فردا می‌میری» تصریح کرد: به نظر بنده تمام اسلام در این روایت متجلی است.

گفت‌وگو از مهدی صفرزاده