اهدای عضو نیازمند فرهنگ‌سازی است/ نقش رسانه‌ در فرهنگ‌سازی اهدای عضو

به گزارش خبرنگار آنا، ماجرای اهدای عضو، ماجرای عاشقی است؛ سرگذشت کسانی است که ناامیدی مطلق همنوعان نیازمند به عضوشان را به لحظاتی سرشار از امید و اعتقاد تبدیل می کنند؛ کارت اهدای عضو نیز نشان‌ دهنده آرزوی قلبی برای اهدای اعضای بدن است و همین امر می‌تواند با نشان دادن خواسته فرد به اولیای دم، تصمیم گیری را برای آنان در آن زمان حیاتی آسان‌تر کند و البته نقش اساسی‌تر این کارت کمک به فرهنگ‌سازی بیشتر در زمینه اهدای عضو است.

گفت‌وگوی محمد علی کریمی پناه از کارکنان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بافت و از نخستین دارندگان کارت اهدای عضو در این واحد دانشگاهی را با خبرنگار خبرگزاری آنا می‌خوانیم:

* چگونه با مقوله اهدای عضو و دریافت کارت آن آشنا شدید؟

- از طریق یکی از دانشجویان که سفیر اهدای عضو بود با فلسفه اهدای عضو و اینکه چگونه می توانم کارت اهدای عضو دریافت کنم، آشنا شدم. اطلاع رسانی و فرهنگ سازی در این باره می تواند کمک زیادی کند. هنوز هم هستند افرادی در جامعه که با این امر خداپسندانه و یا حداقل با چگونگی عضوشدن در مراکز اهدای عضو آشنا نیستند و نقش سفیران اهدای عضو در این خصوص پررنگ است.

* هدف از دریافت کارت اهدای عضو و شرکت در این ماجرا چه بود؟

- ماجرای اهدای عضو، ماجرای عاشقی است؛ داستان قرب الهی است؛ جاودان شدن است، ثبت شدن در خاطره هاست و ماندن برای همیشه. دانستن اینکه هر فرد مرگ مغزی می‌تواند جان ۸ نفر را نجات دهد. در هر ۲ ساعت یک بیمار نیازمند به پیوند، جان خود را از دست می‌دهد و در صورت مرگ طبیعی نیز امکان اهدای عضو وجود دارد؛ تصمیم گیری را در این خصوص آسان تر خواهد کرد.

* آیا اعتقاد انسان به زندگی پس از مرگ در این باره تاثیر دارد؟

- قطعا، ما مسلمانیم و معتقد به جهان آخرت.در دین اسلام نجات جان انسان‌ها از اهمیت بالایی برخوردار بوده و دارای ثواب دنیوی و اخروی زیادی است. در تعالیم اسلامی آمده است که پاداش و کیفر اعمال دنیوی انسان به روح او وارد می‌شود نه به جسمش؛ بنابراین آنچه از انسان مهم است، روح اوست نه جسم و کالبدش.

دین مبین اسلام ، اهمیت فوق العاده ای برای نجات جان انسان ها قائل است. در دین مبین اسلام بر این مهم تأکید شده است، در قرآن کریم سورهٔ مائده آیه ٣٢ آمده است: و هر که نفسی را حیات بخشد مانند آن است که همه مردم را حیات بخشیده است.

* آیا فرهنگ اهدای عضو در کشور ما جا افتاده است؟

- متاسفانه هنوز این فرهنگ جا نیفتاده است. تلاش های خوبی صورت گرفته که لازم هستند ولی کافی نیستند. از زمان تصویب قانون اهدای عضو در کشورمان که نزدیک به دو دهه از آن می گذرد، رسانه های مختلف برای فرهنگ سازی پیشقدم شدند، برای این کار، به تصویر کشیدند و نوشتند و گفتند اگر اهدای عضو کنید، خیلی ها فرصت زندگی دوباره پیدا می کنند. گوشزدها بی تاثیر نبود، اما مثال زدنی هم نبود. هنوز هم بسیاری از خانواده ها راضی به اهدای عضو نمی شوند و به دلیل نهادینه نشدن فرهنگ اهدای عضو، شاهد هستیم که بر اساس آمارهای رسمی، به طور میانگین روزی هشت بیمار نیازمند به پیوند عضو، جان خود را از دست می دهند.

* آیا همه در فرهنگ سازی دخیل هستند یا فقط کاگزاران و مسئولان این کار باید آن را ترویج کنند؟

- سازمان های مرتبط با اهدای عضو، نیاز به تجدید نظر برای مشارکت و کمک به اشاعه این فرهنگ در جامعه هستند. نقش کارگزاران اهدای عضو باید پررنگ تر شود چراکه آنان با داشتن اطلاعات و آگاهی که نسبت به این موضوع دارند نقش مهمی بر فرهنگ سازی اهدای عضو داشته و با اطلاعات خود افراد زیادی را به این امر مقدس تشویق و راهنمایی می کنند. اما یادمان نرود که همه باید دست بدست همدیگر دهند تا این فرهنگ مقدس در جامعه نهادینه شود منظورم از همه، رسانه های گفتاری و نوشتاری، فضای مجازی با همه تاثیر گذاریش، دانشگاه ها و آموزش و پروش به عنوان متولیان تربیت نسل آینده هستند .

* نقش رسانه‌ها در فرهنگ سازی اهدای عضو را چگونه می بینید؟
- رسانه ها باید به شکل ویژه به بحث اهدای عضو بپردازند زیرا قابلیت رسانه و فضای مجازی به گونه‌ای است که می‌تواند همه اقشار جامعه از باسواد و بی سواد، کودک و بزرگسال و غیره را در بر گیرد و اطلاع رسانی مؤثر تأثیر چشمگیری در ارتقای اهدای عضو داشته باشد.

امروز در ایران بسترهای قانونی، دینی، اجتماعی همه در جهت کمک به فرهنگ اهدای عضو شکل گرفته‌اند و ما جریان‌های قومی، سنتی، فرهنگی و دینی علیه این موضوع نداریم، به همین خاطر رسانه‌ها با فراغ بال می‌توانند به این امر پرداخته و یک عزم ملی را برای این اقدام انسان دوستانه فراهم کنند.

* مهم ترین اقدام در این باره چیست؟

- اهدای عضو رفتاری از گذشت است که این صفات عالی انسانی برگرفته از صفات الهی است و باید توسط خانواده، آموزگاران، دولت مردان و مسئولان برای شهروندان پررنگ تر شود. مهم ترین اقدامی که به منظور ارتقای فرهنگ اهدای عضو می توانید انجام دهید این است که در مورد اهمیت اهدای عضو و تأثیر آن بر زندگی افراد گیرنده عضو با عزیزان خود صحبت و آنها را نیز به اهدای زندگی تشویق کنید.

* با برخی باورهای رایج ولی نادرست در رابطه با اهدا چه باید کرد؟

- یکی از مشکلات وجود باورها و ظهور نگرش های نادرست عمومی در رابطه با اهدای عضو است. برخی انسان ها هیچ وقت نتوانستند و یا نخواستند خود را به جای یک بیمار نیازمند عضو پیوندی قرار دهند و دردها و رنج های جانکاه آنان را حس کنند و فقط موقعی با این دردمندان هم صدا می شوند که کار از کار گذشته و خود خدای ناکرده بصورت بیماری اورژانسی نیازمند چنین درمان هایی هستند در صورتی که چنانچه ما دریابیم هر یک از ما هیچ وقت نمی توانیم خود را از سایران جدا بشناسیم و چه بسا خود روزی به عضو پیوندی نیازمند شویم همواره خواهیم کوشید که دیگران را به اهدای اعضایشان تشویق و ترغیب کنیم تا اگر خود یا خانواده خویش هم گرفتار آمدیم به آسانی با پیوند عضو حیات دوباره یابیم و تا هنگامی که اهدای عضو به باور عمومی مردم عادی کوچه و بازار نرسد و ضرورت آن از سوی همه هموطنان احساس نشود، چنین کم و کاستی های دردآور همچنان باقی خواهد بود.

*آیا داشتن کارت اهدای عضو برای اهدای اعضا پس از مرگ کفایت می‌کند؟

- خیر. رضایت خانواده متوفی برای اهدای عضو ضروری است. بسیار مهم است که نزدیکان نیز در جریان این امر خداپسندانه قرار گیرند تا در زمان فوت فرد در خصوص اهدای عضو غافلگیر نشوند و آن را مصیبتی افزون بر از دست دادن عزیز خود ندانند چراکه بنا بر قانون جمهوری اسلامی ایران و اکثر کشورهای جهان برای اهدای عضو رضایت اولیای دم ضروری است و حتی علی‌رغم داشتن کارت اهدای عضو در صورت عدم رضایت اولیای دم اهدای عضو صورت نخواهد گرفت.

*با در نظر گرفتن لزوم رضایت اولیای دم از اهدای عضو دلیل دریافت کارت چیست؟

- کارت اهدای عضو نشان‌دهنده آرزوی قلبی فرد در مورد اهدای اعضای بدن خویش است و همین امر می‌تواند با نشان دادن خواسته فرد به اولیای دمش تصمیم گیری را برای آن‌ها در آن زمان حیاتی آسان‌تر کند و در ضمن این کارت می‌تواند جنبه فرهنگ‌سازی نیز داشته باشد.

* و سخن آخر...

-به امید روزی که همگان برای اهدای اعضای خویش پس از مرگ برای نجات هموطنان از یکدیگر پیشی بجوییم و خود و خدای مهربان خویش را راضی نگاه داریم.