گستره موضوعی‌ نمایشگاه قرآن کریم، فرصت‌های متنوعی برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند

به‌گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری آنا، آیین اختتامیه بیست و ششمین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم با حضور سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، عبدالهادی فقهی زاده رئیس نمایشگاه، نمایندگان رهبری، قرآن پژوهان، نمایندگان مجلس و مدیران قرآنی و فرهنگی کشور برگزار شد.

سید عباس صالحی گفت: جریان احیا و بازسازی تمدن اسلامی و نگرش‌های دینی اجتماعی و سیاسی قرن اخیر با قرآن آغاز شد و جمهوری اسلامی ایران مفتخر است که رهبران آن با نگاه قرآنی انقلاب اسلامی را آغاز کردند. ریشه‌های انقلاب اسلامی در مقطع انقلاب با قرآن شروع شد و کسانی که در خیزش انقلاب تاثیرگذار بودند افرادی بودند که اندیشه‌های اسلامی خود را در جامعه با نوعی ارتباط بخشی با مفاهیم قرآنی و بازخوانی معارف قرآنی آغاز کردند.

وی ادامه داد: ما مسیر قابل توجهی در اتفاقات قرآنی داشته‌ایم آنچه که باعث شد نام این نمایشگاه «قرآن چلچراغ هدایت» باشد ایهامی را ایجاد کرده که به 40 سالگی انقلاب اسلامی اشاره دارد. همچنین ارجاعی به این عنوان که چگونه انقلاب در 40 سال پیش نسبت به قرآن خدمات قابل توجهی داشته و دارد، سهم جمهوری اسلامی در حیطه قرآنی را نشان می‌دهد و اینکه فعالیت‌ها با دوره پیش از انقلاب قابل مقایسه نیست.

تکاپوها در حوزه قرآن

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اشاره کرد: اتفاقات قابل توجهی در حوزه‌های قرآنی پدید آمده که در حوزه اندیشه و کتاب است. 38 هزار عنوان کتاب در حوزه قرآن چاپ شده که از این میان 16 هزار عنوان در حوزه علوم قرآنی و 9 هزار عنوان در حوزه تفسیر قرآنی بوده است. اگر بخواهیم مقایسه‌ای با پژوهش‌های منتشر شده در دوره قبل از انقلاب داشته باشیم، متوجه می‌شویم که رقم، رقم غیرقابل مقایسه‌ای است. اکنون چندین هزار موسسه قرآنی داریم که تلاش موثر دارند و برخی فعال‌تر و برخی نیمه فعال کار می‌کنند، اما آنچه که مهم است این است که حضور چندین موسسه قرآنی علامت تکاپوهایی است که در حیطه قرآن اتفاق افتاده است.

صالحی اظهار کرد: جریان قرآن‌گرایی و قرآن‌گستری در فضای اجتماعی قابل توجه و عمومی است و جریان غیرقابل انکاری به شمار می‌رود. از طریق رویدادهایی که در کشور شاهد هستیم از جمله مسابقات قرآنی که هر ساله چند هزار نفر در این مسابقات شرکت می‌کنند، جامعه ایرانی با فضای قرآنی ارتباط پیدا می‌کند که این میزان نیز قابل مقایسه با دوره پیش از انقلاب نیست.

وی از مسابقات قرآنی به عنوان یک اتفاق مهم کشور یاد کرد و افزود: در همین ایام ماه رجب و شعبان اتفاقات بزرگی در جامعه ایرانی شکل می‌گیرد که فرصت جمهوری اسلامی را برای برقراری ارتباط با فضای قرآنی در داخل و خارج از کشور میسر می‌کند. در حوزه فعالیت‌های دیجیتالی هم شاهد حضور سایت‌های قرآنی هستیم. حدود 400 سایت قرآن و 500 نرم افزار قرآنی وجود دارد که در فضای قرآنی، فعالیت‌های آنها به گسترش خدمات قرآنی کمک می‌کند. همچنین ارتباط ما با مساجد بیش از گذشته وسعت پیدا کرده به طوری که برنامه‌ها و طرح‌های تلاوت و تفسیر روزانه در بیش از 6 هزار مسجد در حال اجرا است.

صالحی تصریح کرد: ترجمه قرآن به زبان فارسی موج قابل توجهی از اتفاقات قرآنی در 40 سال گذشته بوده و امروزه ده‌ها ترجمه خوب به زبان فارسی داریم. ترجمه‌های خوب رو به افزایش هستند. ترجمه هایی که فرصتی را فراهم کرده تا کسانی به معارف قرآنی راه پیدا کنند و افرادی که با زبان قرآن آشنایی ندارند فاصله کمتری از قرآن بگیرند.

وی ادامه داد: پایان‌نامه‌ها و نشریات قرآنی، مجموعه‌های قابل توجهی را فراهم کرده است. حرکت‌های قرآنی جامعه ایرانی در 40 سال اخیر قابل مقایسه با چند سده گذشته هم نیست. مجموعه اتفاقاتی که در مباحث قرآنی روی می‌دهد حجمی انبوه و قابل توجه است، برای اینکه خداوند فرصت را برای جامعه ایرانی و جمهوری اسلامی فراهم کرده است. همچنین نمایشگاه قرآن که برگزاری‌اش از ربع قرن می‌گذرد، فرصت‌هایی را فراهم کرده و می‌کند چراکه نمایشگاه، نمایشگاهی منحصر به تهران نیست و با جرقه خوردن آن در کل استان‌های کشور آغاز می شود. در حقیقت ماه رمضان فرصتی را فراهم کرده تا نمایشگاه قرآن در کل ایران دیده شود و کل ایران نمایشگاه قرآن شود.

نمایشگاهی به گستردگی جغرافیایی کشور

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یادآور شد: نمایشگاه‌های متعددی در کشور داریم که گاه مرکزیت آن در تهران و گاه در شهرستان‌هاست اما نمایشگاه قرآن کریم، نمایشگاهی است که پهنه و گستره جغرافیایی‌اش در کل ایران است و برای ارتباط جامعه با قرآن کریم فرصت‌سازی می‌کتد.

وی ادامه داد: نمایشگاه فرصت‌سازی می‌کند تا تازه‌های نو قرآن کریم دیده شود. جامعه قرآنی می‌تواند سالانه به انتظار این نمایشگاه بنشیند.

صالحی اظهار کرد: نمایشگاه قرآن کریم به علت گستره و تنوع موضوعی‌اش فرصت‌های متنوعی برای بازدیدکنندگان ایجاد می‌کند. قرآن کل زندگی انسان را در بر می‌گیرد.

وی با اشاره به اینکه تاثیر نمایشگاه به یک قشر بر نمی‌گردد بیان کرد: نمایشگاه قرآن کریم گستره‌ای به پهنه جمعیت ایران است که می‌تواند افراد را با توجه به نیازشان به سمت خود بکشاند. مانیاز داریم اتفاقات بیشتر و بهتری بیفتد جمهوری اسلامی که پرچم قرآن را بالا برده تعهدش باعث شده التزامات بیشتری را متوجه خود کند. وقتی مجموعه تلاش های 40 ساله دیده می‌شود کارنامه درخشانی می‌بینیم اما به نظر می‌آید، هنوز باید گام‌هایی طی کنیم یا در مسیرهایی شتاب بیشتری بگیریم.

ضرورت توجه به نظریه پردازی‌ها در حوزه معارف قرآنی

صالحی در اشاره به مواردی که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد به سه نکته اشاره کرد و افزود: نیاز به نظریه پردازی‌های بیشتر در حوزه معارف قرآنی، شتاب در گوهر معارف قرآنی چه در علوم قرآنی و چه در معارف قرآنی به نظر کافی نیست. اگر بخواهیم در فضای معرفتی تاثیرگذار باشیم باید در یاد داشته باشیم که حوزه‌های نظریه پردازی قرآن توسعه و عمق بیشتری پیدا کند که این امر در ایجاد فرصت‌های گفت‌وگو شکل می‌گیرد.

وی ادامه داد: اینکه گفت‌وگو کنیم تا از قرآن بیشتر بیاموزیم، اینکه با گفت‌وگو و عمق بخشیدن به مبادله‌های نظری فرصت ارتباط با معارف قرآن را وسیع کنیم بسیار اهمیت دارد. جریان نظریه‌پردازی قرآنی به معنای انس و ارتباط لفظی قرآن نیست و این می‌تواند برای جمهوری اسلامی که داعیه‌دار و محق پرچم‌داری معرفتی جهان اسلام است، مخاطره آمیز باشد. خوب است که در مسابقات حفظ قرآن پیشتاز باشیم اما این هم لازم است که در حوزه نظریه٬پردازی پیشتاز‌تر عمل کنیم و حرف‌های تازه قرآنی در جهان اسلام از زبان فارسی ترجمه و خوانده شود. جهان اسلام باید حس کند معارف قرآنی را در بیان عمیق و متناسب با نظرات انسانی از ایران می‌تواند بشنود و این حس به وجود آید که به کتابی که از عترت می‌آید، نیازمند است.

صالحی درباره اینکه چگونه می‌توانیم نسبت خود را از سطح مناسبات حفظ و ذهن به وجود نزدیک کنیم، تصریح کرد: ما سه سطح ارتباط با قرآن داریم یک الفاظ قرآن دو ارتباط با مفاهیم و معارف قرآن که نسبت ذهن با قرآن است. ارتباط با ترجمه قرآن به عنوان سطح نخستین که فرد بداند قرآن چه می‌گوید. این سطح سطح ارتباطی است که انسان با ذهن و عقلش با قرآن ارتباط برقرار می‌کند. سومین سطح سطح ارتباط وجودی و هستی‌شناسانه با قرآن است در این سطح است که باید دید تلاوت قرآن چقدر بر رفتار قرآنی ما می‌افزاید. آیا ما در مصداق کسانی قرار داریم که تلاوت به زیاد شدن ایمانشان می‌انجامد؟ اینکه قرآن چقدر جوهره ایمان ما را افزایش می دهد؟ و چقدر با خواندن آن ما از حیرت بدوی فاصله می‌گیریم و به یقین متعالی نزدیک می‌شویم؟ آنچه به تلاش بیشتر نیاز دارد حوزه هنر و قرآن است اینکه در حوزه هنرهای قرآنی مثل خوشنویسی، آرایه های قرآنی و صنایع قرآنی رشد داریم خوب است ولی به نظر می‌آید مناسبات عمیق‌تر لازم است و ما از آنچه که باید فاصله داریم ما در حوزه سینما، نمایش، هنرهای تجسمی مدرن و هنرهای آوایی نیازمند به اتفاقات تازه‌ای هستیم تا سطح پیشرفت‌های قرآنی را مشابه حوزه‌های مورد نظر پیش ببریم. اینکه امروز سرمایه‌گذاری بیشتری برای حرکت‌های قرآن می‌کنیم رویکرد مهمی است که می‌تواند در دهه پنجم انقلاب اسلامی، قرآنی باشد.

در بخش دیگری از این مراسم تمبر اختصاصی ربع قرن برگزاری نمایشگاه قرآن که سند افتخاری برای دولت و ملت ایران اسلامی است رونمایی شد.

صالحی در جمع خبرنگاران از حضور ریاست جمهوری برای بازدید از نمایشگاه قرآن طی روزهای آینده اظهار امیدواری کرد و در خصوص آماده نشدن غرفه‌ها به تداخل زمانی نمایشگاه کتاب و جمع کردن غرفه‌های ناشران، اشاره کرد.