جریان صدر از موج نارضایتی‌ هواداران دیگر جریان‌ها استفاده کرد

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا؛ بالاخره پس از چند روز گمانه زنی نتیجه نهایی انتخابات پارلمانی عراق اعلام شد و بر این اساس، ائتلاف سائرون به ریاست مقتدا صدر توانست 54 کرسی پارلمان را کسب کند. پس از سائرون، ائتلاف نصر به ریاست حیدر العبادی، نخست وزیر عراق 52 کرسی و ائتلاف فتح به ریاست هادی عامری، رئیس سازمان بدر 49 کرسی به دست آوردند.

سید رضا قزوینی غرابی، کارشناس امور عراق در گفت‌وگو با خبرنگار گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا درباره نتیجه انتخابات گفت:‌ «دوره چهارم انتخابات عراق روز شنبه با مشارکت حدود 44 درصدی مردم عراق برگزار شد که درواقع یک رکوردشکنی در تاریخ این کشور بود، چرا که در چهار دوره اخیر پایین‌ترین نسبت مشارکت را به خود اختصاص داد، چه اینکه در دوره قبلی 62 درصد و در دوره نخست انتخابات پارلمانی حدود 80 درصد مردم عراق مشارکت داشتند. پیشتر انتظار می‌رفت که مشارکت مردم کمتر از دوره‌های گذشته باشد، ولی این میزان مشارکت دور از انتظار بود.»

وی درباره علت استقبال کم مردم عراق از این دوره از انتخابات تصریح کرد: «علت این موضوع را باید در موارد متعددی جست‌وجو کرد، چه اینکه در ماه‌های گذشته بسیاری از رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی در عراق بر طبل تحریم انتخابات می‌کوبیدند و بیشترین مورد را ما بیشتر در میان توده‌های شیعی شاهد بودیم. نکته بعد اینکه فساد سیاسی و اداری به‌شدت در ساختار سیاسی کشور گسترده شده است و ضعف موضوعاتی همچون خدمت‌رسانی و ناامیدی مردم از اصلاح و بهبودی وضعیت موجود بر این روند تاثیرگذار بوده است. علاوه بر این، بسیاری از کسانی که نامزد انتخابات پارلمانی شده‌اند از چهره‌های کنونی سیاسی عراق هستند و قدرت را در اختیار دارند.»

وی افزود: «از سوی دیگر بیانیه هفته گذشته آیت‌الله سیستانی، مرجعیت عالی شیعه عراق نتوانست به افزایش میزان مشارکت مردم در انتخابات کمک کند. در انتخابات دوره‌های گذشته مرجعیت نجف حضور مردم در انتخابات را به‌عنوان یک تکلیف و واجب شرعی قلمداد می‌کردند، ولی برای نخستین‌بار در این دوره از انتخابات مشارکت مردم صرفا به‌عنوان یک حق شهروندی مطرح شد بدون اینکه موضوع تکلیف یا وجوب شرعی بیان شود. مجموع این عوامل دست به دست هم داد تا سطح مشارکت مردم به‌ویژه در جامه شیعی عراق کاهش یابد و در نتیجه شاهد این بودیم که برخی جریان‌های سنی در عراق که پایگاه اجتماعی مشخصی را دارند، همچون جریان صدر، توانستند از موج نارضایتی‌ هواداران دیگر جریان‌ها استفاده کنند و بتوانند نتیجه انتخابات عراق را به سود خود رقم بزنند.»

قزوینی غرابی در واکنش به برخی نگرانی‌ها در افکار عمومی عراق نسبت به اینکه «کاهش اقبال عمومی به انتخابات می‌تواند زمینه‌ساز افزایش تحرمات گروه‌های تروریستی را به‌دنبال داشته باشد»، گفت: «بخش زیادی از نگرانی‌ها در عراق به‌دنبال اقبال کم کردم به انتخابات و احتمال تاثیر آن بر فعال شدن مجدد گروه‌های افراطی و تروریستی به این بازمی‌گردد که جریان‌های تروریستی چگونه بتوانند از این موضوع بهره‌برداری کنند و طبعا به چندین عامل مهم بستگی دارد.»

وی افزود: «بخش مهمی از آن به قدرتمندی دولت عراق بازمی‌گردد و اینکه این دولت چقدر بتواند به دیگر گروه‌های سیاسی عراق نزدیک شود و مجال مشارکت را به سایر گروه‌های عراقی بدهد. اگر این دولت، دولتی باشد که روابط خوبی را با سایر جریان‌های سیاسی عراق شکل دهد عامل مهمی در جهت کاهش تحرک تروریست‌ها خواهد بود. ما در دوره گذشته (کنونی) شاهد نوعی وفاق و نزدیکی جریان‌های سیاسی و دینی عراق بودیم و اگر این اتفاق در دولت جدید نیز رخ دهد، فارغ از مشارکت سیاسی مردم، دولت آینده می‌تواند روابط خوبی را با کشورهای همجوار داشته باشد و مشارکت بیشتر گروه‌های سیاسی موجود در کشور را جلب کند. در این صورت ما شاهد خواهیم بود که جریان‌های تروریستی در عراق، همانطور که در این چهار سال ضعیف بودند، روند کاهشی را دنبال خواهد کرد.»

این کارشناس امور عراق با تاکید بر تاثیرگذاری آرای بغداد بر نتیجه کلی انتخابات پارلمانی گفت: «معمولا جریان قالب پایتخت‌ها می‌تواند نتیجه یک انتخابات را رقم بزند، موضوعی که در بغداد اتفاق افتاد چیز غیر قابل تصوری نبود کما اینکه در انتخابات ایران هم بعضا مشاهده شده نتیجه آرای تهران توانسته است تاثیر زیادی در نتیجه کلی انتخابات داشته باشد. شهر بغداد به‌ویژه بخش شرقی آن یکی از پایگاه‌های سنتی و اجتماعی جریان صدر به‌شمار می‌رود.»

سید رضا قزوینی غرابی در پاسخ به این سوال که «آیا می‌توان نتیجه انتخابات پارلمانی را به‌معنای مقبولیت 100 درصدی مقتدا صدر در جامعه عراق تصور کرد؟» گفت: «به‌طور قطعی نمی‌توان گفت جریان صدر با اقبال عمومی مردم مواجه شده است، بلکه عواملی همچون تحریم انتخابات از سوی دیگر جریان‌های موجود در عراق باعث شد تا آرای دیگر گروه‌های شیعی کاهش یابد اما در مقابل، جریان صدر باتوجه به اینکه پایگاه ثابتی داشته است و افراد مشخصی در جامعه و شهرهای عراق این طرفداری را از جریان صدر دارند باعث شده است تا بر موج سوار شوند و بیشترین آراء را به خود اختصاص دهند.»

وی درباره رویکرد جمهوری اسلامی به نتیجه انتخابات عراق تصریح کرد: «قطعا رویکرد جمهوری اسلامی ایران همواره این بوده است که جریان‌های سیاسی شیعی در عراق همه به دور یک خیمه باشند. پیشتر شاهد این بوده‌ایم که یک سری اختلافات شکل گرفت و انشقاقاتی در درون برخی جریان‌های سیاسی شیعی به‌وجود آمد، عمار حکیم، رئیس ائتلاف ملی شیعیان عراق از مجلس اعلا جدا شد در طرف مقابل، مقتدا صدر پیشتر عضویت خود را از ائتلاف ملی شیعیان به حالت تعلیق درآورد. در هر صورت موضع جمهوری اسلامی ایران این است که در وهله نخست، همه جریان‌های سیاسی شیعی در کنار هم حضور داشته باشند، ولی اگر این تلاش‌ها به نتیجه دست نیابد جمهوری اسلامی ایران از برخی ائتلاف‌ها و گزینه‌های نزدیک به خود در فضای سیاسی عراق و در جهت تشکیل دولت بعدی این کشور حمایت خواهد کرد.»

این کارشناس امور عراق افزود: «اینکه از سویی روابط میان ایران و جریان صدر کمی به سردی گراییده و از سوی دیگر ایران نمی‌تواند همچون گذشته همه جریان‌های شیعی را گرد خود جمع آورد، موضوع مشخصی است، اما معتقدم ایران تلاش خواهد کرد تا جریان صدر به‌عنوان عامل اصلی تاثیرگذار بر انتخاب نخست‌وزیر در عراق نباشد و این واقعیتی است که رخ خواهد داد و ایران تلاش خواهد کرد تا درواقع فاعلیت و تاثیرگذاری صدری‌ها برای انتخاب نخست‌وزیر به حداقل خودش برسد.»

وی در پایان گفت: «مهم‌ترین نکته‌ای که الان در عراق می‌توان بیان کرد این است که پس از شمارش آراء و اعلام نتیجه انتخابات پارلمانی شاهد ورود به مرحله جدیدی خواهیم بود و آن موضوع فشرده و پیچیده مذاکرات سیاسی میان احزاب و رهبران جریان‌های سیاسی عراق است. باید صبر کنیم، چرا که فضا فضایی کاملا گنگ و مبهم است، به‌ویژه اینکه میان کرسی‌های به دست آمده احزاب پیروز و احزاب مشارکت‌کننده تفاوت زیادی نیست و این موضوع روند تشکیل دولت و تعیین نخست‌وزیر جدید را پیچیده‌تر می‌کند. باید تا روزهای آینده صبر کنیم و بعد از اینکه فضا روشن‌تر شد بتوانیم راجع به فضای آینده سیاسی عراق صحبت کنیم.»