تماشاگر، تماشاگر می‌آورد/ انتخاب شبنم قلی‌خانی به دلیل نزدیکی به نقش

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری آنا، اتابک نادری از امروز؛ ۷ فروردین‌ماه نمایش «دپوتات» را در پردیس تئاتر شهرزاد روی صحنه می‌برد، به بهانه اجرای مجدد این مصاحبه‌ای با او انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.

*مخاطبان این اجرا، قرار است چه نمایشی را به تماشا بنشینند؟

این اثر نمایشی کلاسیک اجتماعی است که از آنجا که یکبار اجرای موفق داشت تصمیم به اجرای دوباره آن گرفتم. در اجرای جدید گروه بازیگران نمایش و میزانسن‌ها تغییر کرده است. با عوض شدن گروه اجرایی، آورده‌های بازیگران تغییر پیدا می‌کند و کار رنگ و لعاب دیگری به خود می‌گیرد. در این میان برخی طراحی‌های از جمله طراحی لباس کامل‌تر می‌شود.

*با توجه به موفقیتی که این اثر در اجرای پیشین داشت فکر می‌کنید تغییرات ایجاد شده در جذب بیشتر مخاطب موثر باشد؟

امیدوار هستم تغییرات ایجاد شده در این اثر بتواند نظر مخاطب را جلب کند. این نمایش در ایام نوروز اجرا می‌شود و نمایشنامه هم متن به روزی به شمار می‌رود و هم زبان حال مردم است، بنابراین پیش‌بینی می‌شود که مردم ارتباط خوبی با آن برقرار کنند.

* شرایط امروز تئاتر برای اجرای تئاتر چه تغییری نسبت به چند سال گذشته داشته است؟

چرخه اقتصاد هنر تعریف نشده است. سابق بر این و در سال‌های قبل، بحث این بود که دولت پول پرداخت می‌کرد تا یکسری هنرمند تئاتر کار کنند. این تئاتر سفارشی و دولتی بود و با اینکه میزان تولیدات کم بود اما کورس، ماراتن و رقابتی ایجاد می‌کرد که اهالی تئاتر هرچه زودتر و با هر سختی که بود سالن بگیرند. در این تئاتر اگرچه برخی نمایش‌ها مخاطب هم نداشت، اما نداشتن مخاطب برای کارگردان مهم نبود و بیشتر از هرچیز برای او پرداختن به آنچه دغدغه‌اش به شمار می‌رفت اهمیت داشت. در چنین شرایطی بعد اقتصادی کار مهم نبود، اما در شکل جدید و امروزی تئاتر چه در سالن‌های وابسته به دولت و چه در سالن‌هایی که مدیریتش را بخش‌خصوصی برعهده دارد، چرخه اقتصادی و گیشه مهم است.

هنرمند عوامل خود را در کشاندن مخاطب به سالن نمایشی سهیم می‌داند و سعی دارد کاری که روی صحنه می‌برد، آورده اقتصادی داشته باشد. این ارتزاق طیف عظیمی را به دنبال دارد که از سالن‌دار تا گروه بازیگران و دیگر عوامل را شامل می‌شود.

* این نمایش با حضور هنرمندان شناخته‌شده‌ای چون شبنم قلی‌خانی اجرا می‌شود. آیا ایجاد تغییر در گروه بازیگران را در افزایش میزان مخاطب موثر می‌دانید؟

بازیگر در وهله دوم و سوم قرار دارد. کار باید خوب باشد تا مخاطب به سالن بیاید. ما نمایش‌هایی روی صحنه داشته‌ایم که بازیگر سوپراستار یا کارگردان نام‌آور داشته ولی کار از فروش خوبی برخوردار نبوده زیرا کار ارائه شده اصلا ویژگی‌های تئاتر را نداشته است. برخی از افراد از هر طریقی فقط به گیشه توجه دارند در صورتی که اگر تئاترمان اثر قاب صحنه‌ای و نمایشی نباشد مخاطبی جذب نمی‌شود. شاید با استفاده از یک بازیگر چهره در گام نخست موجی از اخبار و تمایلات نسبت به تماشای اثر به‌وجود آید، اما چیزی طول نمی‌کشد که در میزان مخاطب دچار ریزش می‌شویم.

من معتقدم این تماشاگر است که تماشاگر می‌آورد. اگر مخاطبان 15 شب از اجرا، نمایش را تئاتری خوب و دارای ارزش ارزیابی کنند طبیعی است که تماشای آن را به هم پیشنهاد دهند، اما اگر کار نمره قبولی از نگاه مخاطب دریافت نکند پرونده یک اجرا بسته می‌شود.

* اجرا در پردیس تئاتر شهرزاد را چقدر در موفقیت نمایش‌تان موثر می‌دانید؟

تئاتر قابلیت‌ها و مشخصات خود را دارد و سالن اجرا در اینکه تئاتری خوب باشد یا نه مهم نیست. تئاترهایی در آن سمت شهر هرشب روی صحنه می‌رود که مخاطب خود را دارد البته این که سالن در کجا واقع شده در ورود مخاطب موثر است، اما آنچه یکسان است این است که هر سالن باکس تبلیغاتی و شرایط اطلاع‌رسانی نسبت به نمایش‌ها در سایتش دارد که به همه گروه‌های نمایشی ارائه می‌دهد، بنابراین امکانات رفاهی و دسترسی راحت تر در افزایش مخاطب تاثیر دارد.

در این میان مشکلاتی نیز وجود دارد برای مثال اجاره‌ سالن‌ها بالا است و اکثر سالن‌های نمایشی استیجاری هستند و به همین دلیل باید هزینه آنها از گیشه و گروه‌ها کسب شود در حالی‌که می‌بینیم تولیدات افزایش یافته و هنرمندان تئاتر به وسعت گستردگی که سالن‌ها دارند فعالیت می‌کنند بنابراین چه پربیننده باشند و چه پرفروش، معتقدند باید همانگونه هم جواب بگیرنددر حالی که پیش از این تئاتر کار کردن دغدغه بود و نه فروش بیشتر. این تماشاگر است که می‌تواند انتخاب کند که کجا برود و در کجا راحت‌تر است.

اکنون دغدغه رسیدن به درآمد بیشتر در میان اهالی تئاتر فراگیرتر و عمومی‌تر شده و از سویی دیگر طیف مخاطب افزایش پیدا کرده و تنوع مخاطب شکل گرفته است. همچنین با وجود مشکلات اقتصادی که به تمام سطوح تئاتر چه کارگردان چه بازیگر و چه طراح و... فشار وارد کرده، حرکت اهالی تئاتر رو به جلو است.

* شما به عنوان کارگردان «دپوتات» در اجرای پیشین چطور این فشارها را دفع کردید؟ آیا برای اجرای جدید فکر می‌کنید بتوانید دوباره این فشار را با جذب مخاطب از میان ببرید؟

من معتقدم با اینکه نمایش «دپوتات» هزینه بالایی در اجرای نخست داشت، توانستیم از پس هزینه‌ها برآییم و تاثیرگذاری خوبی بر مخاطب داشته باشیم. البته من امیدوار هستم در سری جدید با توجه به این که نوروز زمان اوقات فراغت مردم است و همیشه به عنوان فرصتی برای اجرای نمایش مغفول مانده بتوانیم از زمان فراغت خانواده‌ها استفاده کنیم و خوراک فکری و فرهنگی مناسبی برای مردم داشته باشیم.

* حضور شبنم قلی‌خانی در این اثر نمایشی چگونه محقق شد و بر چه اساسی وی برای بازی در «دپوتات» انتخاب شد؟

قلی‌خانی از هنرمندان تئاتری است که در نمایش‌های متعددی حضور داشته است. با توجه به این‌که فرجاد به خاطر سفری که در پیش داشت امکان ادامه همکاری را نیافت، به سراغ قلی‌خانی رفتم. او از مدرسین تئاتر است و من بازی وی در آثار نمایشی را دوست داشتم و بعد با توجه به نزدیک بودن وی به نقشی که در نظر داشتم، این دعوت به همکاری را پیشنهاد دادم. تمرینات این نمایش از بهمن ماه آغاز شد و تا زمان اجرا به صورت جدی ادامه خواهد داشت.

لازم به یادآوری است، «دپوتات» که بر اساس نمایشنامه «به دنبال دروغگو» نوشته دیمیتری پساتهاس و ترجمه کریم عظیمی است و محمد نادری آن را دراماتورژی کرده، با کارگردانی اتابک نادری پس از دو بار اجرا در ایوان شمس در فروردین‌ و تیر ۹۵، برای سومین بار در ایام نوروز در تماشاخانه شهرزاد روی صحنه خواهد رفت.
طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده این نمایش از روزهای نخست روی صحنه می‌رود و اجرایش تا ۳۰ فروردین ماه ادامه خواهد داشت.

نمایش «دپوتات» داستان یک نماینده مجلس یونان در شهر آتن است که برای خلاص شدن از شر رای‌دهندگانش تصمیم به استخدام یک رییس دفتر خبره می‌گیرد.

این اثر نمایشی از ۷ فروردین ماه با بازی غزاله جزایری، یاشار نادری، اتابک نادری، قاسم روشنایی، شبنم قلی خانی، وحید نفر، هادی عطایی، پندار اکبری هر شب ساعت ۲۱:۳۰ در پردیس تئاتر شهرزاد روی صحنه می‌رود.

گفتگو از ناهید منصوری