پاس تهران به قتل نرسید/ سقوط فوتبالی قطب سوم فوتبال ایران

گروه ورزشی خبرگزاری آنا - حمیدرضا نقیبی؛ تیم فوتبال پاس تهران نامی شناخنه شده برای علاقه‌مندان به فوتبال ایران در گذشته‌ای نه‌چندان دور است. تیمی که در کنار استقلال و پرسپولیس، قطب سوم فوتبال تهران و حتی ایران به شمار می‌رفت. تیمی که علاوه بر دادن بازیکنان زیادی به تیم ملی، کاپیتان‌های بزرگی را هم تقدیم فوتبال ملی ایران کرد. از حسن حبیبی گرفته تا جواد نکونام بازیکنانی بودند که بازوبند کاپیتانی تیم‌ ملی را بر بازو بستند.

اگر به بازیکنان بزرگی که از پاس به فوتبال ایران معرفی شدند، نگاهی بیندازیم با اسامی شاخصی مواجه می‌شویم. علاوه بر حسن حبیبی و جواد نکونام که به آنها اشاره کردیم می‌توان به حشمت مهاجرانی، فرامرز ظلی، همایون شاهرخی، محمود یاوری، مهدی دینورزاده، گودرز حبیبی، مهدی مناجاتی، اصغر شرفی، حسین فرکی، پرویز میرزا‌حسن، مجید حلوایی، فیروز کریمی، علیرضا حکیم‌زاده، علی‌اکبر یوسفی، رضا رضایی‌منش، محسن گروسی، حمید استیلی، علی‌اصغر مدیرروستا، محمد خاکپور، وحید هاشمیان، بهزاد غلامپور، حسن رودباریان، محمد نصرتی، مارکار آقاجانیان، ستار همدانی،‌ آرش برهانی، رسول خطیبی و محسن بیاتی‌نیا اشاره کرد که تمامی این بازیکنان سابقه بازی برای تیم ملی را در کارنامه دارند.

پاس تهران در تاریخچه خود 5 بار قهرمانی در سطح اول فوتبال کشورمان را تجربه کرده است که 2 قهرمانی مربوط به پیش از انقلاب و لیگ تخت جمشید در سال‌های 56 و 57 بوده و 2 قهرمانی در لیگ آزادگان در سال‌های 70 و 71 به این تیم رسیده است. آخرین قهرمانی این تیم هم در سومین دوره رقابت‌های لیگ برتر در سال 83 بود.

انتقال پاس به همدان

در پایان ششمین دوره رقابت‌های لیگ برتر در سال 86 پاس که به دلیل مشکلات شدید مالی نتوانسته بود در لیگ برتر عنوان بهتری از یازدهمی پیدا کند. در حالی که تیم‌های دیگر آهسته آهسته خود را آماده می‌کردند تا در هفتمین دوره لیگ برتر شرکت کنند، نیروی انتظامی که تصمیم گرفته بود تا دیگر در فوتبال تیم‌داری نکند، قصد انحلال تیم پاس را داشت اما در اتفاقاتی که کاظم اولیایی مدیرعامل پیشین باشگاه پاس تهران به آنها اشاره کرده بود، پاس به همدان منتقل شد. بسیاری معتقدند فروپاشی پاس تهران و ایجاد پاس همدان که نخستین تجربه طرح انتقال باشگاه‌های تهرانی به شهرهای دیگر بود، یک جنجال در رسانه‌های ایران به وجود آورد و مخالفان بسیاری داشت. کاظم اولیایی، مدیرعامل سابق باشگاه پاس همدان، حمیدرضا حاجی‌بابایی نماینده همدان در مجلس شورای اسلامی، بهروز مرادی استادار وقت همدان و کیومرث هاشمی نایب رئیس سازمان تربیت بدنی از موافقان اصلی این انتقال بودند که همگی آنان در این انتقال نقش داشتند.

اولیایی در توضیحات خود اظهار کرد: «به عنوان مثال نیروی انتظامی صاحب پاس تهران بود. زمانی که اتفاقات «عبدالمالک ریگی» در زاهدان و فردی به نام «بیجه» اطراف ورامین افتاد مسئولین امنیتی وقتی از مسئولین انتظامی این شهرها علت را جویا شدند آنها اعلام کردند که نیروی لازم را برای مقابله با این حوادث نداشتند. وکیل پرونده حوادث ورامین انسان زرنگی بود و در آن زمان اطلاعاتی از باشگاه پاس درآورد که مثلا باشگاه پاس به مصطفی دنیزلی به عنوان مربی یک میلیارد و دویست میلیون تومان را پرداخت کرده و خداداد عزیزی هم به عنوان بازیکن این تیم پول زیادی گرفته و همه این پول‌ها از سوی نیروی انتظامی پرداخت شده است. این موضوع به بیت رهبری هم کشیده شد و سرانجام تصمیم این شد که دیگر نیروی انتظامی حق ندارد هیچ پولی برای فوتبال و باشگاه پاس خرج کند. به همین دلیل همه رشته‌های باشگاه پاس به جزء فوتبالش منحل شد.»

وی ادامه داد: «نیروی انتظامی هم قصد داشت تیم فوتبال پاس را منحل کند. در جلسه‌ای که با حضور بهروز مرادی استاندار وقت همدان و احمدی مقدم فرمانده نیروی انتظامی برگزار شد تصمیم گرفته شد که به جای اینکه تیم پاس منحل شود به شهر همدان انتقال یابد قطعا منتقل شدن بهتر از منحل شدن بود. حالا ما یک اشتباهی کردیم و وقتی باشگاه پاس را به همدان انتقال دادیم باید اسم این باشگاه را هم به اسم شهدای الوند همدان عوض می‌کردیم و فقط از امتیاز آن استفاده می‌کردیم که متاسفانه این کار را انجام ندادیم.»

با توجه به توضیحاتی که اولیایی در خصوص عدم پرداخت بودجه از سوی نیروی انتظامی و انحلال پاس تهران در صورت عدم انتقال به همدان این باشگاه منحل می‌شد، می توان به این نتیجه رسید که اگر استاندار همدان تمایلی به تیم داری نداشت، دیگر اثری از نام تیم پاس وجود نداشت. تیمی که قرار بود به نام شهدای الوند همدان تغییر نام دهد اما در نهایت پاس همدان (مخفف پیروزی، استقامت، سرافرازی) نام گرفت. در این انتقال توافق شد تا پاس همدان همچنان از بازیکنان مشمول خدمت سربازی استفاده کند. البته نباید فراموش کنیم انتقال پاس به همدان، زمینه‌ساز انتقال صباباتری به قم، پیکان به قزوین، راه‌آهن به شهر ری و سایپا به کرج شد. انتقال‌هایی که به سود فوتبال ما نبود، چرا که پس از مدتی پیکان و سایپا به تهران بازگشتند. راه‌آهن و صبا هم در حال سقوط به دسته دوم لیگ آزادگان هستند. پاس هم که سردمدار انتقال به شهرستان‌ها بود در دسته سوم لیگ آزادگان قرار دارد.

نوشدارو پس از مرگ سهراب

در این بین نکته‌ای که اهمیت زیادی دارد این است که اگر پاس به همدان نمی‌رفت آیا در تهران سازمان، ارگان یا نهادی بود که مسئولیت هزینه‌های این باشگاه را برعهده بگیرد. اینکه از سوی بسیاری از پیشکسوتان پاس این حرف زده شده که اگر پاس به همدان نمی‌رفت، اقتدار آن از بین نمی‌رفت، نمی‌تواند دلیل موجهی برای حضور این تیم در دسته سوم باشد.

پاس پس از آنکه در لیگ هفتم در قالب نماینده همدان در مسابقات حاضر شد 3 فصل در لیگ برتر باقی ماند و در دهمین دوره لیگ برتر به دسته اول لیگ آزادگان سقوط کرد. این تیم در سال‌های پس از آن آهسته آهسته دچار افت بیشتری شد تا به امروز که حضور در دسته سوم را تجربه کرده است. بازیکنان قدیمی تیم پاس تهران که خود را مدعی این تیم می‌دانند در 10 سال اخیر تلاشی نکردند تا تیم‌شان را نجات دهند و حالا که تیم به دسته سوم رفته، مدعی آن هستند که اگر این تیم به همدان می‌رفت دچار چنین وضعی نمی‌شد. در حالی که هیچ کدام از این افراد اگر تلاشی هم کرده‌اند که به واسطه آن تیم پاس را بتوانند در تهران نگه دارند یا اینکه پس از سقوط این تیم به لیگ‌های دسته اول یا نهایتا دسته دوم آزادگان تلاش می‌کردند تا این تیم را نجات دهند.

البته بازیکنان سابق تیم پاس تهران در نظر دارند تا روز 24 اسفند در ورزشگاه شهید دستگردی که زمانی، زمین اختصاصی سابق تیم پاس دیدار دوستانه‌ای را با تیم فوتبال خبرنگاران برگزار کنند. دیداری که بیانگر آن است که قدیمی های تیم پاس در نظر دارند تا تلاش خود را برای بازگرداندن این تیم به تهران و پرداخت هزینه‌های بالای آن بکنند.

در پایان باید پذیرفت که سقوط پاس به دسته سوم فوتبال ایران یک موضوع کاملا ورزشی بوده است و هیچ‌گونه ارتباطی به سیاست و جناح‌های سیاسی اصول‌گرا و اصلاح‌طلب ندارد. نیروی انتظامی قصد تیم‌داری نداشت و پس از آنکه همه تیم‌های ورزشی‌اش را منحل کرد، قصد داشت تیم فوتبالش را هم منحل کند و در این میان اگر تیم به همدان نمی‌رفت، مشتری دیگری در آن برهه نداشت.