در گفت‌و‌گوی تفصیلی با آنا تشریح شد؛
استبداد علمی جریان غرب‌زده مانع آزاداندیشی است
دبیر سومین همایش تمدن نوین اسلامی گفت: تنها راه از میان بردن تعصب و تحجر و دست یافتن به توسعه اندیشه، دوری از وابستگی علمی و عملی است.
دکتر فرزاد جهان‌بین در همایش تمدن نوین اسلامی که در دانشگاه شاهد برگزار شد، گفت: در پایان مهلت ارسال چکیده مقالات، 236 چکیده از طریق فراخوان عمومی به دبیرخانه این همایش ارسال شد که از میان آنها 221 چکیده مورد تایید قرار گرفت.
وی با بیان اینکه در نهایت 194 مقاله کامل به دبیرخانه این همایش رسید که از این بین براساس داوری‌های صورت گرفته 57 مقاله یعنی حدود 25 درصد مقالات برای ارائه مورد تایید قرار گرفت، افزود: از مهمترین عوامل موثر بر نشاط و پویایی یا رکود تمدنی می‌توان به مساله آزاداندیشی اشاره کرد رهبر معظم انقلاب در این رابطه بیان کرده‌اند بدون فضای انتقادی سالم و بدون آزادی‌بیان و گفت‌و‌گوی آزاد تولید علم و اندیشه و در نتیجه تمدن‌سازی ناممکن یا بسیار مشکل خواهد بود.
جهان‌بین افزود: به روشنی می‌توان دریافت که چگونه آزاد‌اندشی تحجر را از میدان بیرون می‌راند به تبع تنها راه از میان برداشتن تحجر و دست یافتن به توسعه اندیشیدن به دور از تعصب و وابستگی فکری و عملی است.
دبیر علمی سومین همایش تمدن نوین اسلامی، تصریح کرد: امروز از افق تمدنی با چالش‌های پارادایمی مانند چالش توسعه و عدالت، چالش رشد اقتصادی و سازندگی اخلاقی، چالش نسبت به زن، اشتغال و خانواده مواجهیم که جز با آزاداندیشی و پرهیز از تحجر و نیز غرب‌زدگی قابل‌حل نیست.
وی اضافه کرد: از مهمترین موانع آزاداندیشی در مجامع دانشگاهی استبداد علمی جریان غرب‌زده است که هر نوع نوآوری و سخن جدید را با تمسخر یا با انگ غیرعلمی و یا با تصورات غلط کنار می‌زند. به عنوان نمونه بیان این نکته و تاکید بر آنکه عده‌ای به دنبال آن هستند که یک شبه و به صورت دستوری تمدن ایجاد کنند.
جهان‌بین افزود: با توجه به تجربه تاریخی و نیز تحلیل منطقی دیدگاه محکم جای خود را باز خواهد کرد و انشالله از مبانی به نظام‌های نظری عملی و از نظام‌های نظری عملی به سطح ساختارسازی می‌رسد این تولید، بسط و عینت‌یافتگی به جهت قوت خود است و تمدن اسلامی محقق می‌شود.
دبیر علمی سومین همایش تمدن نوین اسلامی با بیان اینکه به تعبیر رهبر معظم انقلاب تمدن نوین اسلامی به معنای کشورگشایی نیست، بلکه به معنای الهام گرفتن ملت‌ها از اسلام است، تصریح کرد: در سومین همایش تمدن نوین اسلامی میزان استقبال اعضای هیئت علمی دانشگاه‌ها نسبت به همایش دوم افزایش یافته است و این حاکی از توجه علمی جامعه کشور نسبت به مفهوم تمدن نوین اسلامی و بینش تمدنی است.
وی با اشاره به اینکه مجموعه مقالات همایش دوم در سه جلد و 1700 صفحه منتشر و به صورت الکترونیکی در اختیار اندیشمندان و پژوهشگران قرار گرفته است، افزود: در حالی‌که به مدد بودجه‌های هنگفت صدها کتاب با رویکرد غربی منتشر شده و می‌شود و متاسفانه انگشت‌شمار اثر علمی برای تبیین مهمترین هدف‌های غایی انقلاب اسلامی یعنی تمدن نوین اسلامی وجود ندارد، چاپ این مجموعه مقالات و آثاری از این دست زمینه را برای فهم عمیق‌تر موضوع فراهم می‌کند.
جهان‌بین با بیان اینکه خداوند در قرآن کریم بشارت را محصول بندگانی دانسته که به آرای مختلف به صورت عمیق گوش فرا دهند و از آن میان بهترین را برمی‌گزینند، افزود: این کلام قرآن علاوه بر بعد فردی می‌تواند از منظر راهبردی نیز مورد توجه باشد بدین معنا که جلساتی ترتیب داده شود تا در آن اقوال مختلف مطرح شود و مخاطبین در یک فضای متین و عمیق و با دوری از احساسات بتوانند موشکافانه آرا و اقوال را شنیده و بهترین را برگزینند.
دبیر علمی سومین همایش تمدن نوین اسلامی، افزود: آنچه مایه ترقیات علمی و پیشرفت‌های عادی را برای مسلمین میسر ساخت در حقیقت همان اسلام که با تشویق مسلمین به علم و ترویج نشاط حیاتی، روح معاضدت و تسامح را جانشین تعصبات دنیای باستانی کرد درچنین دنیایی که مردم اسیر تعصبات دینی و قومی بوده‌اند اسلام نفخه تازه‌ای دمید چنانچه با ایجاد دارالسلام که مرکز واقعی آن اسلام بود نه شام و عراق تعصبات قومی و نژاد را با یک جهان وطنی چاره کرد در مقابل تعصبات دینی، تسامح با اهل کتاب را توصیه کرد و علاقه به علم و حیات و ثمره این درخت شگرف که نه شرقی بود نه غربی بعد از فتوحات اسلامی حاصل شد.
وی اظهار کرد: نگاهی به سابقه تمدن اسلامی به وضوح نشان می‌دهد که نسبت گسترده‌ای میان اهتزار تمدنی یا رکود تمدنی با مساله آزاداندیشی وجود داشته است به عنوان مثال مشخص اوج تمدن اسلامی در زمان حاکمیت آل‌بویه است یا در نمونه دیگر می‌توان به مراکز آموزش عالیه نظامی و الازهر اشاره کرد. این مراکز که الگویی برای مراکز آموزش عالی جهان قرارگرفته‌اند از حیث نظام آموزشی بسیار برجسته بودند، اما به دلیل بی‌توجهی به مقوله آزاد فکری و آزاداندیشی و برخورد حذفی با جریانات فکری نتایج منفی جدی به بار آوردند.
جهان‌بین بیان کرد: رهبر معظم انقلاب می‌فرمایند اگر به تاریخ پیشرفت علم مراجعه کنید در‌می‌یابید که تحجر با علم همیشه در مقابل یکدیگر صف‌آرایی کرده‌اند که هر‌گاه نگاه دگم متعصب و به دور از اندیشه برجامعه‌ای حاکم شده رشد و بالندگی علمی از آن جامعه رخت می‌بندد همچنان که در دوره حاکمیت کلیسا بر جوامع غربی به دلیل تحجر و تعصب مسیحیت تحریف‌شده محافل علمی غرب و اروپا از ترس شکنجه از سوی کشیش‌های مذهبی جرات بیان کارهای علمی خود را نداشتند و در موارد نادری هم که دانشمندان عواید علمی و نظریات تازه خود را ابراز می‌کردند محاکمه می شدند.
دبیر علمی سومین همایش تمدن نوین اسلامی، اظهار کرد: حافظه تاریخ سرگذشت دانشمندانی همچون گالیله را در خود ثبت کرده است، کسی که به خاطر همخوانی نداشتن آموزه‌های کلیسا با نظریه‌اش مبنی‌بر مسطح نبودن زمین و گرد بودن و حرکت آن محاکمه شد و سرانجام ناگزیر شد برای زنده ماندن این نظریه علمی را کتمان و در دادگاه از ابراز آن توبه کند. در مقابل این دیدگاه اسلام را داریم دینی است که با فراگیرشدنش از همان ابتدای امر مردم را به تفکر و تدبر دعوت کرده و تاریخ پیشرفت اسلام در مناطق گوناگون جهان با پیشرفت و توسعه علم و دانش همراه بوده است این دین آسمانی مهد پرورش بسیاری از بزرگ‌ترین اندیشمندان و متخصصان علوم مختلف است.
وی با بیان اینکه خداوند متعال در قرآن از شکل‌گیری فضای آزاد‌اندیشانه در طرح پرسش ها و ارایه نظرات دفاع می‌کند تصریح کرد: آن زمان که درباره قرآن تحدی می‌کنند و از مردم می‌خواهد تا اگر کسی توانایی آوردن مانند آن را دارد آزادانه این کار را انجام دهد خداوند اندیشیدن و اقدام برای آوردن دلیل علیه کتاب خود را نهی نمی‌کند و فضا را برای رقیب آزادانه‌تر می‌کند و به او این اجازه را می‌دهد تا با آوردن حداقل یک سوره به مقابله با قرآن بپردازد در این مسیر قرآن کریم موانع اندیشیدن و طرح پرسش‌های نو را ذکر و تلاش می‌نماید تا آنها را رفع کند و به نوعی ذهن را از خودکارشدگی برهاند. به عنوان نمونه در قرآن کریم از پیروی مقلدانه از آیین پدران و اطاعت از بزرگان به عنوان عواملی که موجب انسداد در اندیشیدن می‌شود به شدت نهی شده است.
انتهای پیام/
