کدام نامزدها تنور انتخابات ریاست‌جمهوری مصر را گرم می‌کنند؟

گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا؛ دوشنبه گذشته و چند دقیقه تا پایان ثبت‌نام نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری مصر بود که موسی مصطفی موسی، رئیس حزب الغد ثبت‌نام خود را در انتخابات ریاست‌جمهوری مصر قطعی کرد.

نامزدی که از رقیبش طرفداری می‌کند!

مصطفی موسی، رئیس حزب الغد را باید فرد خوش شانسی دانست که شاید از روی مسامحه و یا سیاست‌کاری توانست از فیلتر سخت و یک‌سویه کمیسیون انتخابات و دستگاه قضایی مصر بگذرد و تبدیل به تنها رقیب عبدالفتاح سیسی، رئیس‌جمهوری کنونی این کشور شود. شاید اصطلاح «نامزد پوششی» برازنده او باشد، فردی که بیش از آنکه شخصیتی جدی و رسمی داشته باشد، فردی شوخ است. همین موضوع در بدو امر مخالفانی را برای او به وجود آورده است.

اگر به طیف سیاسی او نگاهی بیندازیم درخواهیم یافت که او در واقع از هواداران سرسخت سیسی است که پیشتر خود و حزب متبوعش تلاش می‌کردند از نامزدی سیسی حمایت کنند و سرنوشت به گونه‌ای رقم خورده است که مصطفی موسی تبدیل به تنها رقیب سیسی در انتخاباتی شود که قرار است تا کمتر از چند روز دیگر در داخل و خارج مصر برگزار شود.

نکته جالب توجه درباره مصطفی موسی این است که تا پیش از نامزدی‌اش در انتخابات ریاست‌جمهوری مصر کاربری فیسبوک او مملو از مطالب و تصاویری در حمایت و هواداری عبدالفتاح سیسی بود. او حتی بنر خود را شعاری در حمایت از سیسی با عنوان «در انتخابات ریاست‌جمهوری مصر هوادار تو‌ام»‌ انتخاب کرده بود. موضوعی که باعث تمسخر بسیاری از کاربران شبکه‌های اجتماعی در داخل و خارج مصر شده است. برخی‌ها معتقدند بهتر است او دو کمپین تبلیغاتی راه بیندازد و در آن هم تبلیغات خود را و هم تبلیغات رئیس‌جمهوری محبوبش را انجام دهد!

ابراز ارادت رئیس حزب الغد تنها منحصر به سال جاری و سال گذشته نیست. او در انتخابات سال 2014 نیز کمپینی تبلیغاتی در حمایت از سیسی به راه انداخته بود.

از بعدی دیگر، بسیاری از مصری‌ها مصطفی موسی را یک «نامزد امنیتی» می‌دانند و با الهام از یک فیلم سینمایی مشهور مصر که درون‌مایه‌ای اجتماعی داشت، اصطلاح حل کننده (حلاّل) را برای او به کار می‌برند چرا که معتقدند او فردی است که می‌تواند در پوشش یک نامزد گامی بلند در جهت انتخاب سیسی به‌عنوان رئیس‌جمهوری مصر در دوره آتی بردارد.

مخالفان او از یک ابهام در روند انتخاب او پرده برمی‌دارند و معتقدند حزب الغد که پیشتر شاهد چنددستگی داخلی به‌دلیل برخی تصمیمات مصطفی موسی بود، هیچ کرسی‌ای در پارلمان مصر در اختیار ندارد و چگونه می‌شود که او بتواند به سرعتی بی‌‌سابقه موافقت 27 نماینده پارلمان را کسب کند؟ از این روست که او را یکی از گزینه‌های پشت‌پرده نظام مصر می‌دانند تا در نهایت با ظاهری مشروع، عبدالفتاح سیسی رئیس‌جمهوری این کشور شود.

ایمن نور، رهبر حزب غد الثوره (الغد سابق) که خود یکی از نامزدهای انتخابات بود و کمیسیون انتخابات مصر نامش را از فهرست خط زد، این سوال را مطرح می‌کند که موسی چگونه توانست تنها در مدت 10 روز 27 هزار وکالت‌نامه انتخاباتی جمع کند، چه اینکه او در سال 2014 نتوانسته بود حتی موافقت خانواده‌ و نزدیکانش را برای نامزدی در انتخابات جلب کند؟

مصطفی موسی و ایمن نور دو بنیان‌گذار حزب الغد بودند و تصمیمات موسی چند دستگی در درون حزب به وجود آورد و اطلاعات موجود نشان می‌دهند که او پس از پر رنگ‌تر شدن نقش سیاسی‌اش در سال‌های 2006 و 2007 به سیاست تجزیه حزب متبوعش با هدایت‌های حسنی مبارک رو آورد.

ژنرال سیسی و یک رقابت یک‌سویه

عبدالفتاح سیسی که ریاست ستاد مشترک نیروهای مسلح مصر را برعهده داشت، 3 ژوئیه 2013 (12 تیر 92) وارد جریان تظاهرات مردمی 30 ژوئن شد و محمد مرسی، رئیس‌جمهوری وقت را برکنار کرد. منحل کردن قانون اساسی 2012 که از سوی اخوان‌المسلمین حمایت می‌شد و ارائه نقشه راه جدیدی که شامل رای‌گیری برای یک قانون اساسی جدید، انتخابات جدید پارلمانی و ریاست جمهوری می‌شد ازجمله اقدامات اولیه او بود.

14 اگوست 2013 (23 مرداد 92) نیروهای امنیتی یورش‌های حامیان مرسی را سرکوب کردند و این کشتار موجب برانگیخته شدن انتقادات بین‌المللی از حکومت مورد حمایت سیسی شد. او در مارس 2014 (اسفند 92) در پاسخ به درخواست هوادران از ارتش استعفا کرد و در انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد شد. بسیاری از گروه‌های سیاسی و اخوان‌المسلمین این انتخابات را که فقط یک نامزد مخالف داشت بایکوت کردند و در نتیجه آن سیسی با کسب 93 درصد آراء پیروز شد.

سیسی 16 اردیبهشت 93 اعلام کرد که اگر برنده انتخابات شود گروه اخوان‌المسلمین دیگر وجود خارجی نخواهد داشت.

در انتخابات سال جاری نیز دستگاه قضایی مصر راه را برای پیروزی او هموار کرده است و بسیاری از نامزدهای مطرح رد صلاحیت شده‌اند. او اکنون با یک رقابت انتخاباتی یک‌سویه مواجه است که پیروزی او در انتخابات جای تعجب ندارد.

نامزدهای شاخصی که در میانه راه از رقابت کنار گذاشته شدند

احمد شفیق، نخست‌وزیر سابق مصر مشهورترین شخصیت سیاسی‌ است که از رقابت‌های انتخاباتی انصراف داد. فردی که به تعبیر بسیاری از کارشناسان می‌توانست رقیبی جدی برای عبدالفتاح سیسی به‌شمار رود. او حتی توانسته بود موافقت نمایندگان و تایید 25 هزار رای دهنده را در مقابل نامزدهای احتمالی دیگر، ازجمله خالد علی مخالف مصری که اکنون به اتهام تحریک به برگزاری تظاهرات در حال گذراندن دوره محکومیت خود است، به دست آورد. البته خالد علی به‌دلیل محکوم شدن در دادگاه مصر نمی‌تواند در انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد شود و در عمل در میدان رقابت‌های انتخاباتی جایی ندارد.

به موارد مذکور این را نیز باید افزود که چندی پیش محمد انور سادات، نماینده پارلمان سابق مصر به‌ دلایل شخصی از رقابت‌های انتخاباتی کناره‌گیری کرد. بنابراین، تاکنون در عمل هیچ رقیب جدی‌ای برای سیسی مطرح نیست.

علاوه بر او ژنرال سامی عدنان، رئیس سابق ستاد مشترک ارتش مصر کسی است که گمان می‌رفت می‌تواند رقیبی مناسب برای سیسی باشد، ولی در اواخر نهایی شدن لیست نامزدها به اتهام نقض قوانین نظامی از سوی فرماندهی نیروهای مسلح مصر احضار و مجبور به کنار کشیدن از نامزدی در انتخابات مصر شد.

فرماندهی کل نیروهای مسلح مصر تخلفات سامی عنان را اینگونه دسته‌بندی کرد:

1. سامی عنان بدون کسب موافقت نیروهای مسلح یا اتخاذ اقدامات لازم برای پایان دادن به احضاریه‌های ارتش برای وی، نامزدی خود را در انتخابات ریاست جمهوری اعلام کرد.

2. مطالب موجود در بیانیه‌ای که عنان درباره نامزدی‌اش برای انتخابات صادر کرده، حاوی سخنان تحریک‌آمیز علنی علیه نیروهای مسلح مصر و هدف از آن ایجاد اختلاف و دشمنی میان ارتش و مردم است.

3. جعل اسناد و مدارک رسمی تا نشان دهد که مدت زمان خدمت سامی عنان در نیروهای مسلح پایان یافته است.

این بیانیه می‌افزاید: «طبق اصل حاکمیت قانون در کشور، همه اقدامات قانونی لازم درباره تخلفات و جرائمی که سامی عنان مرتکب شده، انجام می‌شود و وی برای رسیدگی به این تخلفات، احضار می‌شود.

عاطف سعداوی، کارشناس مرکز تحقیقات راهبردی الاهرام مصر درباره روند حذف نامزدها می‌گوید: «مسیر پیش روی انتخابات ناملموس، مبهم و نامشخص است. بعد از کناره‌گیری احمد شفیق، نخست‌وزیر سابق مصر از رقابت‌های انتخاباتی هیچ نامزد مطرح و شاخصی برای رقابت با عبدالفتاح‌ سیسی، تنها نامزد برجسته کنونی وجود ندارد. نتیجه انتخابات از هم‌اکنون مشخص است و سیسی همانند سال 2014 پیروز می‌شود.»