سال 92 رکورد بهره‌وری سرمایه زده شد/ هزینه‌های نیروی کار بزرگ‌ترین چالش

به گزارش گروه اقتصادی خبرگزاری آنا، داوران هشتمین جشنواره ملی بهره‌وری پس از ارزیابی عملکرد کارخانه‌های فعال در حوزه تولید سیمان و محاسبه «بهره‌وری هزینه نیروی کار» و «بهره‌وری سرمایه» آن‌ها و مقایسه این آمار با اهداف برنامه پنجم توسعه و میانگین کل صنعت سیمان کشور، کارنامه بهره‌وری کارخانه‌های این حوزه را منتشر کردند.

بهره‌وری هزینه نیروی کار

بر پایه این گزارش، داوران مبنای ابتدایی این ارزیابی را سال ۸۷و عدد آن را برابر ۱۰۰ تعیین کردند و مابقی سال‌ها تا سال نهایی این ارزیابی یعنی سال ۹۴، میزان بهره‌وری هزینه نیروی کار موردبررسی قرارگرفته است.

در این گزارش بر عملکرد شرکت «سیمان تهران» و آمارهای بهره‌وری تمرکز کرده تا نسبت شاخص‌های بهره‌وری این شرکت با اهداف برنامه پنجم توسعه و میانگین کل صنعت سیمان به دست آید.

بر اساس جدول زیر، بهره‌وری سرمایه در شرکت «سیمان اصفهان» سال‌های ابتدایی بهره‌وری سرمایه را نسبت به شاخص سال پایه یعنی (۱۰۰=۸۷) بسیار ضعیف‌تر آغاز کرد.

مجموع عملکرد شرکت سیمان تهران در ارزیابی شاخص بهره‌وری هزینه نیروی کار در مقایسه با اهداف برنامه پنجم توسعه چندان رضایت‌بخش نبوده و در نگاه کلی به این آمار در‌می‌یابیم که همیشه چند گام عقب‌تر از برنامه کلان اقتصادی کشور برداشته است.

بر همین اساس، در نخستین سال بررسی بهره‌وری هزینه نیروی کار، شرکت سیمان تهران تنها یک درصد از شاخص سال پایه بالاتر رفت و رقم ۱۰۱درصد را از خود برجای گذاشت اما این درحالی بود که اهداف برنامه پنجم توسعه، شاخص ۱۰۵درصد را هدف‌گذاری کرده بود اما میانگین کل صنعت نیز از وضعیت مساعدی برخوردار نبوده چراکه مجموع میانگین بهره‌وری هزینه نیروی کار، بر شاخص ۹۳درصد یعنی ۷درصد پایین‌تر از درصدگیری در سال پایه ایستاده بود.

بررسی آمار در سال ۸۹ حاکی از افت شاخص بهره‌وری این شرکت بود و درحالی که میانگین مجموع صنایع سیمانی به ۱۰۳ درصد رسیده بود، بهره‌وری هزینه نیروی کار شرکت سیمان اصفهان تنها ۹۰درصد ثبت شد تا آمار ۲۰درصد پایین‌تر از حدنصاب اهداف برنامه پنچم را از خود برجای بگذارد.

در سال منتهی به ۹۰، شاید بهترین آمار از بعد رشد و توسعه بوده و این شرکت توانسته به نسبت سال گذشته خود حدود ۷ درصد رشد را به ارمغان بیاورد اما کماکان میانگین مجموع صنعت و اهداف برنامه پنج توسعه به مراتب از وضعیت سیمان تهران بهتر بود؛ طی این سال شرکت سیمان تهران ۹۷درصد بهره‌وری هزینه نیروی کار را از خود برجای گذاشت اما به ترتیب میانگین مجموع صنعت و برنامه پنجم، ۱۱۰ و ۱۱۵درصد بود.

با آغاز دهه ۹۰ شمسی، افت محسوسی گریبانگیر این شرکت شد و شاخص بهره‌وری هزینه نیروی کار حدود ۴۰درصد کاهش پیدا کرد و آمار شرکت سیمان تهران به ۶۸درصد رسید و این آمار در مقایسه با اهداف برنامه پنجم توسعه که ۱۲۱درصد تعیین شده بود حدود ۵۳درصد کمتر بوده و نسبت به میانگین کل صنعت نیز ۴۰درصد آمار ضعیف‌تری را از خود برجای گذاشته است.

در دومین سال دهه ۹۰، این شرکت درصدد برطرف ساختن آمار خود برآمد و تقریبا هم موفق بود زیرا میزان شاخص بهره‌وری هزینه نیروی کار این شرکت با رشد نسبی مواجه شده و به شاخص ۸۰درصد دست پیدا کرده و البته این رشد برای سال ۹۳ نیز ادامه‌دار بوده و به شاخص ۸۸درصد رسیده است ؛‌ طی این دو سال میزان شاخص بهره‌وری هزینه نیروی کار در بخش میانگین کل این صنعت به ترتیب برای سال ۹۲ برابر با ۱۲۹درصد و برای سال ۹۳، ۱۱۰درصد اعلام شده است.

بر پایه این گزارش و طبق بررسی‌های جشنواره ملی بهره‌وری، در آخرین سال ارزیابی بهره‌وری هزینه نیروی کار، وضعیت شرکت سیمان شمال به ضعیف‌ترین حد خود رسید زیرا این شرکت تنها ۵۷درصد شاخص بهره‌وری هزینه نیروی کار را بدست آورد درحالی که اهداف برنامه پنجم توسعه، شاخص ۱۳۶درصد را هدف گرفته بود و میانگین کل صنعت نیز حدود ۷۸درصد به ثبت رسید.

بهره‌وری سرمایه

در بررسی بخش بهره‌وری سرمایه، وضعیت شرکت «سیمان تهران» نسبت به بهره‌وری هزینه نیروی کار قابل دفاع بود و در بدترین حالت ۳۰درصد بالاتر از حدنصاب سال پایه، شاخص‌های بهره‌وری را به ثبت رسانده است.

در نخستین سال ارزیابی داوران جشنواره ملی بهره‌وری، این شرکت با ثبت شاخص ۱۱۰درصد بالاتر از میانگین اهداف برنامه پنجم توسعه و مجموع کل صنعت قرار گرفت ؛ طی این سال شاخص بهره‌وری سرمایه در اهداف برنامه پنجم توسعه و مجموع کل صنعت به ترتیب ۱۰۸ و ۸۵درصد بود.

در سال ۸۹، میزان بهره‌وری سرمایه با رشد مثبت همراه بود و با ۲۴درصد رشد این شاخص به ۱۳۴ رسید که از میانگین اهداف برنامه پنجم توسعه ۲۵درصد بالاتر بود.

بر پایه این گزارش، رشد بهره‌وری در سال ۹۰ نیز ادامه دار بوده و شرکت «سیمان تهران» توانست باردیگر با رشد «بهره‌وری سرمایه» میانگین خود را به ۱۶۵درصد برساند که ۵۲درصد از برنامه پنجم و ۷۴درصد از مجموع میانگین این صنعت بالاتر بود.

با ابتدای دهه نود شمسی همانگونه که در بهره‌وری هزینه نیروی کار این شرکت با یک افت محسوس مواجه شد، بهره‌وری سرمایه نیز اندکی کاهش یافت و میزان بهره‌وری شرکت سیمان تهران با کاهش ۷درصدی به ۱۵۸ درصد رسید که این آمار نیز به مراتب از اهداف برنامه پنجم توسعه «۱۱۷درصد» و میانگین کل صنعت «۱۲۱» بالاتر بود.

بررسی این کارنامه در سال ۹۲ نشان‌دهنده آن بوده که اندک کاهش سال ۹۱ جبران شده و رکورد بهره‌وری سرمایه شرکت سیمان تهران با شاخص ۱۷۹درصد به ثبت رسید؛ در این سال میانگین کل صنعت ۱۳۱درصد بوده که این شرکت ۳۰درصد از آمار میانگین مجموع صنعت رقمی بالاتر را به ثبت رسانده و نسبت به شاخص اهداف برنامه پنجم نیز ۳۵درصد بهره‌وری بالاتری را به ثبت رسانده است.

در سال پایانی بررسی این جشنواره بر عملکرد شرکت‌ها که همگام با کاهش تولید و کاهش بهره‌وری هزینه نیروی کار بوده، متاسفانه تاثیرات آن دامن‌گیر بهره‌وری سرمایه شده و روند کاهشی شرکت‌های سیمانی آغاز شد و طی این سال نیز شرکت سیمان شمال با ۱۵۸درصد، آخرین سال بررسی این جشنواره را به پایان رساند.