شمال تا جنوب کرمان روی خط زلزله؛ مقاوم‌سازی همچنان کند است

گروه اجتماعی خبرگزاری آنا - شاهرخ صالحی کرهرودی؛ در حالی 14 سال از زلزله ویرانگر «بم» می‌گذرد که این زلزله تنها تجربه تلخ از ویرانی ناشی از زمین‌لرزه در استان کرمان نبوده است و در سال‌های گذشته، زلزله‌های ویرانگر دیگری هم در زرند و راور در این استان رخ داده است. علاوه بر اینها، در 25 روز گذشته نیز زلزله در هُجِدک و کوهبنان(جَوَر) خسارات زیادی را به واحدهای مسکونی وارد کرده است. اینها در شرایطی است که همچنان تعداد زیادی از خانه‌های فرسوده روستایی و شهری در استان کرمان وجود دارد که نیازی به بازسازی و مقاوم‌سازی دارند.

بازسازی مناسب خانه‌های مسکونی در هجدک که چند سال پیش از در اثر زلزله زرند آسیب جدی دیده بود، باعث شد تا خانه‌های جدید ساز در مقابل زلزله 6.1 ریشتری 10 آذر و زلزله 6.2 ریشتری 21 آذر تاب‌آوری مناسبی داشته و در اثر این زلزله تنها به 40 تا 50 واحد مسکونی خسارت وارد شود. این وضعیت در حالی بود که درست 20 روز پس از زلزله هجدک، زلزله‌ای با قدرت کمتر، در منطقه کوهبنان که بازسازی و مقاوم‌سازی جدی در آن صورت نگرفته بود، به 2200 واحد مسکونی خسارت‌های جدی وارد کرده است.

زلزله 5.2 ریشتری کوهبنان در شب یلدا باعث خسارت 80 درصدی به 400 واحد مسکونی روستایی و 700 واحد مسکونی شهری و همینطور خسارت‌های کمتر به 1000 واحد مسکونی دیگر در این منطقه شده است؛ موضوعی که نشان می‌دهد همچنان مقاوم‌سازی حلقه مفقوده در مدیریت بحران در کشور است.

مدیرکل مدیریت بحران استانداری کرمان، در سالروز زلزله بم، در خصوص آخرین وضعیت واحدهای مسکونی ناایمن در این استان و تخصیص اعتبارات برای بازسازی واحدهای مسکونی ناایمن با خبرنگار آنا گفت‌وگو کرده است. «علی حسین‌زاده مهرابی» در ابتدا از وجود 80 هزار واحد مسکونی ناایمن تنها در شهر کرمان به عنوان مرکز استان خبر می‌دهد و می‌گوید: 183 هزار کیلومتر مربع وسعت استان کرمان است و به لحاظ قدمت نیز، بسیاری از شهرها و روستاهای این استان از بافت بسیاری قدیمی برخوردارند که سال‌هاست در همین وضعیت مانده و هرگز بازسازی و مقاوم‌سازی جدی برای آنها صورت نگرفته است.

مهرابی خطر زلزله در این استان را یک خطر بالفعل قلمداد کرده و می‌گوید: گسل‌های فعال زیادی در استان وجود دارد که وسعت برخی گسل‌ها،‌میزان خطر را هم بیشتر کرده است. برای نمونه گسل کوهبنان، که در چند روز گذشته هم بسیار فعال بوده، 350 کیلومتر طول دارد و از کرمان شروع شده و به سمت شمال استان تا منطقه بهاباد یزد ادامه دارد.

وی اضافه می‌کند: آمارهای موجود نشان می‌دهد که 36 درصد کل تلفات ناشی از زلزله در کشور مربوط به استان کرمان بوده است؛ یعنی استان در خطر جدی قرار دارد.

شروع مقاوم‌سازی در راور و کرمان

آنگونه که مدیرکل بحران استان کرمان توصیف کرده است حدود 80 هزار واحد مسکونی در شهر کرمان، 20 هزار واحد مسکونی در اطراف کرمان،‌ 20 هزار مسکونی هم در راور و زرند نیاز به بازسازی و مقاوم‌سازی جدی دارند.

مهرابی تاکید می‌کند: اگر زلزله‌ای با قدرت بالاتر از 6 ریشتر در مناطقی که بافت مسکونی فرسوده دارند رخ دهد، میزات خسارت و تلفات بالا خواهد بود.

البته وی می‌گوید که اعتبار خوبی برای بازسازی واحدهای مسکونی اختصاص یافته و در صدد هستیم در یک برنامه 3 ساله بخش زیادی از واحدهای مسکونی به خصوص در شهرهای زرند، کوهبنان، راور و کرمان که بیشتر در معرض خطر هستند را بازسازی کنیم.

مهرابی اضافه می‌کند: بازسازی 3 هزار واحد مسکونی شهری و روستایی و مقاوم‌سازی 500 واحد مسکونی در کرمان و راور در دستور کار جدی قرار دارد.

البته خود مدیرکل بحران استان کرمان هم اذعان دارد که در برابر 100 هزار واحد مسکونی فرسوده در کرمان و راور این میزان شاید ناچیز باشد اما باید از یک جایی شروع کرد.

وی می‌گوید: در فاز اول 1600 واحد مسکونی روستایی و 1400 واحد شهری و در مجموع سه هزار واحد مسکونی قرار است با تخصیص اعتبارات لازم بازسازی شوند؛ 500 واحد هم در این بخش‌ها مقاوم‌سازی می‌شوند.

مهرابی همچنین از توجه به بازسازی بافت‌های فرسوده در زرند و کوهبنان خبر می‌دهد و می‌گوید: 10 هزار واحد مسکونی هم قرار است طی سه سال در زرند و کوهبنان بازسازی شود که در سال اول، 3300 واحد امسال به پایان می‌رسد.

البته وی هم تاکید دارد که با توجه به زلزله اخیر در کوهبنان و آسیب جدی به 2200 واحد مسکونی این منطقه، باید سهم بیشتری به این شهرستان اختصاص یابد تا خدمات بیشتری به زلزله‌زدگان ارائه شود.

تسهیلات و کمک بلاعوض برای بازسازی بافت فرسوده

مدیرکل بحران استان کرمان در ادامه، به میزان تسهیلات اختصاص یافته برای بازسازی هر واحد مسکونی اشاره کرده و می‌گوید: پیش از این برای بازسازی هر واحد مسکونی روستایی 20 میلیون تومان و برای هر واحد مسکونی شهری 30 میلیون تومان تسهیلات ارائه می‌شد که پس از حوادث اخیر و با توجه به اعتباراتی که دولت در این زمینه اختصاص داده است، 10 میلون تومان تسهیلات اعطایی به هر بخش افزایش یافته است.

وی اضافه می‌کند: بر این اساس، در بخش شهری 40 میلیون تومان و در بخش روستایی 30 میلیون تومان تسهیلات به مردم داده می‌شود؛ این تسهیلات 3 سال مشارکت مدنی و تنفس دارد و 12 سال هم بازپرداختش خواهد بود.

مهرابی تاکید می‌کند: برای اسکان مردم در زمان بازسازی واحدهایشان نیز مقرر شده تا در بخش روستایی 5 میلیون تومان و در بخش شهری 6 میلیون تومان کمک بلاعوض به مردم داده شود تا مشکلی هم از این بابت وجود نداشته باشد.

مدیرکل بحران استان کرمان البته از استقبال خوب مردم شهر کرمان از تسهیلات خبر داد و تاکید کرد، البته در زرند و بخش‌های روستایی همچنان استقبال و مشارکت مردم کم است که امیدواریم بعد از زلزله‌های اخیر و ترسی که در نتیجه خسارت‌ها ایجاد شده، سطح مشارکت مردم بالاتر رود.

14 سال از زلزله بم می‌گذرد، زلزله 6.5 ریشتری ساعت 5 صبح روز پنجم دی‌ماه 1382، در مدت 2 دقیقه شهر تاریخی و بافت خشت و گلی این شهر را به تلی از خاک تبدیل کرد؛ 42 هزار نفر کشته شدند و 60 هزار نفر نیز مصدوم شدند. مهمترین دلیل این حجم از تلفات انسانی و خسارت‌های مالی، ناایمن بودن بافت مسکونی بود. موضوعی که پس از 14 سال همچنان در کرمان حل نشده و علی‌رغم همه تلاش‌ها، همچنان روند نوسازی کند است.