کردستان مهد موسیقی ایران

استان کردستان یکی از غنی‌ترین استان‌های کشور از نظر موسیقی است. گروه‌های مختلف موسیقی در استان، وجود اساتید موسیقی در تهران و شهرهای بزرگ کشور که برخاسته از استان کردستان هستند و هم‌چنین ساخت سازهای موسیقی به علت پیشرفت صنایع چوبی و نازک‌کاری در کنار استعداد موسیقی موجود در این استان، کردستان را به مهد موسیقی کشور تبدیل کرده است در حال حاضر بسیاری از مولودی‌ها و آهنگ‌های کردی در موسیقی اقوام خاورمیانه شنیده می‌شود و این به علت تأثیرگذاری و غنی بودن موسیقی کردی در کنار موسیقی همسایگان خود است.

موسیقی کردستان را می‌توان در سه بخش تقسیم‌بندی نمود اولین بخش موسیقی دینی است که در مراسم‌مولودی به مناسبت تولد پیامبر و یا اعیاد مذهبی و مراسم عرفانی دراویش، با آواز و دف، ریتم‌های متنوعی اجرا می‌شود. دومین بخش را می‌توان موسیقی مناطق شهری نامید که به وسیلة موسیقی‌‌دان‌های حرفه‌ای اجرا می‌‌شود. بیشتر این آوازها در واقع همان «گورانی»‌های کردی است که به همراه سازهای مختلف اجرا می‌شود. گورانی یکی از مهمترین فرم‌های موسیقی کردی است مقام نیز در موسیقی مناطق کردنشین دارای جایگاه خاص خود است و تنوع آن در مناطق مختلف دلیلی بر تکاملش طی قرون متمادی است. سومین بخش را می‌توان موسیقی روستایی و سنتی ذکر کرد که بیشتر شامل آوازهایی چون بیت، لاوک، حیران، سیاوچه‌مانه و چه‌پله و.... می‌شود.

مهمترین و عمومی‌ترین جشنی که در میان مردم کردستان مرسوم است برگزاری جشن نوروز است. جشن نوروز در اقصی نقاط کردستان به صورت خودجوش همراه با مراسم رقص کردی و برپایی آتش برگزار می‌شود. عید فطر و عید قربان نیز به عنوان اعیاد مذهبی دارای اهمیت خاص هستند، همچنین میلاد پیامبر اکرم نیز به عنوان روزی خجسته همراه با مراسم مولودی‌خوانی و نواختن دف دارای جایگاه ویژه‌ای در میان مردم استان به شمار می‌رود، علاوه بر اینها جشن معراج پیامبر و شب برات نیز جزو اعیاد این منطقه است.

از دیگر مراسمی که در میان مردم کردستان به ویژه منطقة اورامان از جایگاه خاصی برخوردار است مراسمی تحت عنوان زماون پیر شالیار (عروسی پیر شالیار) می‌باشد. این مراسم در روستای اورامان تخت در هفتة دوم بهمن ماه که مصادف با جشن سده است، طی مراحل و رسومات خاصی برگزار می‌شود و ادامة آن در نیمة فصل بهار مصادف با 15 اردیبهشت در محل آرامگاه پیرشالیار که در نزدیکی روستا است تحت عنوان مراسم کومسای برپا می‌شود.

قابل ذکر است که بازدید از این مراسم اکنون جنبة کشوری و حتی بین‌المللی پیدا کرده است به طوریکه جمع کثیری از علاقمندان، روزنامه‌نگاران، محققین داخلی و خارجی به هنگام برگزاری مراسم در میان بازدیدکنندگان دیده می‌شوند بازدید از این مراسم در برنامة تورهای گردشگری استان گنجانده شده است.

کارشناس هنری استان کردستان