کیفیت گندم قربانی اصلی خرید انحصاری و قیمت‌گذاری

به گزارش گروه اقتصادی آنا از روابط عمومی اتاق بازرگانی تهران،‌ احمد صادقیان رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی ایران درخصوص کیفیت گندم داخلی گفت: گندم داخلی به چند دلیل بی‌کیفیت است، دولت منحصراً گندم را از کشاورز می‌خرد و ارتباط بین مصرف‌کننده گندم یعنی واحدهای صنایع تبدیلی با تولیدکنندگان قطع‌شده است، دولت توانایی سنجش کیفیت حجم عظیمی از گندم خریداری‌شده را در فاصله کوتاه ندارد و از سوی دیگر کشاورزان به دلیل عدم وجود رقابت و خرید گندم با هر کیفیتی توسط دولت، انگیزه‌ای برای تولید گندم کیفی ندارد.

وی ادامه داد:‌ در تمام دنیا کشورهای شهیر در زمینه تولید گندم و پیشرو در کشاورزی گندم را در کیفیت متنوع تولید می‌کنند چراکه آنجا بحث قیمت‌گذاری و خرید تمام گندم با نرخ مشخص مطرح نیست. در دنیا گندمی به اسم گندم دامی تولید می‌کنند درحالی‌که چند سال است نشنیدم که در ایران گندم دامی تولید شود یا دولت اعلام کند که چند درصد از کل گندم تولیدی در کشور دامی بوده البته خرید گندم با هر کیفیت با یک نرخ توسط دولت تنوع گندم را از بین برده و کشاورز هم تمام گندم را باهم مخلوط می‌کند و می‌فروشد.

این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با اشاره به اینکه ایران کمبود گندم ندارد اما کیفیت گندم مسئله است افزود: به دلیل قیمت‌گذاری بر گندم انگیزه‌ای برای کشاورز ایجاد نکردیم بلکه ضد انگیزه عمل کردیم. اکنون همه به دنبال بذر پربازده‌اند تا گندم بیشتری تولید کنند اما مسئله کیفیت به فراموشی سپرده‌شده البته کیفیت گندم در مناطق کشور یکسان نیست اما به دلیل اختلاط گندم خوب با گندم کم کیفیت و بی‌کیفیت مصرف‌کنندگان گندم و فرآورده‌های آن دچار مشکل شده‌اند.

وی اضافه کرد: از سوی دیگر هرچند در بعضی مناطق کشور گندم خوب تولید می‌شود اما توزیع عادلانه نیست. بعضی استان‌ها از گندم باکیفیت محروم مانده‌اند. فعالان صنعتی در سیستان و بلوچستان از کیفیت گندم گلایه دارند و در بعضی استان‌ها مثل خوزستان و گلستان به دلیل خوبی آب‌وهوا و خاک گندم بهتری تولید می‌شود اما تنها برای مصرف استان مناسب است.

صادقیان اظهار کرد:‌ در سال‌های پیش واردات گندم آزاد بود و نیاز به گندم باکیفیت از خارج تأمین می‌شود،‌ واردات تا حدودی به رفع مشکل کیفیت گندم داخلی کمک می‌کرد اما در دو سال گذشته که خودکفا شدیم، واردات گندم منع و محدودشده و تنها در قبال صادرات و در شرایط خاص ممکن است. به همین دلیل مسئله کیفیت گندم در دو سال اخیر بیش از همیشه خود را نشان می‌دهد.

عضو کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی تهران، با اشاره به راه‌حل این مشکل گفت: دولت رقابت را به عرصه تولید گندم بازگرداند و انحصار خرید گندم را با روش‌هایی حل کند، دولت در برنامه سال جاری این مهم را گنجانده اما اقداماتی دراین‌باره انجام‌شده اما کافی نیست؛ مسئله ایجاد ارتباط بین تولیدکننده و مصرف‌کننده گندم برای رشد صنایع تبدیلی ضروری است و در این زمینه باید به شرایط سال‌های آغازین دهه 90 بازگردیم که متقاضیان گندم در مراکز خرید گندم کیفی را باقیمت بالاتر از خرید تضمینی دولت هم خریداری می‌کردیم اما امسال حتی نرخ خرید تضمینی مورد اعتراض کشاورزان قرارگرفته است.

وی ادامه داد: از سوی دیگر نباید این نکته را فراموش کرد که چند نرخی بودن در تمام زمینه‌ها فساد آور است. دولت گندم را با نرخ 1300 تومان خریداری می‌کند و با دو نرخ 668 و 900 تومان به نانوایان سنتی و صنعتی‌ها می‌فروشد. در این چرخه فروش بعضی گندم را با نرخ پایین از دولت می‌خرند و دوباره با نرخ بالا به خود دولت می‌فروشند و دولت هم سیستم نظارتی قدرتمندی برای مدیریت این شرایط ندارد. در این شرایط برای از بین بردن فساد راهی جز حذف چند نرخی‌ها نداریم چراکه در ارز و تسهیلات و هر جای دیگری، این چند نرخی بودن به فساد دامن زده است. دولت برای از بین بردن فساد و سازندگی کشور باید بساط چند نرخی بودن را جمع کند.