نگرانی از رونق دوباره خام فروشی نفت

عربستان در حالی روزانه 8 میلیون بشکه نفت تولید می‌کند که سهم ما در مقابل این تنها روزانه یک میلیون بشکه است. در این شرایط ایران تنها در صورت رایزنی و لابی با دیگر کشورها می‌تواند تصمیمات خود را اجرایی کند و در غیر این‌ صورت رویکرد ایران در حد یک موضع باقی می‌ماند. به هرحال تصمیم‌ها و مواضع اتخاذ شده از سوی وزارت نفت کشورمان در نشست اخیر اوپک سیاست غلطی نبوده است.

وزیر نفت نیز در نامه‌ای که به اعضای اوپک نوشت، از آنها خواست برای افزایش ظرفیت نفت ایران جا باز کنند که این اقدامی مثبت بود، اما باید دید این درخواست تا چه اندازه عملیاتی می‌شود. با توجه به رایزنی‌های صورت‌گرفته، سهم اوپک ثابت خواهد ماند و افزایش ظرفیت عرضه نفت ایران در اوپک منوط به کاهش سهم دیگر کشورهاست که این هم دور از انتظار است.

در این صورت راهی که پیش روی ایران می‌ماند، ورود به جنگ قیمتی است. یعنی ایران باید با قراردادن تخفیف‌های ویژه برای خریداران نفتی خود سهم فروش خود در بازار را افزایش دهد، زیرا با توجه به ظرفیت عرضه بالای نفت عربستان و روسیه، تخفیف در قیمت نفت ضرر زیادی را برای این کشورها به همراه دارد، در حالی که با توجه به ظرفیت فعلی و نوع جنس نفت کشور ما، این امکان وجود دارد که در رقابت قیمت، ایران بتواند سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهد.

متاسفانه در چند سال اخیر و در زمان تحریم‌ها ظرفیت لازم برای افزایش تولید و صادرات نفت در کشور به خوبی ارتقا نیافته و سرمایه‌گذاری‌های مناسبی در این حوزه انجام نشده تا درصورت لغو تحریم‌ها بتوان به‌سرعت به بازار بازگشت.

در این بین به‌نظر می‌رسد بازگشت شرکت‌های خارجی و سرمایه‌گذاری مجدد شرکای سنتی ایران می‌تواند به توسعه صنعت نفت کشور رونق ببخشد. اظهار نظر مدیران شرکت بزرگ نفتی شل درباره پرداخت بدهی ایران پس از لغو تحریم‌ها نیز نشان از علاقه‌مندی شرکت‌های بزرگ نفتی دنیا برای بازگشت به بازار پر ظرفیت ایران است.

شرکت هایی که همکاری و سرمایه‌گذاری آنها در گذشته باعث شد ما از آنها یاد بگیریم و بتوانیم در مدت زمان تحریم‌ها، بخشی از فازهای پارس جنوبی را تکمیل کنیم.

به طور قطع حضور مجدد شرکت‌های بزرگ نفتی در ایران می‌تواند به افزایش ضریب برداشت، حفاری‌های افقی و حفاری‌های جدید نفتی در کشور کمک کرده و در توسعه صنعت نفت کشور موثر باشد، اما در این میان نباید از این نکته غافل شد که با لغو تحریم‌ها و بازشدن مجدد درهای بسته بازارهای جهانی، طمع خام‌فروشی نفت مجددا کشور را فرا بگیرد.

در واقع خام‌فروشی نفت یکی از آسیب‌های بزرگ اقتصاد کشور است که در آن بدون زحمت زیاد نفت خام کشور را فروخته و پول حاصل از فروش نفت را در کشور هزینه می‌کنیم، در حالی که ما باید نفت خام را در پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌های کشور مصرف کرده و صنایع تولیدی از این بخش‌ها را صادر کنیم یا از مشتقات نفتی کشور برای رونق دیگر صنایع‌مان استفاده کنیم.

*عضو هیات مدیره اتحادیه صادرکنندگان محصولات نفتی