دیدار جادوگران مکبث با هملت

مسعود طیبی نویسنده و کارگردان «هنگامه‌ای که هملت به دست جادوگران مکبث کشته شد» در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا گفت: «در این نمایش جادوگران نمایشنامه «مکبث» را به «هملت» آورده‌ام به طوریکه جادوگران در کابوس ها و ذهنیات «هملت» به تصویر کشیده می‌شود. اگرچه این ترکیب دو نمایشنامه «هملت» و «مکبث» کار بسیارسختی بود اما توانستم عناصر را با هم ترکیب کنم تا در ذوق تماشاگر نخورد.

وی ادامه داد: این نمایش به لحاظ تکنیکال بسیار پیچیده و نیاز است که مخاطب حتما مکبث را خوانده باشد چرا که در این نمایش بیشتر از تصاویری استفاده شده که پیش‌برنده کار است و در خدمت نمایش گرفته شده است.

طیبی اظهار کرد: ««هنگامه‌ای که هملت به دست جادوگران مکبث کشته شد» به شکل کاملا امروزی و به زبان کلاسیک اجرا می‌شود. در این نمایش، از موسیقی امروزی نیز استفاده کرده‌ام و در آن موسیقی‌هایی از فضای کلیساها تا موسیقی راک وجود دارد، بنابراین گستره‌ای از موسیقی در کار استفاده شده است.»

وی عنوان کرد: «جادوگرانی که از داستان مکبث به نمایشم ورود کرده‌اند، در ظاهر افراد شیک‌پوش و خوبی هستند اما در واقعیت شیاطینی هستند که مخاطب آنها را در کابوس هایی که هملت می‌بیند، مشاهده می‌کنند. آنها به مرور زمان تمام شخصیت‌های نمایشنامه «هملت» همچون گرترود، افلیا، لایرتیس و کلادیوس را بازی می‌کنند تا جایی که به آشوب علیه آنها برمی‌خیزد و... .»

کارگردان «هنگامه‌ای که هملت به دست جادوگران مکبث کشته شد» در خصوص طراحی‌های این اثر گفت: «تاکید من بر این بوده که طراحی‌های صحنه را به حداقل برسانم و با ترکیبی از چند آکسسوار، بدن بازیگر و ترکیب آن با نور، شکل اجرایی را طراحی کنم.»

وی در خصوص استقبال و بازخورد مخاطبان طی شب‌های آغازین اجرا بیان کرد: «در چند روز اخیر حس کردم نیاز است تا در قالب برگه‌ای مختصات اجرایی را ثبت کنم و در دسترس مخاطب قرار دهم، چراکه با این کار مخاطب راحت‌تر می‌تواند به مفهوم اثر پی ببرم. اگرچه تماشاگران از فضا و تصاویر رضایت داشتند، اما داستان را به خاطر ترکیبی بودنش درک نمی‌کردند. بنابراین نیاز است که توضیح چند خطی از نمایشنامه هملت و شکسپیر و همچنین ترکیب آنها در قالب بروشور ارائه کنم تا تماشاگر عام را از دست ندهم.»

وی در ادامه سخنانش درباره پروژه بعدی اجرایش تصریح کرد: « طبق ارادتی که به اکبر رادی دارم، تصمیم دارم نمایشنامه «در مه بخوان» اکبر رادی را در تماشاخانه سنگلج، بهمن و اسفندماه سال‌جاری اجرا کنم. این اثر را یکبار در سال 1391 روی صحنه بردم و تصمیم دارم با همان تیم قبلی نمایش را مجددا اجرا کنم.»

طیبی در خصوص تغییرات این اثر نسبت به آنچه پیش از این روی صحنه رفته ، عنوان کرد: «شاید طراحی‌های صحنه شکل مدرن‌تری به خودش گیرد و در متن تغییراتی برای دراماتیک کردن اثر ایجاد کنم.»

وی در ادامه نسبت به تغییر ذائقه مخاطبان و این‌که ممکن است مخاطب امروز تئاتر آنچه را که دیروز روی صحنه بوده نپسندد، تصریح کرد: «معتقدم قشر جدیدی در تماشاگر وارد شده که تماشاگر کاذب- سلفی‌بگیر است که دغدغه آنچنانی برای تئاتر ندارند و فقط به سالن‌ها می‌آیند تا با بازیگران چهره عکس بگیرند. تئاتر ما کاملا دوقطبی شده و تولید آثار نمایشی از پارتی‌ها و فضای کافه‌ها آغاز می‌شود.»

این کارگردان تئاتر اظهار کرد:‌«به طور کل، ما در ایران دو نوع تئاتر داریم؛ تئاتر دولتی و خصوصی. در بخش دولتی آدم‌هایی که پارتی دارند به سالن دست می‌یابند و کسانی که از پارتی برخوردار نباشند، نمی توانند نمایش خود را اجرا کنند. در فضای خصوصی نیز که همان تئاتر کافه‌داران و یا بنگاه تبلیغات و شیرینی‌فروشان است، نمایش‌های بی‌کیفیت به مردم ارائه می‌شود و در این صورت طبیعی است که وقتی سطح فکری و ذهنی تماشاگر به کارهایی بی‌ارزش عادت کند، نمی‌تواند از دیدن آثار برشت لذت ببرد، بنابراین در چنین شرایطی دیدن تئاترهای واقعی خوشایند نیست و مخاطب رغبتی برای دیدنش ندارد. در مقابل برای اینکه تئاتر، مخاطب خوبی به خود جذب کند، لازم است تا شوخی‌های رکیک در قالب دیالوگ‌ها ادا شود.»

وی افزود: «متاسفانه گاه شاهد این هستیم که نمایشنامه‌ شکسپیر بدون هیچ خلاقیتی روی صحنه می‌رود و در اجراهای طولانی‌مدت یک سالن را به خود اختصاص می‌دهد و این در حالی است که صدها نمایش خلاق امکان اجرا پیدا نمی‌کنند.»

نمایش «هنگامه‌ای که هملت به دست جادوگران مکبث کشته شد» با بازی روشنک رضایی مهر، شهرزاد صانع، ماریه ماشااللهی، علیرضا قیدری، ایمان میرهاشمی تا 4 مهرماه هرشب ساعت 20:30 در سالن استاد انتظامی خانه هنرمندان ایران روی صحنه می‌رود.