اجتناب از وقوع حوادث در بناها، در گرو تقویت نظارت اجتماعی است

فرهاد نظری مدیرکل دفتر ثبت آثار و حفظ و احیا میراث معنوی و طبیعی در گفت‌وگو با خبرنگار فرهنگی آنا در خصوص واقعه آتش‌سوزی گورستان تاریخی خالدنبی که از میراث دوره اسلامی است، گفت: «وظیفه دفتر ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی ثبت بناهای ارزشمند است، یادآوری دارای اهمیت بودن بناها و همچنین ثبت ملی آن است که این امر در خصوص گورستان خالدنبی انجام شده است. بر همین است حفظ و نگهداری از آن برعهده دفتر حفظ واحیاء بناها، بافت ها و محوطه های تاریخی است.»

وی یادآور شد: «خالدنبی یکی از محوطه‌های ارزشمند است که در 1395/8/12در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.»

نظری در سخنانش با تاکید بر اهمیت حفظ بناها و محوطه‌های تاریخی تصریح کرد: «هر بنای تاریخی که به ثبت می‌رسد، باید مشمول قوانین حفاظتی قرار گیرد و از آن نگهداری درستی به عمل آید، بنابراین تخریب آن نیز جرم است.»

وی اظهار کرد: «ثبت ملی به معنای واجد شرایط و ارزش بودن بنا است بنابراین لازم است که برای نسل‌آینده و آیندگان حفظ شود.»

غلامرضا میثاقیان که مدیریت دفتر حفظ واحیا بناها، بافت‌ها و محوطه‌های تاریخی را برعهده دارد در خصوص خسارت‌های وارده به گورستان تاریخی خالد نبی گفت: « در حال حاضر میزان آسیب‌ها مشخص نشده است. گروه کارشناسی در حال بررسی هستند و تا زمان اخذ گزارش نمی‌توان اظهار قطعی کرد اما امیدوار هستیم که خسارت قابل جبران باشد.»

وی در خصوص برنامه‌های مرمتی این محوطه تاریخی نیز عنوان کرد: «با دسترس قرار گرفتن گزارش کارشناسان و متناسب با وضعیت موجود مطالعات آغاز خواهد شد. بدیهی است که مطابق با نتایج مطالعات، برنامه‌ریزی و اولویت‌بندی برای نگهداری، حفاظت و مرمت انجام می‌شود. آنچه مسلم است این است که بدون طرح و مطالعه نمی‌توان اقدام مناسبی را پیش‌بینی کرد.»

میثاقیان درباره تمهیداتی که برای وقوع دوباره چنین رویدادهایی در محوطه‌های تاریخی چون خالدنبی د در دست دارد بیان کرد: «تمهیدات براساس نظرات اعلام شده کارشناسان، تعیین خواهد شد اما آنچه مشخص است این است که صیانت و حفاظت از این مجموعه بیش از هر چیز در گرو تقویت نظارت اجتماعی است، بنابراین لازم است تا زمینه‌های حضور موثر شهروندان و علاقه‌مندان به میراث فرهنگی را در این محوطه فراهم آوریم. »

لازم به یادآوری است، گورستان و زیارتگاه خالد نبی در یک منطقه کوهستانی و در فاصله ۹۰ کیلومتری شمال شرق شهرستان گنبد کاووس و ۵۵ کیلومتری شمال شرق شهرستان کلاله و ۶ کیلومتری روستای گچی سو – نزدیک آی تمر از توابع بخش مراوه تپه و بر فراز قله کوه گوگجه داغ واقع شده‌است. در نزدیکی و پایین‌تر از بقعه خالد نبی، بقعه‌های عالم بابا و چوپان عطا و دره‌ای بنام پنج شیر و همچنین چشمه خضر دندان قرار دارند. طبق روایات رایج بین اهالی، عالم بابا پدر همسر خالد نبی و چوپان عطا، شبان خالد نبی یا یکی از اولیای گمنام و یا یکی از همراهان وی بوده‌است، که همگی آنها مورد توجه و احترام ترکمن‌ها هستند.

این محوطه براساس شواهد سطحی باستان شناختی مربوط به قرون اول و میانی دوره اسلامی بوده و یکی از آثار شاخص استان و کشور محسوب می‌شود