بازدید از خزانه جواهرات ملی فردا رایگان است

به گزارش گروه اقتصادی آنا و به نقل از روابط عمومی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، به مناسبت روز جهانی موزه و میراث فرهنگی و در راستای اهداف مشترک و همکاری با سازمان میراث فرهنگی و همگام با مجمع جهانی موزه‌ها، خزانه جواهرات ملی در روز جهانی موزه برابر با دوشنبه 28 اردیبهشت ماه به صورت رایگان پذیرای بازدیدکنندگان است. این موزه در تهران، خیابان فردوسی، شماره 213 قرار دارد.

به گزارش آنا،‌ گنجینه بی‌مانند «خزانه جواهرات ملی» مجموعه‌ای از گران‌بهاترین جواهرات جهان است. هر قطعه از این جواهرات، گویای بخشی از تاریخ پرفراز و نشیب ملت بزرگ ایران و مبین ذوق و خلاقیت‌های هنری مردم این مرز و بوم است که خاطرات تلخ و شیرین شکست‌ها، پیروزی‌ها، غرور و خودنمایی‌ها و فرمانفرمایی همراه با زور و نخوت زمامداران گذشته را تداعی می‌کند.

اطلاعات دقیقی در مورد کیفیت و کمیت گنجینه جواهرات تا قبل از دوران صفویه در دست نیست و می‌توان گفت تاریخچه جواهرات ایران از زمان سلاطین صفوی آغاز می‌شود.

تا قبل از صفویه، اقلامی از جواهرات در خزانه دولتی وجود داشته است و بر اساس نوشته‌های سیاحان خارجی سلاطین صفوی حدود قرن 907 تا 1148 ﻫ. ق شروع به جمع‌آوری نفایس و گوهرها کرده بودند. حتی کارشناسان دولت صفوی جواهرات را از بازارهای هند، عثمانی و کشورهای اروپایی مانند فرانسه و ایتالیا خریداری کرده و به اصفهان، پایتخت حکومت می‌آورده‌اند.

در پایان سلطنت شاه سلطان حسین و با ورود محمود افغان به ایران، خزاین دولت توسط مهاجمان افغانی دچار پراکندگی شد و مقداری از آنها که به وسیله محمود افغان به اشرف افغان منتقل شده بود، پس از ورود شاه طهماسب دوم به همراهی نادر به اصفهان به چنگ نادر افتاده و از خروج آنها از ایران جلوگیری شد.

بعداً نادر برای پس گرفتن آن قسمت از جواهرات که به هندوستان رفته بود، نامه‌هایی به دربار هند نوشت اما جواب نامساعدد شنید. پس از لشکرکشی نادر به هند (1158 ﻫ. ق.) محمد شاه مبالغی نقدینه، جواهر و اسلحه تسلیم نادر کرد.

بخشی از اموال و خزاینی که نادر از هندوستان بدست آورده بود، به ایران نرسید و در راه بازگشت به ایران از میان رفت. نادر پس از بازگشت به ایران، مقدار قابل ملاحظه‌ای از جواهر ونوادر را به اسم ارمغان برای امرا و حکام و شاهان ممالک همسایه فرستاد. وی همچنین مقداری از اشیای نفیس و مرصع را به آستان حضرت امام رضا (ع) تقدیم کرد و مقداری را نیز میان سپاه خود تقسیم کرد.

در سال 1160 ﻫ. ق و پس از قتل نادر، احمد بیک افغان ابدالی از سرداران نادر، دست به غارت جواهرات خزانه نادر زد. از جمله این گوهرها که از ایران خارج شد و هرگز بازنگشت، الماس معروف "کوه نور" بود. این الماس به دست احمد شاه درانی و رنجیت سینگ پنجابی افتاد. با شکست رنجیت سینگ از انگلیس‌ها، "کوه نور" به چنگ کمپانی هند شرقی افتاد و در 1266 ﻫ. ق به ملکه ویکتوریا اهدا شد.

از آن پس تا زمان قاجاریه، باقیمانده خزائن تغییرات چندانی نیافت. در دوران قاجاریه، مجموعه جواهرات، جمع‌آوری و ضبط شد و تعدادی از جواهرات به تاج کیانی، تخت نادری، کره جواهر نشان و تخت طاووس (تخت خورشید) نصب شد.

دو گوهر دیگر که به تدریج به مجموعه اضافه شد، یکی فیروزه که از سنگ‌های قیمتی ایرانی است و از معادن نیشابور استخراج می‌شود و دیگری مروارید که از خلیج فارس صید می‌شد.

به موجب قانون مصوب 25 آبان 1316 شمسی، قسمت عمده جواهرات به بانک ملی ایران منتقل شد و سپس جزو پشتوانه اسکناس و بعداً وثیقه اسناد بدهی دولت به بانک بابت پشتوانه اسکناس قرار گرفت. خزانه فعلی جواهرات در سال 1334 ساخته و در سال 1339 با تاسیس بانک مرکزی ایران افتتاح و به این بانک سپرده شد.

در زمان انقلاب شکوهمند اسلامی ایران و جنگ تحمیلی، این گنجینه نفیس و بی‌نظیر به همت کارکنان متعهد و انقلابی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران حفظ شد.