این مخترع و دانشجوی مهندسی کامپیوتر تاکنون بیش از ٥٠ ربات هوشمند طراحی کرده‌ است

پای صحبت‌هایش که می‌نشینی از کمبود امکانات و مشکلات کارش کمتر می‌گوید، تنها دغدغه اش این است، شرایطی فراهم بشود که به جوانان مخترع بهای بیشتری داده تا اختراعاتشان برای مردم کشور قابل استفاده شود و به تولید انبوه برسد.

این مخترع و مبتکر که در مسابقات ربوکاپ 2017 تهران به مدال نقره دست یافت با خبرنگار خبرگزاری آنا در بوشهر به گفت‌وگویی نشسته است که ماحصل آ از نظر کاربران می‌گذرد:

* خودتان را معرفی کنید.

- سجاد اکبرپور دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر گرایش هوش مصنوعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر و متولد اردیبهشت 1369 در شهر کازرون هستم.

* آیا درست است که نخبگان باید حتما در خانواده ای مخترع و دانشمند پرورش یابند؟

- خیر، من اینطور فکر نمی‌کنم، مطمئنا برای هر موفقیت و ایده‌ای باید یک سری از موضوعات در کنار هم قرار بگیرند که حمایت های خانواده و اطرافیان از این دسته اند اما لازمه کار نیست. به نظر من توانایی در همه افراد وجود دارد که باید اول شناخته شود و پس از آن نیز بستگی به خود شخص دارد که با اعتماد به نفس و مشخص کردن اهداف خود به آنچه که می خواهد، برسد.

*پدر و مادر شما چه شغلی دارند و اینکه چند خواهر و برادر دارید؟ آیا آنان هم مثل شما در زمینه ای موفق بوده اند؟

- مادرم دیپلمه و خانه‌دار است، پدر هم معلم بود که اکنون بازنشسته وزارت آموزش و پروش شده و دو خواهر و یک برادر نیز دارم.

*نقطه آغاز موفقیت شما کجا بود؟

- من از دوران دانش آموزی با مطالبی که توی مجلات و اینترنت مطالعه می کردم به این رشته و به طور کلی با خلاقیت و نوآوری آشنا و کم‌کم علاقه‌مند شدم و از ترم اول ورود به دانشگاه در آزمون ورودی تیم رباتیک شرکت کردم و با بالاترین نمره نفر اول عضو تیم شدم.

*تاکنون چند ربات طراحی و ساخته اید؟

- در طول این 5 سال که به عضو تیم رباتیک درآمده ام تا به حال بیش از ٥٠ ربات هوشمند از جمله ربات‌های امدادگر، مین یاب، آتش نشان، مسیریاب، فوتبالیست و .... طراحی کرده‌ام.

* کدام اختراع خود را بیشتر از همه دوست دارید و به آن افتخار می کنید ؟

- سیستم هوشمند نوبت‌دهی موسسات و ادارات دولتی را بیشتر از بقیه ایده‌هایم دوست دارم.

* مهمترین اختراع شما چیست و چه کاربردی دارد؟

- دستگاه ضدعفونی کننده با اشعه uv که مناسب برای استفاده در مطب های پزشکی، دندانپزشکی و اتاق عمل بیمارستان هاست.

* تاکنون چه مقاماتی را کسب کرده اید؟

- مدال نقره مسابقات جهانی ربوکاپ و اختراعات 2017، مدال نقره مسابقات جهانی ربوکاپ و اختراعات 2015، مقام فنی ترین طرح جشنواره بین المللی ربوکاپ و هوش مصنوعی دانشگاه صنعتی امیرکبیر تهران، مقام اول جشنواره ملی جایزه بزرگ اختراعات ایران، دیپلم افتخار از اتحادیه اروپا و بیش از 20 مقام ملی در مسابقات و جشنواره های اختراعات و ربوکاپ ایران.

* از چه زمانی و توسط چه کسی با کامپیوتر و ربات‌ها آشنا شدید؟

- من از دوره دبیرستان با کامپیوتر (البته در حد کار با کامپیوتر و برنامه نویسی ساده) آشنا شدم ولی با علم کامپیوتر و ربات ها بیشتر در دانشگاه شناخت پیدا کردم.

* چه کسی بیشترین نقش را در پیشرفت شما داشته است؟

- اگر بخواهیم از حمایت‌های معنوی بگوییم خانواده و بویژه پدر و مادرم بیشترین نقش را داشته‌اند و البته حضور استادان که با بیان زیبا توانستند بیش از پیش مشوق و یاری رسان من باشند و در سوی دیگر نیز از لحاظ علمی مطالعه کتاب و بهره گیری فایل های آموزشی در این زمینه عامل پیشرفت من بوده‌اند.

* مطالعات آزاد هم دارید، در چه زمینه ای؟

- من در زمینه فناوری اطلاعات و علوم سیاسی هم علاقه‌مندم و در این زمینه ها مطالعه دارم.

* اوقات فراغت خود را چگونه می‌گذرانید؟

- راستش را بخواهید خیلی وقت آزاد ندارم! ولی اگر وقت داشته باشم یا به دنبال مطالب علمی در اینترنت هستم و یا اینکه سعی می کنم با ورزش و پیاده روی وقتم را پر کنم.

* علت علاقه‌مندی شما به رشته مهندسی کامپیوتر چیست؟

- بیشترین علاقه من به بحث الگوریتم و ریاضیات در کامپیوتر هست هر بار پس از تحلیل الگوریتم، حل کردن مسئله و پیدا کردن راه حل برای مسائل، حس دلپذیری در وجودم ایجاد می‌شود که باعث علاقه بیش از پش من به ریاضی و کامپیوتر است.

* چه چیزهایی باعث ایجاد انگیزه در شما شد؟

- بیشترین انگیزه من این بود که با اختراعاتی که دارم بتوانم مشکلاتی در بخش های مختلف مانند کشاورزی، صنعتی، امدادرسانی، خدمات شهری و... را مرتفع کنم.

* طرح ربات ها کاملا از خود شما بود ؟

- در اکثر موارد بله اما در چند مورد هم با کمک دوستانم که جا دارد از آنان تشکر کنم و هم نامی از ایشان ببرم، آقایان مصیب محمدی، افشین غفوری، احد اکبرپور و محسن همتی ایده ها را گرفته ام.

* ایران در چه بخشی از رشته رباتیک قدرت بیشتری دارد؟

- مخترعان و مبتکران ایرانی هرساله در بخش ربات های فوتبالیست و امدادگر در عرصه جهانی رتبه های ممتازی کسب کرده‌اند که نشان از توانایی بالای اندیشمندان علمی کشور دارد.

* آخرین مسابقاتی که شرکت کردید کجا و کی بود؟ از نظر شما دلیل توانمندی تیم های کشورهای دیگر در مسابقات این چنینی چیست؟ مزیت و برتری ربات شما چه بود که توانست میان تیم های شرکت کننده از چندین کشور به این مقام دست یابد؟

- مسابقات روبوکاپ جهانی 2017 تهران بود، اکثر تیم ها از کشورهایی هستند که خودشان تولیدکننده قطعات الکترونیکی هستند مثل چین که این کار را برای‌شان راحت‌تر کرده و مورد دیگر هم بودجه پژوهشی بالایی هست که در آن کشورها به دانشجویان تعلق گرفته است.

موفقیت ما در ابتدا لطف خداوند متعال بوده و بعد از آن هم پشتکار و تلاش هایی که در این چند سال داشتیم و تجربیاتی که در چندین دوره مسابقات جهانی کسب کردیم.

* برای شرکت در مسابقات جهانی امکانات خاصی را در اختیار داشتید؟

- نه امکانات خاصی نداشتم ولی حمایت های زیادی برای حضور هرچه بهتر من در این دوره از مسابقات جهانی صورت گرفت.

* سطح علمی مسابقات را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

- سطح مسابقات بسیار بالا بود و تمام تیم ها با حداکثر تجربه در این مسابقات حضور داشتند.

* به نظر شما تحصیلات دانشگاهی چه میزان در موفقیت شما در مسابقات جهانی ربوکاپ و اختراعات تاثیر داشته است؟ و چه راهکارهایی را برای تاثیرگذاری بیشتر پیشنهاد می‌کنید؟

- طبیعتا تاثیر زیادی دارد چراکه این رشته به گونه ای است که باید حتما با جوانب مختلف رشته های مهندسی خصوصا رشته کامپیوتر، مکانیک و الکترونیک آشنا شد و در محیطی کاملا علمی و عملی تمرین کرد تا صاحب سبک شد و منحصرا با مطالعه صرف نمی توان در این زمینه موفقیتی کسب کرد.

* چه مشخصاتی باید یک فرد داشته باشد تا در حوزه های مختلف علمی به موفقیت دست یابد؟

- در مجموع انسان اگر می خواهد در هر زمینه علمی از جمله هوش مصنوعی و رباتیک حرفی برای گفتن داشته باشد باید در ابتدا با ایده های نو و مبتکرانه حرفی برای گفتن داشته باشد و به جای مصرف کننده صِرف، تولیدکننده ایده‌های خلاقانه باشد. به عبارتی تولید علم، فقط انتقال علم نیست؛ نوآوری علمی در درجه اوّلِ اهمیت است.

* آیا از موقعیت فعلی خود راضی هستید ؟

- در زمینه فردی بله چون نتیجه های خوبی از تلاش هایم گرفته ام اما در زمینه های اجتماعی نه خیلی چون معتقدم اگر به چهره های فعال علمی بیشتر بها داده شود علاوه بر افزایش انگیزه در میان آنان، می توان به واسطه انان مشکلات بسیاری را برطرف کرد.

* تاکنون توانسته اید اختراعات خود را تجاری کنید؟ درآمدی از این قسمت داشته اید؟ هزینه های فعالیت های پژوهشی خود را چگونه تأمین می کنید؟

- تاکنون اکثر هزینه ها از درآمدهای شخصی است اما بسته های آموزشی رباتیک را با حمایت مرکز رشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر تولید و روانه بازار کردیم که با استقبال خوبی مواجهه شده و در چندین شهر مختلف در حال استفاده است.

* برای آینده چه برنامه‌ای دارید؟

- قصد دارم تحصیلات خود را تا مقطع دکتری ادامه دهم و چون علاقه زیادی به بحث تحقیق دارم ارتباط مؤثری با دانشگاه داشته باشم و بتوانم در این زمینه تجربیات و یافته هایم را با جوانان کشورم به اشتراک بگذارم.

* تاکنون به زندگی در کشور دیگر فکر کرده اید؟

- بله گاهی وقت ها به این موضوع فکر می کنم و از دوستانی که مهاجرت کرده‌اند نیز سوالاتی در این زمینه کرده‌ام اما امیدوارم شرایط به گونه ای پیش برود که در ایران اسلامی بتوانیم نتایج پژوهش و تحقیقاتمان را به نتیجه برسانیم.

* نظر شما در مورد فرار مغزها چیست؟

- من فقط امیدوارم حمایت ها به نحوی صورت گرفته شود و امکاناتی در اختیار نسل خلاق امروز قرار بگیرد که هیچ دانشجویی مجبور به مهاجرت و ترک وطن نباشد چراکه اعتقاد دارم که بهترین استعدادهای دنیا در جوانان کشور ما وجود دارد و به سادگی می توان بستری فراهم کنیم که همه این جوان ها در کشور یافته های علمی و پژوهشی شان را ارائه و به ثمر برسانند.

* توصیه شما به جوان ها و نوجوان هایی که ابتدای راه هستند چیست؟

- توصیه من این است که دنبال بهترین ها باشند و هرکاری را که شروع کردند به نحو احسن و با پشتکار ادامه دهند و همواره در یاد داشته باشند هر شکست مقدمه پیروزی است.

* آیا حضور در کلاس هایی که رباتیک و هوش مصنوعی را آموزش می دهند، مفید است؟

- بله در تمام شهرها آموزشگاه ها و موسساتی هستند که در حوزه مکاترونیک و هوش مصنوعی دوره برگزار می کنند که از استادان مجرب و دارندگان مدال های جهانی در این زمینه بهره می گیرند.

* حرف آخر...

- جا دارد در اینجا از زحمات پدر و مادرم که همیشه مشوق من بودند و همه موفقیت هایم را مدیون حمایت های آنان هستم سپاسگزاری کنم و از همه استادان دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر بویژه دکتر قیصری رئیس دانشگاه و دکتر کوه‌گردی معاون پژوهش و فناوری و همه عزیزان که با همکاری و متحمل شدن زحمات زیاد زمینه حضور هر چه بهتر این جانب در مسابقات جهانی را فراهم کردند، تشکر کنم.

گفت‌وگو : داود نصیری