درد دل‌های کسبه پلاسکو در چهلمین روز سانحه؛ هیچ جا برای ما پلاسکو نمی‌شود

سهیلا گلی‌زاده، خبرنگار گروه اقتصادی: پلاسکو فرو ریخت و نماد مدرنیته دهه 40 با خاک یکسان شد؛ کسبه‌ای که در عرض چند ساعت تمام سرمایه‌شان در خاک مدفون شد و خانواده‌هایی که عزیزانشان را به خاک سپردند.

آواربرداری ساختمان پلاسکو پس از 10 روز تلاش شبانه‌روزی به پایان رسید اما آوار تبعات آن سال‌های سال در تاریخ ایران می‌ماند. همچنین سال‌های طولانی خواهد گذشت و توصیف فداکاری‌ها و جان گذشتگی‌های آتش‌نشانان قهرمان این سانحه همچنان دهان به دهان می‌چرخد.

اما این روزها برای سراغ گرفتن از حال و هوای کسبه پلاسکو باید راهی مجتمع نور شد؛ مجتمعی که با وجود قدمت 10 ساله آن، رونق چندانی نداشت و بسیاری از مغازه‌های آن تعطیل بود تا الآن که کسبه پلاسکو به آن کوچ کرده‌اند.

با وجود اینکه حدود 2 هفته از ثبت نام و تحویل مغازه‌های نور به کسبه پلاسکو می‌گذرد اما هنوز هم بسیاری از مغازه‌ها یا خالی هستند و یا اینکه هنوز کسی به طور کامل در آنها مستقر نشده است. برخی علت این امر را چنین عنوان می‌کنند که تعدادی از کسبه در حال تغییر دکوراسیون مغازه هستند تا بتوانند آنها را به شکل یک گالری پوشاک درآورند. برخی هم می‌گویند که کسبه پلاسکو بازار شب عید خود را از دست داده‌اند و می‌خواهند بعد از عید مستقر شوند. البته در این میان تعدادی هم مدعی‌اند که فعلا اجناسی برای فروش ندارند تا به مغازه بیاورند و منتظرند تا مطالبات پایان سال را از مشتری‌های قدیمی جمع کرده و بدین ترتیب اجناس جدید برای به راه انداختن کاسبی شان بخرند.

با این حال دالان‌های مجتمع نور همچنان بی‌فروغ‌اند و صرف نظر از یکی دو طبقه ابتدای مجتمع، در طبقات بالایی جز چند نفر کارگر تاسیسات و هر از گاهی کسبه پلاسکو، کسی را نمی‌توان دید. البته این را هم باید گفت که هرچند اکنون تعداد قابل توجهی از کسبه پلاسکو که برای اجاره مغازه‌های نور نام‌نویسی کرده بودند، در آن ساکن نیستند اما با این حال تعدادی از مغازه‌ها در حال تغییر دکور و آماده‌سازی هستند که این نشان می‌دهد کسبه پلاسکو با تمام این دست و آن دست کردن‌ها برای آمدن به نور، باز هم برای رونق کسب‌وکارشان در این مجتمع امیدوارند و شاید هم راهی جز دل بستن به این امید ندارند.

یکی از کسبه پلاسکو که حالا چند روزی از اسکانش در مجتمع نور می‌گذرد درباره حضور هم صنفی‌ها و همکاران خود در مجتمع نور به خبرنگار آنا می‌گوید: 570 نفر از کسبه پلاسکو برای گرفتن واحدهای نور ثبت نام کرده‌اند اما تعدادی از آنها که به انتخاب واحدهایشان اعتراض داشتند، فعلا مستقر نشده‌اند تا جابه‌جایی صورت گیرد.

وی ادامه می‌دهد: هزینه‌هایی که کسبه پلاسکو برای تغییر دکوراسیون مغازه‌ها انجام می‌دهند تماما بر عهده خودشان بوده و هیچ هزینه‌ای به آنها بازگردانده نمی‌شود. مجتمع نور چند سالی است که ساخته شده و دکور مغازه‌های آن بسیار ابتدایی است و همخوانی با صنف پوشاک و کاربری این چنینی ندارد. حتی مغازه‌ها رنگ و کاغذ دیواری هم ندارند و به صورت گچ هستند.

او اضافه می‌کند: ما چاره‌ای جز آمدن به نور نداشتیم. کسبه پلاسکو اکثرا تولیدکننده هستند و باید جایی داشته باشند تا بتوانند دور هم باشند. در تهران مجتمعی که بتوان یکباره 500 واحد را به طور همزمان به کسبه اختصاص داد، وجود نداشت و به اجبار به این مجتمع آمدیم و حالا باید دوباره شروع به کار کردن کنیم.

پرداخت اجاره 4 ماه ابتدای قرارداد ازسوی بنیاد مستضعفان

به گفته وی، اجاره 4 ماه ابتدای قرارداد کسبه پلاسکو با مالکان نور را بنیاد مستضعفان پرداخت کرده و از اردیبهشت‌ماه سال آینده، خود کسبه باید اجاره را بپردازند. آقای سعیدی‌کیا رئیس بنیاد مستضعفان هم قول مساعد داده‌اند که ساختمان پلاسکو را ظرف دو سه سال آینده ساخته و به مالکان تحویل دهند که کسبه پلاسکو هم امیدوارند تا آن زمان در نور بمانند و سپس به مغازه‌های خودشان بروند.

وی همچنین درباره برخی اظهارات مبنی بر مخالفت‌ها برای خرید و فروش و حتی اجاره واحدهای مجتمع نور از سوی صاحبان آنها به کسبه پلاسکو پس از پایان قرارداد 4 ماهه هم تاکید کرد: اکنون ممکن است یک تقاضای بالا برای خرید واحدهای نور شکل گیرد بنابراین این واحدها باید از طریق شورای اصناف و تنها به کسبه دارای مجوز کسب در پلاسکو واگذار شوند. اگر کسی بخواهد از بیرون گود وارد این مجتمع شده و سوار بر موج بورس‌بازی شود، کسبه پلاسکو ضرر می‌کنند بنابراین باید جلوی این امر گرفته شود.

یکی دیگر از کسبه پلاسکو هم در این باره می‌گوید: پس از اردیبهشت ماه کسبه پلاسکو باید در ازای هر متر مربع از این واحدها 45 تا 50 هزار تومان اجاره‌بها بپردازند. اگر هر کسی خارج از کسبه پلاسکو برای اجاره یا خرید این واحدها اقدام کند، آن وقت اجاره‌ برای پلاسکویی‌ها به بالای 100 هزار تومان در هر متر مربع می‌رود. به همین علت این امر باید از طریق شورای اصناف و مالک که اغلب بانک‌ها هستند، صورت گیرد. اکنون هم کسی نمی‌تواند به صورت شخصی اقدام به خرید و اجاره واحدها کند.

دیگری عنوان می‌کند: از سال 1361 در پلاسکو بودم و فعالیت تولیدی انجام می‌دادم. در ان زمان وقتی وارد پلاسکو می‌شدیم حتی پرنده هم در آن پر نمی‌زد. کسبه پلاسکو این مجتمع را پلاسکو کردند و حالا که در مجتمع نور هستیم ناگزیریم تا کسب و کار را در نور رونق بخشیم اما چون مالک این واحدها نیستیم باید نهایتا ظرف دو سه سال آینده به پلاسکو بازگردیم.

وی اظهار می‌کند که ما مشتری‌های خودمان را داریم. البته یک سری از مردم که اجناس و کالای ایرانی را در پلاسکو دیده بودند، به صورت تکی از ما خرید می‌کردند و به نوعی تک فروشی پلاسکو هم راه افتاده بود. حالا که به مجتمع نور آمدیم اگر این مجتمع شناخته شود باز هم مردم برای خرید خواهند آمد. مجتمع نور که پلاسکو نمی‌شود اما باز هم ما کار خودمان را انجام می‌دهیم و امید داریم تا کسب و کارمان رونق بگیرد.

اما یکی دیگر از کسبه پلاسکو که حالا به مجتمع نور آمده درباره بازار شب عید این کسبه می‌گوید: ما بیش از 50 درصد بازار شب عید را از دست داده‌ایم چرا که بخش زیادی از کسبه پلاسکو عمده فروش بودند و باید اجناس خود را در بهمن‌ماه عرضه می‌کردند اما عملا این ماه را از دست دادند و به همین جهت هم بخش قابل توجهی از بازار شب عید این کسبه بدون کاسبی گذشت.

به گفته وی، کسبه نقدینگی خود را کاملا از دست داده‌اند. برخی که سرمایه‌شان در آتش سوخت و برخی هم بازگشت سرمایه و مطالباتشان از مشتری‌ها را از دست دادند. وضعیت خوبی نداریم اما با این حال باز هم کار می‌کنیم.

او درباره انجام تعهدات شرکت‌های بیمه هم عنوان می‌کند: کسانی که در داخل برج بودند و اجناسشان به طور کامل از بین رفت، تقریبا حق بیمه‌هایشان را از شرکت‌های بیمه دریافت کردند و آنهایی هم که اجناسشان دچار دودگرفتگی و... شده باز هم درصدی از خسارت‌هایشان را دریافت کرده‌اند. عملکرد شرکت‌های بیمه در این بخش خوب بود. برخی از کسبه از جمله شخص خودم در زمان پرداخت حق بیمه‌ها کم اظهاری کرده بودیم اما با این حال خسارتمان را دریافت کردیم.

وی ادامه می‌دهد: هیچ جایی برای ما همانند پلاسکو نیست و از مسئولان انتظار داریم تا این مجتمع را هر چه سریع‌تر ساخته و به مالکان تحویل دهند. تا بخواهیم به مجتمع نور عادت کنیم، چند سالی گذشته است. از دولت، بنیاد مستضعفان و شهرداری انتظار داریم که سریع‌تر پلاسکو را بسازند. اگر شهرداری در ارایه مجوزها همکاری کرده و به نوعی سخت‌گیری نکند، پلاسکو زودتر ساخته می‌شود.

یکی دیگر از کسبه پلاسکو هم درباره واکنش هم‌صنفی‌های خود پس از این سانحه عنوان می‌کند: تعدادی از دوستان ما پس از سانحه پلاسکو بخشی از مغازه و یا انبارهایشان را در اختیارمان قرار دادند تا کسب و کارمان بیش از این تعطیل نشود و آسیب نبینیم. بخشی از علت اینکه هنوز تعدادی از کسبه پلاسکو به نور نیامده‌اند هم همین امر است. از طرفی اغلب کسبه پلاسکو در اطراف همان مجتمع انبارهای استیجاری داشتند که حالا در آنها مشغول کار هستند و کم کم به نور می‌ایند.

اما یکی از کسبه ساکن در مجتمع نور که به نوعی میزبان کسبه پلاسکو است خاطر نشان می‌کند که همه کسبه مجتمع نور امیدوارند کسب و کار پلاسکویی ها در مجتمع نور بگیرد؛ چرا که در غیر این صورت متضرر خواهند شد.