برکناری قدیمی‌ترین وزیر امورخارجه جهان/ «سعود الفیصل» دیگر «شاهزاده دیپلماتیک» جهان عرب نیست

مجتبی اسماعیلی، گروه بین‌الملل خبرگزاری آنا: «سعود الفیصل» حکومت 40 ساله بر وزارت امورخارجه عربستان را شبانه ترک کرد. وزیر امورخارجه عربستان که از وی به‌عنوان قدیمی‌ترین وزیر امورخارجه جهان یاد می‌کنند امروز چهارشنبه از منصب خود برکنار شد و یا شاید بهتر باشد برای تطهیر چهره وی این‌گونه خبر را بیان کرد که «سعود الفیصل» بنا به درخواست خود و با پذیرش ملک «سلمان» از وزارت امورخارجه کناره‌گیری کرد.

در متن فرمان پادشاه عربستان دلیل برکناری «اوضاع جسمانی و سلامتی» وی عنوان شده است، در حال حاضر اینکه چه میزان عنوان مطرح شده صحت داشته باشد را نمی‌توان به‌طور دقیق ارزیابی کرد ولی فرمان دوم پادشاه درباره انتصاب وی به عنوان وزیر دولت و عضو شورای وزیران و مشاور و فرستاده ویژه پادشاه در امور خارجی حاکی از نارضایتی وی از اوضاع کنونی به‌وجود آمده در عربستان به‌ویژه در حوزه سیاست خارجی است.

شاید ملک «سلمان» بازی با کلمات و القاب ساختگی را دوست داشته باشد ولی کمتر کارشناسان سیاسی در جهان است که نداند «سعود الفیصل» این وزیر کارکشته سعودی دیگر نمی‌تواند در جایگاه جدید، نفوذ پیشین را در عرصه دیپلماتیک داشته باشد و در واقع گرچه عنوان وی رنگین‌تر شده است ولی ملک سلمان دست وی را برای انجام سیاست‌های مدنظرش بسته است. سیاست‌هایی اطلاعاتی‌مآبانه، جنگ‌محور و نادرست که منجر به کاهش قدرت نفوذ آل‌سعود در منطقه و حتی جهان شده است تا جایی‌که آمریکا که زمانی از عربستان به‌عنوان هم‌پیمان استراتژیک خود در منطقه سود می‌جست دیگر برای برنامه‌های سیاسی و راهبردی عربستان به‌اصطلاح «تره هم خرد نمی کند». «اوباما» اگر دلش برای دل‌نگرانی‌های آل‌سعود از افزایش قدرت منطقه‌ای و جهانی ایران به‌دنبال توافق احتمالی هسته‌ای بسوزد، در نهایت در واشنگتن یا کمپ دیوید نشستی برگزار می‌کند، قول‌هایی می‌دهد و در نهایت با لبخندی شیرین آن‌ها را به قفسی که خود ایجاد کرده‌اند راهنمایی می‌کند.

پادشاه عربستان در 29 ژانویه سال گذشته 34 فرمان پادشاهی صادر کرد که در یکی از این فرمان‌ها دستور تشکیل شورای وزیران را داد که در نوع خود، بزرگ‌ترین تغییر در سطح وزارتی در تاریخ پادشاهی عربستان به‌شمار می‌رفت. این فرمان باعث شد تا «سعود الفیصل»همچنان مقام خود در وزارت امورخارجه را حفظ کند. «الفیصل» در حالی‌که در خارج از کشور تحت درمان بود صورت گرفت. وی 24 ژانویه گذشته برای انجام عمل جراحی بر روی ستون فقراتش به آمریکا رفت و دیوان پادشاهی پس از گذشت چند روز با اعلام خبر موفقیت‌آمیز بودن عمل جراحی، از بازگشت وی به عربستان در تاریخ 4 مارس خبر داد.

از آن زمان تاکنون شایعات بسیاری درباره احتمال برکناری «الفیصل» از منصبش به دلیل اوضاع نامساعد جسمانی منتشر و سپس تکذیب شده است.

«سعود الفیصل» در اکتبر سال 1975 به‌عنوان وزیر امورخارجه عربستان منصوب شد و به همین لحاظ قدیمی‌ترین وزیر امورخارجه جهان شناخته می‌شود. وی در 2 ژانویه 1940 در طائف به دنیا آمد. پدرش ملک «فیصل بن عبدالعزیز» و مادرش شاهزاده «عفت ثنیان آل‌سعود» بود.

وی دانش‌آموخته رشته اقتصاد در مقطع کارشناسی از دانشگاه «پرینستون» آمریکا در سال 1964 است. پس از بازگشت به عربستان نخستین منصبی که برعهده گرفت، مدیر روابط نفتی در شرکت «پترومین» بود، سپس عضو کمیته عالی هماهنگی وابسته به وزارت نفت و مواد معدنی و سپس مشاور اقتصادی وزیر شد. «الفیصل» از سال 1971 به مدت پنج سال وکیل وزارت نفت و مواد معدنی عربستان بود.

«سعود الفیصل» در سال 1975 و در حالی‌که منطقه و جهان شاهد بحران‌های متعددی بود، به عنوان وزیر امورخارجه عربستان منصوب شد. رهبری دیپلماتیک «الفیصل» و برخی موفقیت‌های وی در برخی تحولات باعث شد تا بسیاری از کارشناسان از وی به‌عنوان «شاهزاده دیپلمات» یاد کنند.

خبرنگاران سعودی درباره وی می‌گویند که «سعود الفیصل» در نشست‌های خبری با اطلاعات کامل و گسترده‌ای وارد می‌شد و به سوالات به طور مستقیم پاسخ می‌داد و با لهجه فصیح عربی که گهگاهی اشعاری نیز چاشنی آن می‌کرد به سوالات سیاسی و اوضاع و تحولات کشورش واکنش نشان می‌داد.

وی علاوه بر زبان عربی به زبان‌های انگلیسی، فرانسوی، ایتالیایی، آلمانی، اسپانیایی و عبری تسلط داشت.