تشییع محسن سیف از خانه سینما به قطعه هنرمندان/ سیروس الوند: سیف به شخصیت‌های صادق هدایت می‌ماند + تصاویر

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری آنا، صبح یکشنبه ۱۶ آبان‌ماه مراسم تشییع پیکر منتقد قدیمی سینما در خانه سینما واقع در خیابان وصال برگزار شد. مراسمی که بدون حضور سینماگران و اعضای انجمن منتقدان برگزار و با صحبت‌های خواهر زنده‌یاد محسن سیف همراه شد: «از هیچ‌کس انتظار نداریم. برادر من در زمان حیات هم همیشه در عزلت بود.»

در ابتدای مراسم، اما شاهین امین که اجرای برنامه را هم بر عهده داشت، گفت:‌ «متأسفم که وزیر ارشاد برای منصور پورحیدری پیام تسلیت صادر می‌کند اما برای محسن سیف هیچ کاری نکرد و امیدوارم در این جمعیتی که برای بدرقه محسن سیف عزیز آمده‌ایم یادمان باشد که چه آدم نازنینی را از دست می‌دهیم.»

جواد طوسی، رئیس انجمن منتقدان خانه سینما گفت: «سهم من از آشنایی با محسن سیف یک رفاقت بیست و چند ساله است. اگر آداب و اصول این زمانه را بلد نباشیم، رنج تقدیر محتوم ماست و البته این صراحت لهجه‌ام شاید برای خویشاوندان محسن عزیز خوشایند نباشد اما فرصت دیگری نیست که به این واقعیت تلخ بپردازیم. تکلیف افرادی مثل محسن سیف چیست که در خلوت خود می‌خواهند یک حیات فرهنگی را بدون تظاهر و راه‌انداختن شو داشته باشند و از حداقل امکانات معیشتی و یک حضور پررونق فرهنگی برخوردار باشند. پیشینه محسن از دهه ۴۰ در نشریات پرطرفدار سینمایی آن زمان حضور داشت تا جایی که حتی با نام مستعار هم مطالب زیادی می‌نوشت و شاید بسیاری از دوستان و همکارانش این موضوع را ندانند. کسی که اینقدر سماجت‌آمیز به حوزه فرهنگ خود را محدود کرد، چرا باید در میانسالی چنین وضعیت نامناسبی داشته باشد. او یک آدم خلوت‌گزیده بود چرا که به این واقعیت واقف بود که اساسا در این دوران نمی‌توان ارتباط خودجوشی داشت، ضمن اینکه آدمی هم نبود که در موقعیت‌های مختلف خود را عوض کند ولی نهایت زندگی‌اش این شد که در یک خانه استیجاری و در شرایطی که حق‌اش نبود زندگی کرد. انتظار را دارم که در این جداافتادگی بی‌رحمانه به موقع همدیگر را دریابیم نه در زمانی که به قول زنده‌یاد علی حاتمی، خیلی دیر به هم می‌رسیم.»

در ادامه شاهین امین بخشی از مقاله محسن سیف را که در دهه ۷۰ نوشته شده بود قرائت کرد و پس از آن منوچهر شاهسواری، مدیرعامل خانه سینما با تشکر از اظهار لطف جواد طوسی به خانه سینما گفت:‌ «جای سوال دارد برای آنچه نکرده‌ایم، چرا که آنچه انجام دادیم وظیفه‌مان بوده است. بعضی‌ها به دلیل کار اندیش‌ورزانه‌ای که انجام می‌دهند نیازمند گوشه‌ای خلوت هستند و محسن سیف از جمله کسانی بود که در حوزه نقد به اندیشه‌ورزی رسید و تسلط او بر سینما و واژه‌ها قابل تقدیر و برایم جذاب و آموختنی بود. محسن سیف به ما یاد داد، می‌شود از زاویه دیگری بدون هیاهو و سروصدا به سینما نگاه کرد. همه ما در حسرت خلق خوب حرف می‌زنیم البته گاهی خودمان بانی آن خلق بد هستیم و جز از طریق خودمان نمی‌شود این معضل را به سمت حل شدن برد.»

هوشنگ گلمکانی، منتقد سینما هم در سخنانی با اشاره به آخرین دیدارش با محسن سیف که چند هفته قبل در بیمارستان بود، یادآور شد: «سیف یک روزنامه‌نگار حرفه‌ای بود از آن‌هایی که در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ پا به عرصه گذاشتند و یک جور آچارفرانسه هر نشریه‌ای بودند، مثل فرج‌الله صبا که آن نامه چارلی چاپلین به دخترش را نوشت و بعد از این همه سال هنوز کسی باور نمی‌کند که آن نامه واقعیت نداشته است.»

شادمهر راستین، عضو هیأت مدیره خانه سینما یکی دیگر از کسانی بود که در سخنانی درباره زنده‌یاد محسن سیف اظهار کرد:‌ «ما هیچ کدام برای تقدیر شدن و عکس روی جلد بودن به سینما نیامدیم بلکه برای کار صنفی اینجا هستیم و بعید می‌دانم سیف حسرت خورده باشد، چرا که خودساخته بود اما الان این ما هستیم که حسرت می‌خوریم.»

سیروس الوند هم به عنوان یکی از هنرمندانی که آشنایی دیرینه با محسن سیف داشته و اواخر دهه ۴۰ به واسطه دایی‌اش که سردبیر مجله «فردوسی» بوده است، این نویسنده جوان را برای کار دعوت کرد، گفت: «در بین ما محسن سیف پدیده غریبی بود و مثل شخصیت‌های صادق هدایت می‌ماند. او از همان اول، فردی منزوی و آگاه بود و با تلخی غریبی در نگاهش می‌نوشت. با این حال قلمش حیای غریبی داشت.»

کیوان کثیریان، منتقد سینمایی با اشاره به اوضاع نه‌چندان خوب این منتقد قدیمی گفت: «از خودمان گله می‌کنم که وجود سیف برای فرهنگ و هنر این مملکت مغتنم‌تر از این بود که ما در این حیاط با این تعداد محدود، دور هم جمع شویم چرا که خود انجمن منتقدان ۵۰۰ عضو دارد و آقای سیف بزرگ‌تر این انجمن بود.» تا ابد شرمنده او هستیم که قدرش را ندانستیم و گلایه جدی ما به وزیر و معاونی است که نمی‌دانند سیف کیست؟! اما به درگذشت منصور پورحیدری توجه دارند. البته خدا آقای پورحیدری را بیامرزد اما الان باید منتظر بمانیم تا آقای وزیر یادش بیاید که محسن سیف چه وزنه سنگینی بوده است.»

در آخر هم محسن سیف از حیاط خانه سینما سمت آرامگاه ابدی‌اش در قطعه هنرمندان بهشت زهرا بدرقه شد.

در این مراسم، حبیب ایل‌بیگی، معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی، فرشته طائرپور، محمد مهدی عسگرپور، علی سرتیپی، محمدرضا مویینی، جلیل اکبری صحت، مدیر روابط عمومی سازمان سینمایی، امیرحسین علم‌الهدی، عباس یاری، علی علایی، حبیب اسماعیلی و... حضور داشتند.

محسن سیف، یکی از منتقد قدیمی سینما، سال‌ها از سرطان رنج می‌برد، بالاخره 14 آبان ماه در بیمارستان رسول‌ اکرم از دنیا رفت.

سیف از اواخر دهه‌ی 40 در مجلاتی چون «فردوسی» و «ستاره سینما» آغاز کرد و در دو دهه‌ی گذشته با مجله‌های «فیلم»، «گزارش فیلم»، «دنیای تصویر»، «صنعت سینما» و «جهان سینما» همکاری می‌کرد.