از پخت حلیم و تشت‌گذاری تا زینب‌خوانی کردستانی‌ها

به گزارش خبرنگار فرهنگی آنا، مردم سنندج در شب عاشورا در امامزاده پیرعمر این شهر جمع می‌شوند و با روشن کردن شمع به دعا و نیایش و عزاداری می‌پردازند.

آیین‌های عاشورایی خاصی نیز در سایر شهرهای استان با آداب و رسوم خاصی همچون تشت‌گذاری، تشکیل حلقه عزا در مقابل مساجد تکایا و حسینیه‌ها با ذکر حسین وای، مراسم گل‌گیران و مجالس روضه‌خوانی و تعزیه‌خوانی که از واپسین روزهای ماه ذی‌الحجه آغاز و تا پایان دهه نخست محرم ادامه می‌دهند.

آتش‌زدن خیمه‌ها و چرخیدن عزاداران به دور آنها، سینه‌زنی، زنجیرزنی و همچنین قربانی کردن گوسفند در جلو دسته‌های عزاداری و پخش شیر، شربت و خرما از دیگر مراسمات استان کردستان در ایام محرم است.

گل‌گیران مردم بیجار در سوگ حسینی

مردم استان کردستان به شیوه‌های سنتی در قالب دسته‌های عزاداری عشق و ارادت خود را به خاندان اهل بیت (ع) و شهدای کربلای معلی ابراز می‌کنند که یکی از این شیوه‌های سنتی مراسم گل‌گیران در روز عاشورای حسینی و خاص منطقه شهرستان بیجار است.

برای اجرای این مراسم، جوانان و مسئولان هیات‌ها چند روز قبل از عاشورا به یاد خاک کربلا به حاشیه شهر می‌روند و مقداری خاک را تهیه و در جاهای مشخصی در داخل شهر بیجار ناخالصی‌های آن را با الک می‌گیرند و در صبح روز عاشورا خاک‌ها را با گلاب و آب مخلوط کرده و گل را برای اجرای مراسم گل‌گیران آماده می‌کنند. عزاداران و سوگواران امام حسین(ع) و خاندان آن حضرت با حرکت دسته‌های عزاداری گل را به سر و صورت و تمام اعضای بدن خود می‌مالند و با دسته‌ها حرکت می‌کنند.

پخت حلیم در شب تاسوعا توسط زنان برخی از مناطق استان از جمله شهر سریش‌آباد از جمله رسوم دیگری است که در این استان در ایام محرم اجرا می‌شود و با این حلیم در صبح غم‌انگیز عاشورا از عزاداران پذیرایی می‌شود. پس از سپری شدن زمانی از حرکت دسته‌های عزاداری در روز عاشورا به یاد واپسین تکبیرهای کاروانیان کربلا و ندای «هل من ناصر ینصرنی» قافله‌سالار دشت کربلا مؤذنان اذان می‌گویند و به طرف میادین شهرها می‌روند.

تشت‌گذاری در سریش‌آباد
آیین سنتی تشت‌گذاری که در کشور خاص منطقه سریش‌آباد در استان کردستان بوده همه ساله در آخرین شب‌های ماه ذیحجه برگزار می‌شود و دوستداران اهل بیت عصمت و طهارت (ع) در این شهر در قالب هیأت‌های سینه‌زنی با تشکیل حلقه عزا حسین حسین‌گویان در رسای شهدای دشت کربلا بر سر و سینه می‌زنند و گرداگرد تشت‌آبی به نشانه بستن آب بر روی اهل بیت عصمت و طهارت (ع)، عطش و تشنگی کاروان کربلا سوگواری می‌کنند. آب متبرک این تشت در روز عاشورای حسینی در بین حاجت‌مندان و نیازمندان درگاه اهل بیت پیامبر مکرم اسلام (ص) توزیع می‌شود.

حرکت علم‌ها و بیرق‌های عزاداری که بزرگ‌ترین آن علم بلندی منصوب به قمر بنی‌هاشم حضرت ابالفضل (ع) بوده که نشان دهنده در زمین نمانده علم آن امام همام است در شهرهایی همچون بیجار،سنندج، سریش‌آباد و قروه انجام می‌شود.

گهواره گردانی حضرت علی‌اصغر (ع) و زینب‌خوانی

زینب‌خوانی نیز آیینی است که در شهرهای استان کردستان توسط بانوان کردستانی به اجرا در می‌آید.

اجرای برخی آیین‌های سنتی مانند دسته اعراب هاشمی که در آن کودکان و نوجوانان با پوشیدن لباس ویژه اعراب به منزله کودکان کاروان کربلا گرداگرد اسبی که نماد ذوالجناح است بر سر و سینه‌زنان ندای «یا حسین مظلوم، حسین وای، ذوالجناح کو بابایم» سر می‌دهند و پیشاپیش دسته‌های عزاداری حرکت می‌کنند.

پخش نذورات نیز که بیشتر به صورت پذیرایی با غذای گرم از هیأت‌ها انجام می‌شود، از شب هفتم ماه محرم آغاز شده و حاجت‌مندان و نیازمندان درگاه اهل بیت (ع) به قصد تبرک به این مجالس می‌روند.

در ایام محرم شیعه و سنی در کنار یکدیگر برای امام حسین(ع) عزاداری می‌کنند و ارادات خود را به آن امام بزرگوار نشان می‌دهند زنان اهل سنت کردستان در غم مصیبت‌های وارده به امام حسین اشک می‌ریزند و به فرزندان خود توصیه می‌کنند تا راه ایشان را ادامه دهند و برای امام حسین(ع) سینه بزنند.

مردمان اهالی بانه، سقز، مریوان و کامیاران در استان کردستان اهل سنت هستند اما با این وجود هنگامی که در ایام ماه محرم در خیابان‌های این شهرها راه می‌رویم در و دیوار در ماتم حسینی سیاه‌پوش شده‌ است.