حریت هیأت علمی جایزه جلال در دوره جدید حتی یک‌بار خدشه‌دار نشده است

به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از روابط عمومی بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان، نهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد که کار خود را با معرفی دبیر و اعضای هیأت‌ علمی آغاز کرده بود، نخستین جلسه رسمی خود را عصر روز یکشنبه 11 مهرماه در دفتر معاونت فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با حضور سیدعباس صالحی معاون فرهنگی وزیر ارشاد برگزار کرد.

سید عباس صالحی در این جلسه، ضمن تشکر از تلاش و زحمات اعضای هیأت‌ علمی، داوران و دست‌اندرکاران برگزاری این جایزه در دوره‌های پیشین و خوشامدگویی و آرزوی توفیق برای اعضای هیأت‌ علمی نهمین دوره‌ این جایزه گفت: جایزه جلال‌آل احمد یکی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است که برگزاری‌اش به مجموعه وزارت ارشاد و بازوی فرهنگی آن در حوزه ادبیات یعنی بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان محول شده است.

صالحی ضمن تاکید بر تلاش‌های انجام شده در دوره‌های پیشین این جایزه افزود: در برگزاری دوره‌های گذشته این جایزه سعی شد تا به اهدافی دست پیدا کنیم. اول از همه باید تا جایی که اقتضا می‌کند در فضای ادبی کشور اعتمادسازی کنیم. به این معنا که حرف‌ها و حواشی بیشماری که در بسیاری از جوایز و جشنواره‌ها هست، اعم از اتهام به باندبازی و... از بین برود. به نوعی بازگشت اعتماد نسبی اتفاق بیفتد. باید نمره‌ این جایزه‌ها را بالا ببریم تا دیگران هم احساس کنند این جایزه‌ها دارد مسیر تکاملی‌اش را طی می‌کند.

معاون فرهنگی وزیر ارشاد ضمن ابراز رضایت از ترکیب فعلی اعضای هیأت علمی گفت: تمام تلاش بر این بوده که این ترکیب، ترکیب جامعی باشد. انتخاب اعضای هیأت ‌علمی با نگاه به شاخه‌های چهارگانه جایزه جلال اتخاب شده‌اند. هم توجه به جامعیت هیأت علمی مدنظر بوده است و هم این‌که تا حد زیادی توجه به همه سلیقه‌ها، حداکثری باشد. این بخشی از همان اعتمادسازی است.

وی افزود: مورد دیگری که در جایزه جلال مورد تاکید بود، این است که سعی شده به هیچ‌وجه دخالت علمی و اجرایی در روند برگزاری این جایزه از سوی مجموعه وزارت ارشاد و شخص وزیر و معاون فرهنگی‌شان اتفاق نیفتد. تا حدی که حریت و آزادی هیأت ‌علمی این جایزه زیر سوال نرود که الحمدلله در این چند دوره این گونه بوده است و حتی یک مورد هم اتفاق نیفتاده است.

صالحی خاطرنشان کرد: نکته مهم دیگری که باید حتما مورد لحاظ قرار گیرد، شفافیت در روال برگزاری جایزه است. طوری که حس نشود این جایزه یک صندوق سر به مهری است و شعبده‌ای در آن است. باید همه از آن چه که اتفاق می‌افتد آگاهی داشته باشند. اصلاح آیین‌نامه و شیوه‌نامه جایزه هم در راستای ارتقای شفافیت بوده است. گرچه دستیابی به سطح رضایت مطلق بسیار دشوار است، اما تا حد نسبی این رضایت تامین شده و احساس می‌کنم که قدم‌های خوبی برداشته شده است.

در این جلسه که با حضور تمام اعضای هیأت‌علمی برگزار شد، مهدی قزلی مدیرعامل بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان و دبیر اجرایی نهمین دوره جایزه ادبی جلال آل‌احمد هم طی صحبت‌هایی ضمن اشاره به اهمیت اعتمادسازی در فضای ادبی کشور گفت: امیدواریم این دوره نیز مانند دو دوره گذشته با حمایت دکتر صالحی و حضور اعضای هیأت علمی متخصص و باتجریه این جایزه، با همان شفافیت، صراحت و اعتماد برگزار شود.

قزلی همچنین ضمن ابراز خرسندی از استقبال نویسنده‌ها و ناشران از نهمین دوره این جایزه با ارسال آثارشان به دبیرخانه افزود: این موضوع نشان می‌دهد، اعتماد قابل قبولی به وجود آمده است و این اتفاق ادبی از سوی همه‌ اهالی ادب جدی گرفته می‌شود.

دبیر اجرایی جایزه جلال با بیان این مطلب که دبیر علمی این جایزه امسال با توجه به قانون جدید ابلاغی انتخاب شده است، گفت: پیش از این طبق مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی، دبیر جایزه جلال همان دبیر جایزه کتاب سال بود که ما در دو سال گذشته از همیاری و راهنمایی حجت‌الاسلام والمسلمین مهدوی‌راد که خود یکی از اهالی فاضل جامعه‌ ادبیات است، استفاده کردیم؛ اما امسال با پیگیری‌هایی که انجام شد و با توجه به این‌که ممکن بود در دوره‌های آتی دبیر جایزه کتاب سال ارتباط کمتری با حوزه ادبیات داشته باشد و این می‌توانست مشکلاتی را به همراه بیاورد، قرار شد از این دوره دبیر علمی جایزه از بین اهالی ادبیات انتخاب شود که دبیری علمی نهمین دوره با توجه به سوابق ادبی و هنری ارزشمند خانم منیژه آرمین به ایشان محول شد.

بنابراین گزارش، پس از این توضیحات، مباحثی پیرامون مراحل و نحوه برگزاری جایزه از سوی دبیر اجرایی مطرح شد و اعضای هیأت علمی که متشکل از چهره‌های شناخته شده‌ای چون احمد دهقان، محمدحسین جعفریان، ابراهیم زاهدی مطلق، محمد سرور مولایی، محمدرضا زائری، محمدرضا جوادی یگانه، ابوتراب خسروی و مجید قیصری، در این باره به اظهار نظر پرداختند.

در این جلسه به مباحثی چون امکان یا عدم امکان افزودن بخش‌های مختلفی چون ترجمه، نوشته‌های عامه‌پسند، فارسی‌زبانان غیر ایرانی و ایرانی‌های مقیم خارج مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت.

همچنین، منیژه آرمین دبیر علمی نهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد ضمن تشکر از اعضای هیأت علمی و ابراز خوشحالی از فعالیت در مهم‌ترین دغدغه ذهنی‌اش یعنی ادبیات، درباره بخشی از مباحث مطرح شده در جلسه گفت: برخی از این حیطه‌های پیشنهادی را می‌توان در جایی به غیر از جایزه ادبی جلال مورد بررسی یا داوری قرار داد. نتیجه جایزه جلال باید به تغییر ذائقه مخاطبان به سمت ادبیات فاخر و معتبر بینجامد.

سرور مولایی نویسنده، پژوهشگر، مدرس دانشگاه و یکی از اعضای هیأت علمی نهمین جایزه جلال نیز گفت: در جایزه جلال باید ادبیات جدی پیگیری شود. متاسفانه این‌طور است که ادبیات جدی کم‌تر طرفدار دارد و این موضوع نباید باعث شود که از توجه به ادبیات کاسته شود و جایزه جلال یکی از مهم‌ترین وظایفش پیگیری ادبیات جدی است. باید تلاش بر این باشد که نوشته‌های دیگر هم به سمت ادبیات متعالی حرکت کند.

وی که یکی از داوران بخش نقد ادبی در هشتمین دوره این جایزه ادبی هم بود، با تشکر از عوامل برگزاری جایزه در ایجاد فضای آزاد و مستقل و تامین آزادی عمل در تمام مراحل برگزاری و داوری آثار به شفافیت و استقلال جایزه ادبی جلال به خصوص در دوره گذشته اشاره کرد.

مهدی قزلی، دبیر اجرایی جایزه در پایان این جلسه با اشاره به چارچوب‌ها و محدودیت‌های موجود در برگزاری این جایزه افزود: چون جایزه جلال، یکی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و دارای چارچوب قانونی است، نمی‌توان به راحتی بخش‌هایی به این جایزه اضافه و یا از آن کم کرد؛ چرا که هرگونه تغییر در ساختار برگزاری این جایزه نیازمند مصوبه جداگانه‌ای از سوی شورای عالی انقلاب فرهنگی و زمان‌بر است.

این جلسه با امضای نسخه نهایی شیوه‌نامه اجرایی برگزاری نهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد و تعیین زمان مقرر برای برگزاری جلسات آتی به سرانجام رسید.
بنابر این گزارش در ادامه جلسه، شیوه‌نامه اجرایی جایزه جلال‌ به بحث گذاشته و تصویب شد. همچنین در این جلسه، اعضای هیأت علمی جایزه جلال، احکام خود را از معاون فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دریافت کردند.