شیمی درمانی چیست ؟

به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری آنا به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی تهران، شیمی‌ درمانی به معنای درمان با داروها و مواد شیمیایی است که ممکن است به تنهایی یا همراه با درمان‌های دیگر به کار رود؛ مثلا در افرادی که تومور دارند قبل از برداشتن تومور به‌وسیله عمل جراحی، بیمار شیمی‌ درمانی می‌شود تا اندازه تومور به قدر کافی کوچک شود و برداشتن آن آسان‌تر باشد. شما ممکن است در یک دوره درمانی ترکیبی از چند داروی شیمیایی را دریافت کنید تا احتمال عود و ابتلای مجدد به حداقل برسد.

جراحی و اشعه درمانی از اقدامات درمانی موضعی هستند که از طریق آن‌ها سلول‌های غیرطبیعی در یک ناحیه خاص تخریب یا برداشته می‌شوند؛ اما شیمی‌ درمانی با تمام بدن بیمار در ارتباط است. روش‌های شیمی‌ درمانی ازنظر داروها، مدت‌زمان و طول درمان با یکدیگر متفاوت هستند.

چرا بیمار به شیمی‌ درمانی نیاز دارد

چندین هدف برای تجویز شیمی‌ درمانی وجود دارد که عبارتند از:
- درمان بیماری، درواقع به معنای رسیدن به مرحله نهفته بیماری است که در آن اثری از علائم بیماری نیست.
- تسکین علائمی همچون درد
- کنترل بیماری برای دوره‌ای از زمان
همان‌طور که قبلا نیز گفته شد در مواردی قبل از جراحی، شیمی‌ درمانی به‌منظور کوچک کردن اندازه تومور انجام می‌شود تا برداشتن آن را آسان‌تر کند.

گاهی پس از جراحی، شیمی‌ درمانی با هدف از بین بردن کل تومور تجویز می‌شود. این روش همچنین برای جلوگیری از تبدیل تومورهای کوچک به تومورهای بدخیم و بزرگتر نیز به کار می‌رود.

برخی تومورها به مرحله‌ای می‌رسند که امکان برداشتن آن‌ها از طریق جراحی وجود ندارد، اما درد و ناراحتی ناشی از آن‌ها را می‌توان با داروهای شیمی‌درمانی تسکینی برطرف نمود. هدف از این داروها ایجاد راحتی، آرامش و کیفیت بهتر زندگی برای بیمار است.

از چه طریقی شیمی‌درمانی برای بیمار تجویز می‌شود

بسته به نوع بیماری و داروهایی که بیمار باید دریافت کند، شیمی‌ درمانی از طریق یکی از روش‌های زیر یا ترکیبی از روش‌های یادشده تجویز می‌شود.
- تزریق وریدی
- تزریق زیرپوستی
- تزریق نخاعی
- خوراکی
- تزریق از کاتتر پورت

آیا بیمار در زمان انجام درمان باید در بیمارستان بستری شود
شیمی درمانی در منزل، مطب پزشک، درمانگاه و بیمارستان به دو شکل سرپائی و بستری قابل انجام می‌باشد. انتخاب مکان شیمی‌ درمانی به نوع دارو و نظر پزشک بستگی دارد. اغلب بیمارانی که شیمی‌ درمانی را دریافت می‌کنند، بیمارانی هستند که به‌صورت سرپایی مراجعه می‌کنند. در این صورت بیمار دارو را به‌طور روزانه دریافت نموده و می‌تواند به منزل برگردد. گاهی در آغاز شیمی‌ درمانی، ممکن است نیاز داشته باشد که برای مدت کوتاهی در بیمارستان بستری شود تا اثرات داروئی دقیقاً ارزیابی شود و هرگونه تغییری که نیاز باشد اعمال شود.

با چه مدت و با چه فواصلی باید شیمی‌ درمانی دریافت کند
بیمار ممکن است به‌صورت روزانه هفتگی یا ماهانه درمان را دریافت کنید گاهی ممکن است برنامه‌های شیمی‌ درمانی به علت بروز عوارض یا تعطیلات به تغییراتی نیاز داشته باشد شیمی‌ درمانی در چنین مرحله انجام می‌شود پس از انجام هر مرحله دوره‌ای بدون دارو تا مرحله بعدی وجود دارد در این مدت بدن خواهد توانست قبل از اینکه مرحله درمان بعدی آغاز شود سلول‌های طبیعی خود را جایگزین نموده و اثرات سوء داروها را از بین برد.

آیا می‌شود از سایر داروها در حین شیمی‌ درمانی استفاده کرد
برخی از داروها ممکن است با داروهای شیمی‌ درمانی تداخل داشته باشند. بیمار باید قبل از آغاز شیمی‌ درمانی فهرستی از همه داروهایی را که مصرف می‌نماید به پزشک ارائه دهد و در ادامه مصرف توصیه‌های لازم را دریافت کند. قبل از مصرف همه داروهای بدون نسخه شامل ویتامین‌ها، مسهل‌ها، ضد حساسیت‌ها، ضد سرماخوردگی‌ها، ضد دردها به‌ویژه آسپیرین و داروهای گیاهی و یا قطع هرگونه دارو با پزشک خود مشورت کند.