مستند «نارین قلعه» با ساختار روایی خواب‌گردی تولید شد

به گزارش گروه فرهنگی آنا و به نقل از روابط عمومی مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی، وی پیرامون تولید این فیلم مستند اظهار داشت: این فیلم گذشتۀ قلعه‌ای را به تصویر می‌کشد که زمانی شهری پُر ماجرا، روزگاری دیگر زیگورات و در دوره‌هایی نیز قلعه‌ای نظامی بوده است؛ اما نه از دید تاریخ‌نگار، بلکه با ساختار و شیوه‌ای روایی که به نوعی خواب‌گردی در قلعه می‌انجامد و افسانه‌ای دیگر را در قالبی مستند بازگو می‌کند.

وی افزود: شخصیت‌های این مستند در سه دورۀ اساطیری، تاریخی و مدرن ظاهر می‌شوند و بنابر دوره‌شان، یکی به هیبت تندیس، دومی سایه‌وار و آن دیگری از در رویا، به هزارتوی افسانه‌ها و اسطوره‌های قلعه راه می‌یابند.

کیانی درباره‌ی روند پژوهش مستند «نارین قلعه» گفت: پژوهش اولیه‌ی این فیلم بر اساس منابع مکتوب و نیز برخی سفرنامه‌هایی که از گذشته‌ی میبد یاد کرده بودند، فراهم شد اما بُن‌مایه‌ی اصلی آن با تحقیق‌های میدانی و گفت‌و‌گوهایی بی‌واسطه که در‌برگیرنده‌ی تاریخی شفاهی بود، به دست آمد. البته درستی چنین یافته‌هایی در تطابق با صورت‌های روایی منابع مکتوب آشکار می‌شد.

وی با بیان اینکه مراحل تصویربرداری مستند «نارین قلعه» به خاطر شرایط ناپایدار جوی مدت زیادی به طول انجامید، خاطرنشان کرد: پیش تولید این مستند طی سه دوره صورت گرفت؛ در دو سفر پژوهش‌ها کامل‌تر و لوکیشن‌های فضاهای بازسازی مشخص شد و در سفر پایانی، فیلم با دکوپاژی دقیق فرم خود را پیدا کرد. تصویربرداری این مستند بنابر تعهد قرارداد، باید زمستان سال گذشته صورت می‌گرفت که به دلیل شرایط نامناسب فصلی و اهمیت موقعیت نور در فضاهای معماری فیلم، اردیبهشت ماه امسال به پایان رسید. پروسه‌ی تصویربرداری نیز به دلیل وجود فضاهای بازسازی، فرم روایی فیلم و ظرافت نورپردازی سخت و فشرده بود.

معصومه کیانی در پایان با نقد اینکه مستندهای تاریخی، فرمی نزدیک به مقاله را پیش گرفته‌اند، اذعان داشت: مستند تاریخی صورت‌های مختلفی دارد اما در فضای کنونی مستندسازی، بیشتر شکل مقاله‌ای مستقیم به کار گرفته می‌شود و در ذهن مخاطب نیز اغلب چنین برداشتی از مستند تاریخی وجود دارد؛ در حالی که ساخت مستند تاریخی در ساختاری داستانی یا روایی نه تنها با ابزار سینما همخوانی بیشتری دارد که همراهی بیشتر مخاطب را نیز به دنبال خواهد داشت.

وی تاکید کرد: البته ساخت مستندهای تاریخی دشواری‌های خاص خود را نیز دارد، چرا که این ساختار روایی باید بر پایه‌ی پژوهش‌هایی دقیق استوار شده و کوچکترین تناقضی با تاریخ نداشته باشد. در ساخت همین فیلم که ما با بنایی به جای مانده از دوران کهن روبه‌رو بودیم و بخش‌هایی از آن نیز در طول سال‌ها از بین رفته بود، اگر ساختار مقاله‌ای را انتخاب می‌کردیم، نمی‌توانستیم انتظاری هم داشته باشیم که در خاطر مخاطب با اندوهی از گذشته‌ی این قلعه بر جای ماند.

عوامل تولید مستند 30 دقیقه‌ای «نارین قلعه» که هم اکنون مراحل تدوین را سپری می‌کند، عبارتند از: پژوهشگر، کارگردان و تهیه‌کننده: معصومه کیانی، مدیر تصویربرداری: مجید قربانی‌فر، گروه تصویربرداری: سهیل عبداله‌پور، محسن خانی، صدابردار: حسین باباخانی، آهنگساز: حیدر ساجدی، مدیر تولید: سیمین داودی، مدیر تدارکات: سید‌علی‌محمد جلال‌زاده، تهیه شده در مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی.