هفته سوم مارس؛ از چگونگی شکل‌گیری تصمیم در مغز تا مواد مذابی که از زمین می‌جوشند

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری آنا، مجلات علمی عامه‌فهم برای ارتباط جامعه علمی با مردم عادی بسیار اهمیت دارند. این مجلات می‌توانند پژوهش‌ها و دستاوردهای علمی را به زبانی قابل فهم برای مخاطبان عرضه کنند. از آنجایی که این نشریات به سرعت (در فواصل حداکثر ماهانه) به روزرسانی می‌شوند، جریانات و پارادایم‌های جدید علمی را در دسترس عموم قرار می‌دهند. در این سلسله گزارش‌ها، مروری بر پرونده‌های جلد مجلات اصلی ترویج علم جهان خواهیم داشت.

*** 

نیوساینتیست

چطور مغزمان را گول بزنیم؟

مریم ملی/ چطور علوم‌شناختی و عصب‌شناسی می‌تواند به افراد در تصمیم‌گیری‌های سخت زندگی‌شان کمک کند؟ این سوال پیچیده سوژه پرونده اصلی این شماره مجله نیوساینتیست است.

باید در شغل فعلی‌مان بمانیم یا آن را تغییر دهیم؟ بهترین راه برای پیشرفت در زندگی‌مان چیست؟ چطور می‌توانیم خانه دلخواه‌مان را به دست بیاوریم؟ سوالاتی از این دست که شاید مهم‌ترین و بزرگترین سوالات زندگی هرکسی باشند چطور در ذهن ما پاسخ داده می‌شوند؟ مغز چطور می‌تواند برای بزرگترین مسائل زندگی تصمیم بگیرد؟ متخصصان علوم‌شناختی در تحقیقات جدید خود نشان داده‌اند که چطور می‌توان با غلبه بر سوگیری‌های شناختی بهترین تصمیم‌ها را برای زندگی گرفت. عدم قطعیت ذاتی که در برخی از دوراهی‌های زندگی وجود دارد باعث می‌شود ما در تحلیل و تصمیم نهایی‌مان فلج شویم و فرصت‌ها را از دست بدهیم. عصب‌شناسان معتقدند راه‌هایی برای این که مغزمان را فریب دهیم و بتوانیم زندگی بهتری را تجربه کنیم وجود دارد اما این راه‌ها در حقیقت ترفندهای روان‌شناختی هستند که سوگیری‌‎های مغز شما را کمرنگ می‌کنند تا بتوانید راحت‌تر زندگی کنید. این مقاله درباره چند سوگیری شناختی که در تصمیمات بزرگ زندگی برایمان چالش ایجاد می‌کنند روش‌های عملیاتی ارائه می‌کند.

نیچر

خطرات آتش‌سوزی‌های شبانه در طبیعت

محال است یکی از هفته‌نامه‌ها و ماهنامه‌های تخصصی علمی دنیا را ورق بزنید و مطلبی درباره تغییرات اقلیم نبینید. تقریبا در هر شماره روزنامه‌های علمی جهان و نشریات معروف یکی از خبرها به گرمایش جهانی و پیامدهای عجیب و غریب آن اختصاص دارد. این شماره مجله نیچر هم به آتش‌سوزی‌های سهمگینی که یکی از اثرات تغییر اقلیم در کره زمین است پرداخته و به نکته جالبی اشاره کرده است؛ آتش‌سوزی در شب! شاید در نگاه اول فکر کنید چه تفاوتی بین آتش‌سوزی در طول شب و روز وجود دارد اما تحقیقات پژوهشگران محیط زیست می‌گوید آتش‌سوزی‌هایی که از چرخه معمول فعالیت در روز و آرامش در شب خارج می‌شوند و شب‌ها به طور مداوم ادامه پیدا می‌کنند، تبدیل به آتش‌سوزی‌های بسیار بزرگ جهان می‌شوند. این نوع آتش‌سوزی‌ها در اثر تغییرات اقلیم بیشتر از همیشه مشاهده می‌شوند و به نظر می‌رسد تداوم آتش‌سوزی‌ها در طول شب می‌تواند برای طبیعت بسیار خطرناک باشد. آمارهایی که محققان در این مقاله منتشر کرده‌اند گواه این است که یک‌پنجم آتش‌سوزی‌های بزرگ جهان در سال‌های اخیر حداقل یک رویداد سوختن در شب داشته‌اند و همین امر باعث شده بیشتر شعله‌ور شوند و خسارت‌های بیشتری در پی داشته باشند. به عقیده پژوهشگران افزایش خشکسالی در مناطق مختلف می‌تواند باعث شود آتش‌سوزی‌های شبانه بیش از همیشه مشاهده شوند.  

ساینس

مواد مذاب اسرارآمیز چطور از زمین بیرون می‌جهند؟

در نوامبر ۲۰۲۳ فورانی عظیم از یکی از آتش‌فشان‌های ایسلند رخ داد که زمینه‌ای برای مطالعه ماگماهای مذاب فراهم کرد. زمین‌شناسان سوال‌های زیادی درباره ماگماهای مذابی که از دل زمین بیرون می‌ریزند دارند، آنها می‌خواهند بدانند چه عواملی در سرعت جریان ماگما تاثیر می‌گذارد و چه نیروهایی در خروج آنها از دل زمین موثرند؟ آنها سرعت جریان ماگمای زیرسطح زمین را اندازه‌گیری کردند و به عددی حدوود ۷۴۰۰ متر مکعب در ثانیه رسیدند. فشارهایی که ماگما به پوسته زمین وارد می‌کنند بر شکل هندسی منافذی که مواد مذاب از آن خارج می‌شود تاثیر می‌گذارد و می‌تواند اطلاعاتی را درباره صفحات تکتونیکی زمین به محققان بدهد. این اطلاعات برای شناسایی دقیق‌تر زمان و نحوه خروج ماگما کمک‌کننده است.