زنگ هشدار ناباروری بر اثر عوارض آلاینده‌های هوا

مژگان مودودی، رئیس بخش زنان و زایمان بیمارستان فرهیختگان در گفت‌وگو با خبرنگار گروه آموزش و دانشگاه خبرگزاری علم و فناوری آنا، درباره آلودگی هوا اظهار کرد: آلاینده‌های هوا به خصوص ذرات ریزتر از ۱۰ میکرون با عبور از سطح دفاعی بدن وارد گردش خون شده و به تمام سلول های بدن دسترسی خواهند داشت و عملکرد این سلولها و از جمله سلول های موثر در باروری بدن را تحت تأثیر قرار خواهند داد.  

وی افزود: آلاینده های هوا به خصوص ترکیب آلی فرار و مواد موجود در دود ماشین از جمله گاز مونواکسید کربن و با ترکیبات  نیتروژن و گوگرد به نوعی روی باروری، حاملگی و جنین اثر منفی می گذارند. 

مودودی درباره عوارض آلودگی هوا بر ناباروری گفت: تحقیقات علمی نشان داده است که آلودگی هوا به شدت بر کیفیت و کمیت اسپرم مانند کاهش تعداد اسپرم های موجود در مایع منی یا غلظت اسپرم ها، اختلال در شکل طبیعی اسپرم ها، کاهش حرکت اسپرم که  از  مولفه های مهم برای باروری آقایان هستند تأثیر خواهد گذاشت.

رئیس بخش زنان و زایمان بیمارستان فرهیختگان ادامه داد: خانم هایی که کاندید IVF (استفاده از روش های کمک باروری برای بچه دار شدن) می شوند، اگر  در طی سیکل درمان به ویژه حوالی زمان انتقال جنین به رحم در معرض آلودگی هوا باشند، میزان موفقیت باروری کاهش می یابد و عملا آسیب روحی و جسمی مادر ناشی از عوارض داروهای مورد استفاده در ivf و صرف هزینه های هنگفت درمان بدون رسیدن به یک حاملگی موفق نتیجه اقدامات والدین و کادر درمان می شود.  

وی اضافه کرد: طی مطالعات علمی بررسی شده، آلودگی هوا با ۴ مکانیسم کلی اختلال در فرآیندهای هورمونی دخیل در باروری، افزایش التهاب و استرس با تولید رادیکال های آزاد، تغییرات محتوی ژنتیک سلول ها و تغییرات اپیژنتیک  (اپی ژنتیک به معنی این است که چگونه تغییرات محیطی می تواند باعث تغییراتی در نحوه عملکرد ژن های ما شوند) منجر به ناباروری و عوارض حاملگی ها می شوند.

مودودی گفت: برای بررسی دقیق ارتباط آلاینده های هوا بر وضعیت باروری مراجعه کنندگان خانم و آقا به مراکز درمانی باید مطالعات آماری گسترده تر و بیشتری انجام شود؛ چراکه متغیرهای زیادی روی این موضوع اثرگذار هستند.

وی همچنین افزود: کاهش میزان ناباروری و افزایش سقط در برخی مشاغل خاص که شغل آنها همراه با  تماس بیش از حد با برخی آلاینده ها مانند گازهای نیتروژن یا  ترکیبات آلی فرار، مواد مورد استفاده در صنعت کفاشی ، استعمال دخانیات، مواد مورد استفاده در خشکشویی و ... دیده می شود و در این مشاغل همراه با تماسهای پرخطرتر  میزان سقط و ناباروری و حاملگی های غیر طبیعی بیشتر دیده می شود. 

رئیس بخش زنان و زایمان بیمارستان فرهیختگان با اشاره به راهکارهای جلوگیری از ناباروری بر اثر آلاینده های هوا اظهار کرد: پیشگیری از ابتلا به ناباروری در زنان و مردان جوان همت بالایی را می طلبد که مسئله ای ملی و با ابعاد مهم فرهنگی و اجتماعی و سیاسی است و قسمتی از آن بر عهده دولت و بخش دیگر بر عهده افراد جامعه است، به عنوان مثال در هوای سرد که پدیده وارونگی دمایی بیشتر رخ می دهد وسایل نقلیه موتوری که مولد آلایندگی هوا هستند کمتر استفاده شوند و جایگزین آنها ماشین هایی باشد که کمتر آلایندگی را تولید می کنند. 

مودودی گفت: مسئولیت ملی و در سطح دولت مردان کشور برای کاهش تولید آلاینده های هوا از وسایل نقلیه و ایجاد هوای آلوده نظارت و کنترل بیشتر بر نیروگاه ها و کارخانه هایی است که از سوخت های خطرناک استفاده می کنند. 

وی ادامه داد: توصیه می شود، جوانانی مبتلا به ناباروری و سقط مکرر که در کاندید ورود به سیکل IVF هستند، تا حد امکان پرهیز از تماس با آلاینده های هوا داشته باشند و اگر وارد سیکل IVF شدند در زمان انتقال جنین حتما محیط زندگی مناسب تر و سالم تری بدون وجود غلظت بالای آلاینده های هوا انتخاب کنند یا در صورتی که امکان ترک موقت محل زندگی خود به مناطق کمتر آلوده را ندارند، حتما با استفاده از دستگاه های تصفیه هوا از ورود هوای آلوده بیرون به داخل منزل و محیط زندگی شان جلوگیری کنند.

رئیس بخش زنان و زایمان بیمارستان فرهیختگان درباره آمار دقیق عوارض آلاینده های هوا بر کاهش باروری و افزایش سقط گفت: کسب چنین آمارهایی بستگی به نوع مطالعه و جمعیت مورد بررسی بستگی دارد و متغیرهای متعددی بر این ارتباط اثر دارند .

وی افزود در بررسی مطالعات علمی که اینجانب  انجام داده ام به این نتیجه رسیده ام که آلاینده های هوا ارتباط مستقیمی با کاهش ناباروری در زنان و مردان جوان دارد.

مودودی با بیان اینکه آلاینده های هوا عوارض متعددی بر ناباروری دارند، تأکید کرد: آلودگی هوا همچنین باعث افزایش عوارض بارداری از قبیل وزن کم جنین در بدو تولد، زایمان زودرس، تکامل عصبی غیر طبیعی در تماس با آلاینده ها در دوران جنینی و بعد از تولد و اختلال شناختی کودکان می شوند، همچنین آلاینده ها با اوتیسم در کودکان ارتباط دارند و شاید یکی از علل مشاهده امار رو به افزایش  کودکان اوتیسم نسبت به دهه های گذشته در جامعه همین مسئله افزایش آلاینده های هوا باشد و اگر ارائه راهکارهای علمی بر کاهش آلودگی هوا جدی گرفته نشود در آینده شاهد افزایش بیشتر ناباروری ، سقط، حاملگی های پرعارضه و کودکان اوتیسمی خواهیم بود.